Ανεβάζουν παραστάσεις, ζωγραφίζουν ασχολούνται με τη μουσική. Με μότο το «η τέχνη σπάει φραγμούς, ενώνει ανθρώπους», η Ελληνική Εταιρεία Καλλιτεχνικών Προγραμμάτων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (Very Special Arts Hellas) βοηθά ανθρώπους με αναπηρίες να εκφράσουν την καλλιτεχνική τους φύση μέσα από το θέατρο, τη μουσική, τον χορό και διάφορα εικαστικά δρώμενα. Η Δέσποινα Ασλανίδου, Πρόεδρος της Very Special Arts Hellas (VSA), μιλά στην HuffPost Greece για το δικαίωμα των ανθρώπων με αναπηρίες στην καλλιτεχνική έκφραση και τα οφέλη αυτών των προγραμμάτων.
Τι είναι η Ελληνική Εταιρεία Καλλιτεχνικών Προγραμμάτων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες;
Η Ελληνική Εταιρεία Καλλιτεχνικών Προγραμμάτων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (Very Special Arts Hellas) είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με στόχο το δικαίωμα των ανθρώπων με αναπηρίες στην καλλιτεχνική έκφραση. Υλοποιεί καλλιτεχνικά προγράμματα που προσπαθούν να εμπλουτίσουν και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων με αναπηρίες και να προσφέρουν ευκαιρίες δημιουργίας και συμμετοχής στην πολιτιστική κοινότητα.
Πότε δημιουργήθηκε;
Ιδρύθηκε το 1990 και αποτελεί το ελληνικό μέλος της διεθνούς οργάνωσης VSA The International Organization on Arts and Disability με πολυάριθμα μέλη σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Ποια είναι η φιλοσοφία της;
Η VSA Hellas με το μότο «η τέχνη σπάει φραγμούς, ενώνει ανθρώπους» στηρίζει την δράση της έχοντας πάντοτε κατά νου ότι η τέχνη είναι μια αρχέτυπη και πανανθρώπινη γλώσσα με την οποία ο άνθρωπος εκφράζει τις σκέψεις, τις ιδέες, τα αισθήματα, τις λαχτάρες και τους φόβους του. Η επαφή με την τέχνη οδηγεί στην αισθητική συγκίνηση και στην καλλιέργεια, ενώ συγχρόνως ψυχαγωγεί, εμπλουτίζει και εκλεπτύνει τον ψυχικό μας κόσμο. Η Τέχνη ωθεί τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τους προσωπικούς τους φραγμούς και χτίζει γέφυρες ανάμεσα στους πολιτισμούς και τις γενιές. Κάθε άνθρωπος με αναπηρία, σε κάθε ηλικία, δικαιούται να απολαμβάνει την τέχνη και να συμμετέχει, ως δημιουργικός καλλιτέχνης ισότιμα σ’ αυτήν.
Τι προγράμματα έχετε;
Σήμερα η VSA Hellas υλοποιεί σε τακτική εβδομαδιαία βάση 5 καλλιτεχνικά εργαστήρια για θέατρο, μουσική, χορό, εικαστικά, θεατρικό παιχνίδι και μουσική και κίνηση. Υλοποιούμε το πρόγραμμα των ξεναγήσεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής και περιστασιακά το πρόγραμμα της ακουστικής περιγραφής σε θεατρικές παραστάσεις για άτομα με προβλήματα όρασης. Επίσης ανεβάζουμε παραστάσεις, οργανώνουμε εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις, εκπαιδεύουμε καλλιτέχνες, λαμβάνουμεμέρος σε φεστιβάλ και ενημερώνουμε και ευαισθητοποιούμε το κοινό και τους μαθητές για θέματα αναπηρίας.
Ποιος μπορεί να συμμετέχει;
Στα εργαστήρια της VSA Hellas μπορούν να συμμετέχουν άτομα με κάποιο είδος αναπηρίας που έχουν έφεση προς μία μορφή τέχνης και δυνατότητα να ενταχθούν και να λειτουργήσουν σε ομάδα. Ηλικιακά οι ομάδες αποτελούνται από νέους ενήλικες, ενώ υπάρχει η ομάδα θεατρικού παιχνιδιού με εφήβους ηλικίας 15 έως 22 χρονών και η ομάδα μουσικής και κίνησης για μικρά παιδιά ηλικίας 5 έως 10 χρονών. Στα εργαστήρια μπορούν να συμμετέχουν εθελοντές που έχουν κάποια σχετική εμπειρία ή αγάπη στις αντίστοιχες τέχνες, ενώ συχνά έρχονται φοιτητές σχολών παιδαγωγικών, καλλιτεχνικών ή ψυχολογίας ή όποιος αισθάνεται ότι μπορεί να πάρει και να δώσει μέσα από μία τέτοια εμπειρία.
Πόσο σημαντικό είναι για ένα άτομο με ειδικές ανάγκες να συμμετέχει ενεργά σε τέτοιου είδους καλλιτεχνικά προγράμματα;
Από τη νηπιακή ηλικία ο άνθρωπος εκφράζεται μέσα από τις τέχνες, εκφράζει όσα νιώθει, σκέφτεται, διαισθάνεται δηλαδή επικοινωνεί με τον εαυτό τους και τους άλλους. Στα άτομα με αναπηρία η ανάγκη αυτή είναι πιο έντονη. Σε πολλούς είναι η γλώσσα τους. Η ουσιαστική συμμετοχή τους σε μεικτές καλλιτεχνικές ομάδες και όχι απλά σαν απασχόληση δίνει σ’ όλους τη δυνατότητα να αλλάξουν την οπτική τους γωνία σε σχέση με τα πράγματα και να γνωρίσουν σε βάθος καινούργιους ανθρώπους. Τέλος, η δυνατότητα προβολής της καλλιτεχνικής δράσης μέσα από παραστάσεις, εκθέσεις, εργαστήρια, ενισχύει την αυτοπεποίθηση των μελών των ομάδων, ενώ το κοινό τους βλέπει με μια διαφορετική, πολύ θετική εικόνα, ενδεχομένως διαφορετική από αυτή που είχαν μέχρι τότε για την αναπηρία.