Για να ηττηθεί ο λαϊκισμός, η Ευρώπη πρέπει να προσφέρει ένα εναλλακτικό όραμα

Εκτός από το να παρέχει ασφάλεια στους πολίτες της, η ΕΕ πρέπει να υπερασπίζεται και τις αξίες της. Πολλές λαϊκιστικές συντηρητικές παρατάξεις ανά την Ευρώπη εγκαταλείπουν της ηθικές αξίες τους στο κυνήγι της εξουσίας. Όταν οι απλοϊκές και υπερβολικές υποσχέσεις που κάνουν δεξιοί λαϊκιστές δεν πραγματοποιούνται, υπάρχει πάντα κάποιος για να κατηγορήσουν. Στην Πολωνία και την Ουγγαρία, έχουμε δει πολιτικούς να επιτίθενται στο δικαστικό σώμα. Θα πρέπει να υπερασπιστούμε τους φιλελεύθερους δημοκρατικούς θεσμούς μας με κάθε κόστος.
narvikk via Getty Images

Οι λαϊκιστές πολιτικοί συχνά προσφέρουν γρήγορες λύσεις στα προβλήματά μας, αλλά συχνά επίσης αποτυγχάνουν να τις πραγματοποιήσουν. Δείτε τι έγινε με το Brexit και την εκλογή Τραμπ. Στη Μ. Βρετανία, οι εθνικιστές που υποστήριξαν τόσο πολύ την πρόταση να γυρίσει η χώρα την πλάτη της στην Ευρώπη, υποσχέθηκαν ότι το Brexit θα σήμαινε διευκόλυνση στις συναλλαγές της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο. Περισσότερα χρήματα θα δίνονταν για περίθαλψη, οι τιμές των τροφίμων θα έπεφταν και οι «καθημερινοί, σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι θα επωφελούνταν». Όμως πολλές από αυτές τις υποσχέσεις κατέπεσαν μόλις μέσα σε μερικές μέρες. Ανεξάρτητες οικονομικές προβλέψεις λένε πλέον πως το Brexit θα χτυπήσει περισσότερο αυτούς που έχουν τη μικρότερη οικονομική δυνατότητα.

Αντίστοιχα, στις ΗΠΑ, ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπυ υποσχέθηκε πολλές αλλαγές στην προεκλογική εκστρατεία, αλλά ήδη πολλές από αυτές παραπαίουν. Ακυρώνοντας το Σύμφωνο Δι-Ειρηνικής Συνεργασίας (trans-pacific partnership deal), το μόνο που θα πετύχει ο Τραμπ είναι να δώσει χώρο για να μπει η Κίνα και να αυξήσει την επιρροή της στην Ασία. Θα φέρει κάτι τέτοιο δουλειές και πλούτο στις μη-βιομηχανικές περιοχές των μεσοδυτικών πολιτειών των ΗΠΑ; Πρέπει να αφουγκραστούμε το ενδιάφερον των ανθρώπων όσον αφορά την παγκοσμιοποίηση, όμως η απάντηση δεν πρέπει να είναι τόσο ο προστατευτισμός, όσο η διαμόρφωση της παγκοσμιοποίησης με τρόπο ώστε να είναι λειτουργική για μας. Το ελεύθερο εμπόριο πρέπει να προστατευθεί - αλλά θα πρέπει να είναι δίκαιο εμπόριο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δύναμη να διαμορφώσει την παγκοσμιοποίηση και πρέπει να την αξιοποιήσουμε. Μία από τις μεγάλες αυταπάτες που διαδίδουν οι λαϊκιστές τόσο εκ δεξιών όσο και εξ αριστερών είναι ότι η στροφή προς το εσωτερικό θα μας ισχυροποιήσει.

Η πραγματικότητα είναι πώς σε ένα διασυνδεδεμένο κόσμο, καμία ευρωπαϊκή χώρα δε μπορεί να επηρεάσει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου. Και μην πλανάστε: αν σταματήσουμε να διαμορφώνουμε το περιβάλλον γύρω μας, οι άλλοι θα διαμορφώνουν εμάς. Για αυτό είναι τόσο σημαντικός ο διεθνισμός: εκτός από τη διάχυση της εθνικής επιρροής και του ελέγχου, η παραχώρηση κυριαρχίας στην πράξη βοηθά στην απόκτηση περισσότερου ελέγχου και επιρροής στην παγκόσμια σκηνή. Οι λαϊκιστές που φωνάζουν «θέλουμε πίσω τη χώρα μας» και «ας ξαναπάρουμε τον έλεγχο» το κάνουν καθώς παραχωρούν εξουσία. Άλλο ένα παράδειγμα του πώς μας ωφελεί ο διεθνισμός και η παραχώρηση κυριαρχίας είναι αυτό του ΝΑΤΟ. Υπό το φως της εκλογής του Τραμπ - δε μπορούμε πλέον να βασιζόμαστε πλήρως στο ότι θα μας προστατεύσουν οι ΗΠΑ, οπότε είναι πιο λογικό για την Ευρώπη να κάνει πολλά περισσότερα για να μοιραστεί το στρατιωτικό εξοπλισμό και σταδιακά να αφομοιώσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.

Εκτός από το να παρέχει ασφάλεια στους πολίτες της, η ΕΕ πρέπει να υπερασπίζεται και τις αξίες της. Πολλές λαϊκιστικές συντηρητικές παρατάξεις ανά την Ευρώπη εγκαταλείπουν της ηθικές αξίες τους στο κυνήγι της εξουσίας. Όταν οι απλοϊκές και υπερβολικές υποσχέσεις που κάνουν δεξιοί λαϊκιστές δεν πραγματοποιούνται, υπάρχει πάντα κάποιος για να κατηγορήσουν. Στην Πολωνία και την Ουγγαρία, έχουμε δει πολιτικούς να επιτίθενται στο δικαστικό σώμα. Θα πρέπει να υπερασπιστούμε τους φιλελεύθερους δημοκρατικούς θεσμούς μας με κάθε κόστος.

Είναι ξεκάθαρο πως αν η ΕΕ θέλει να επιβιώσει, οι άνθρωποι θα πρέπει να παλέψουν για αυτό.

Οι αδικαιολόγητες επιθέσεις απελπισμένων πολιτικών στο εθνικό σύνταγμα δεν έχουν τίποτα το πατριωτικό. Οι εκσυγχρονιστές πρέπει να κάνουν ξεκάθαρο ότι η ΕΕ χρειάζεται ριζικές μεταρρυθμίσεις και να είναι ειλικρινείς: η ΕΕ του σήμερα δε λειτουργεί τόσο καλά όσο θα έπρεπε. Αλλά την ίδια στιγμή, ξέρουμε πως αν δεν υπήρχε η ΕΕ, θα έπρεπε να τη δημιουργήσουμε, για να υπερασπίζεται τις βαθιές αξίες της Ευρώπης. Εξάλλου, ίσως και να απέχουμε μία ή δύο εθνικές εκλογές από τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας προσπαθήσουμε να τη φτιάξουμε και όχι να τη χαραμίσουμε.

Η Ρωσία προς το παρόν αφαιρεί λίγο λίγο τη δημοκρατική κληρονομία της Δύσης, διαδίδοντας ψευδείς πληροφορίες και χρηματοδοτώντας ακροδεξιές ιδεολογίες ανά την Ευρώπη. Ας το αντιμετωπίσουμε. Οι ΗΠΑ έπαιξαν ένα ιστορικό ρόλο στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρόλα αυτά σημαντικοί σύμβουλοι του Τραμπ του λένε ανοιχτά να προωθήσει τη διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ξεκάθαρο πως αν η ΕΕ θέλει να επιβιώσει, οι άνθρωποι της θα πρέπει να παλέψουν για αυτό.

Τα φιλελεύθερα δημοκρατικά κεντρώα κόμματα πρέπει να ενωθούν και να πρωτοστατήσουν σε αυτή τη μάχη. Θα το κάνουμε γιατί είμαστε υπέρ του διεθνισμού, όχι του προστατευτισμού, πιστεύουμε στη μάχη υπέρ μιας κοινωνίας όπου όλοι απολαμβάνουν σεβασμού, κάθε φωνή ακούγεται, αντί της διχαστικής ρητορικής «εμείς εναντίον αυτών» που χρησιμοποιούν πολλές λαϊκιστικές παρατάξεις. Θα αντιμετωπίσουμε τους λαϊκιστές κατά μέτωπο, γιατί όχι μόνο επιθυμούν τη διάσπαση, αλλά και γιατί δίνουν «κούφιες» υποσχέσεις που πιθανότατα δε μπορούν να πραγματοποιήσουν και ύστερα όταν αποτυγχάνουν, ρίχνουν το φταίξιμο στις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατικές αξίες. Ας ενωθούμε για να πάει η Ευρώπη ένα βήμα μπροστά και να διασφαλίσουμε ότι λειτουργεί επωφελώς για όλους.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην αγγλική Huffington Post και μεταφράστηκε στα ελληνικά.

Δημοφιλή