Ξεδιπλώνοντας το νήμα που συνδέει τον Μακρυγιάννη, τον Ζωγράφο, τον Γεννάδιο και τον φωτογράφο Boissonas με το όραμα του ελληνικού λαού για ελευθερία μέσα από 13 λιθογραφίες.
Η έκθεση «1821: Οράματα της Λευτεριάς», που εγκαινιάζεται στις 4 Οκτωβρίου, στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου, αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία να δει το κοινό μερικές από τις λιθογραφίες του άλμπουμ που δημιούργησε ο Ελβετός φιλέλληνας Boisonnas μετά από παραγγελία του Ιωάννη Γενναδίου.
Επιχρωματισμένες στο χέρι, οι λιθογραφίες (που χάθηκαν και ανακαλύφθηκαν σχεδόν εκατό χρόνια μετά σε μία δημοπρασία) είναι πιστές αντιγραφές των έργων του Δημητρίου Ζωγράφου που έγιναν κατά παραγγελία και υπαγόρευση του Μακρυγιάννη, όπως περιγράφει ο ίδιος στα περιβόητα «Απομνημονεύματά» του· έργα που απεικονίζουν τις μάχες του Αγώνα και μια συμβολική σκηνή που παριστάνει την μοίρα του Έθνους, από την άλωση της Πόλης μέχρι την Επανάσταση.
Οι λιθογραφίες που εκτίθενται είναι κοινό δημιούργημα δύο αγωνιστών, των Μακρυγιάννη και Ζωγράφου, αλλά κι ενός ομογενή της Διασποράς, του Γεννάδιου και ενός Φιλέλληνα, του Boissonas.
Σε επιμέλεια της ιστορικού Νατάσας Λαιμού και της ιστορικού τέχνης Ολυμπίας Παππά και σχεδιασμό του Αλέξη Βερούκα, η έκθεση «Οράματα της Λευτεριάς» συγκεντρώνει 13 από τις 24 λιθογραφίες που εκδόθηκαν σε 140 αριθμημένα αντίτυπα, το 1926.
Στην έκδοση αυτή, πρωτοβουλία του Γεννάδιου, οφείλεται η αναγνώριση και ενθουσιώδης υποδοχή του έργου του Μακρυγιάννη και του λαϊκού ζωγράφου Δημητρίου Ζωγράφου, από την Γενιά του ’30, όπως σημειώνει ο Σεφέρης στην Δοκιμή «Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης».
Την έκθεση συνοδεύει συμπληρωματικό εικαστικό υλικό με πορτραίτα αγωνιστών που αναφέρονται στις λιθογραφίες, με γράμματα προς το λόρδο Βύρωνα και με αποκόμματα δημοσιευμάτων στον ελληνικό και ξένο Τύπο σχετικών με την ελληνική επανάσταση, που συγκέντρωνε ο Ιωάννης Γεννάδιος σε ειδικά άλμπουμ που φυλάσσονται στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.
Λίγα λόγια για το έργο του Δ. Ζωγράφου
Μεταξύ 1836 και 1839, ο Δημήτριος Ζωγράφος, αγωνιστής και λαϊκός ζωγράφος από την Σπάρτη, ζωγράφισε σε ξύλο με τέμπερα 24 εικόνες με σκηνές από την Ελληνική Επανάσταση και στην συνέχεια ο ίδιος έφτιαξε σε χαρτί με υδατοχρώματα ακριβή αντίγραφα σε τέσσερεις σειρές.
Από την πρωτότυπη σειρά σε ξύλο σώζονται σήμερα οκτώ εικόνες στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Οι τέσσερεις σειρές μοιράστηκαν στον βασιλιά Οθωνα και στους βασιλείς των τριών προστάτιδων Δυνάμεων, Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας. Ο Μακρυγιάννης δανείστηκε την σειρά του Όθωνα για να την στείλει για λιθογράφηση στο Παρίσι, όπου και χάθηκαν τα ίχνη της, μέχρι που την εντόπισε ο Γεννάδιος, το 1909.
info
Η έκθεση διοργανώνεται από το Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου με την χορηγία του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ελλάδα 2021. Διάρκεια: 5 Οκτωβρίου 2021- 30 Μαρτίου 2022.