Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος, οι Ευρωπαίοι εταίροι δήλωσαν ότι, αν και θα υπήρχε διάθεση για συζήτηση με την Ελληνική πλευρά μετά το δημοψήφισμα, τα μέτρα στα οποία θα ήθελαν να συμφωνήσουν θα είναι πιο απαιτητικά από ποτέ. Από την άλλη πλευρά, ο Αλέξης Τσίπρας υποσχέθηκε ότι θα παλέψει για συμφωνία, αλλά και για μη-υφεσιακά μέτρα. Το «ΟΧΙ» επικράτησε και δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στον Πρωθυπουργό, δείχνει μια διάθεση να αφήσουμε πίσω το προηγούμενο κατεστημένο, αλλά περιέχει και την παραμονή στο Ευρώ. Κοινώς, το μήνυμα προς τους διαπραγματευτές και των δύο πλευρών είναι «Σκεφτείτε διαφορετικά».
Πώς μπορούν όμως να εκπληρωθούν όλες αυτές οι προϋποθέσεις και των δύο πλευρών; Και κυρίως, μετά από την έντονη αντιπαράθεση, πώς μπορούν να αποφευχθούν πιθανές εντάσεις οι οποίες όχι απλά θα δυσκολεύσουν τις διαπραγματεύσεις, αλλά είναι πολύ πιθανό να τις τερματίσουν και να οδηγήσουν στο Grexit;
Είναι ζωτικής σημασίας να παρουσιαστεί ένα σύνολο προτάσεων από την Ελληνική πλευρά που, όχι απλά αναθεωρεί σημεία της προηγούμενης πρότασης Juncker. Είναι υποχρέωση της Ελληνικής πλευράς να ορίσει την διαφορετική προσέγγιση και μόνο κερδισμένη μπορεί να βγει και η Ελλάδα και ο κ. Τσίπρας απο μια τέτοια κίνηση.
1. Κίνηση καλής θέλησης
Μετά από αυτή την έντονη βδομάδα, και οι δύο πλευρές έχουν κάνει κινήσεις για να δείξουν ότι είναι διαλλακτικές. Η Ευρώπη δέχθηκε να καθίσει στο τραπέζι και έχει εντείνει τον ηγετικό ρόλο της Γαλλίας. Η Ελληνική πλευρά παρουσιάζει ένα ενωμένο μέτωπο μετά την σύσκεψη πολιτικών αρχηγών και την αλλαγή του Υπουργού Οικονομικών.
Αυτή τη στιγμή και οι δύο διαπραγματευτές δείχνουν διάθεση για συζήτηση, αλλά έχουν τραβήξει γραμμές τις οποίες δύσκολα θα ξεπεράσουν χωρίς να φανεί πως χάνει η μια ή η άλλη πλευρά. Καθώς διακυβεύεται το δικό μας μέλλον, είναι ευθύνη της Ελλάδος να «λιώσει τον πάγο». Αν η συζήτηση ξεκινήσει με προτάσεις που έχουν άμεση συγκριτική σχέση με την τελευταια πρόταση Juncker στις 30/06, η κάθε αλλαγή θα υπολογίζεται ως νίκη ή υποχώρηση της μιας ή της άλλης πλευράς και αυτό είναι μια απώλεια που κανείς δεν μπορεί να αντέξει.
Αν όμως η συζήτηση ξεκινήσει απο ένα άλλο σημείο εκκίνησης, τότε η σύγκριση δεν θα είναι άμεση και θα απελευθερώσει τις διαπραγματεύσεις. Δεν θα πρόκειται πλέον για διαπραγμάτευση θέσεων (ή «κόκκινων γραμμών») αλλά διαπραγμάτευση πάνω στο περιεχόμενο.
2. Καταπολέμηση των κλισέ
Η Ελλάδα έχει παρουσιαστεί στον ξένο τύπο ως ο τεμπέλης και αδιόρθωτος ξάδελφος, τον οποίο καλείται η Ευρώπη να γλυτώσει μια ακόμη μια φορά. Οι εταίροι έχουν πει ξεκάθαρα οτι περιμένουν προτάσεις από την Ελληνική πλευρά. Ίσως να νομίζουν μάλιστα οτι ακόμη μια φορά, θα τους απογοητεύσουμε. Πραγματικά, ελπίζω να μη συμβεί κάτι τέτοιο. Με τα μάτια όλου του κόσμου στραμμένα επάνω μας, είναι η ιδανική στιγμή να αλλάξουμε αυτή την εικόνα.
Η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης πρότασης με ακριβείς αριθμούς, και θα προσεγγίζει διαφορετικά την ύφεση και τις οικονομικές δυσκολίες, και θα δώσει ένα πολύ σαφές μήνυμα: έχουμε σηκώσει τα μανίκια και προχωράμε, μπορείτε να μας εμπιστευτείτε.
Επίσης, για πρώτη φορά, οι εταίροι δεν θα χρειαστεί να μας προτείνουν εκείνοι πώς να σωθούμε. Γιατί, και τις πιο αγνές διαθέσεις να είχαν, δεν θα μπορούσαν ποτέ να προτείνουν καλύτερα μέτρα απο αυτά που μπορεί να προτείνει η Ελληνική πλευρά με γνώση της Ελληνικής πραγματικότητας και του περίπλοκου της συστήματος. Είναι ευθύνη μας να το κάνουμε αυτό και με αυτό τον τρόπο να μειώσουμε την ένταση, πράγμα που θα οδηγήσει στην εμπιστοσύνη και το καλύτερο αποτέλεσμα.
3. Αντιμετώπιση του πραγματικού προβλήματος της Ελλάδος
Τις τελευταίες μέρες έχει επικεντρωθεί πολύ η προσοχή πάνω στη στάση της Ευρώπης. Η κριτική που έχει ασκηθεί είναι σωστή και το ελληνικό δημοψήφισμα είναι μια πρώτη κρούση ότι πρέπει να θυμηθούμε ποιες είναι η αξίες και οι προτεραιότητες της Ένωσης.
Μην ξεχνάμε όμως τον ρόλο της ίδιας της Ελλάδας. Οι παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και τα προβλήματα του συστήματος συγκαλύφθηκαν, ενθαρρύνθηκαν και έγιναν η βάση ενός ετοιμόρροπου κατασκευάσματος το οποίο, μόλις διαταράχτηκε, μάς πλάκωσε.
Ακόμη και τώρα, η ελληνική πρόταση είναι μια μεταλλαγή της πρότασης Juncker. H έμφαση στη φορολογία πλήττει και πάλι τις ίδιες ομάδες, χωρίς να διαταράσσει άλλες, «πνίγει» λίγο λιγότερο τον τουρισμό και δυσκολεύει μόνο λιγάκι τους επιχειρηματίες. Αυτή δεν είναι η ριζική λύση ούτε για την αποπληρωμή του χρέους μας, ούτε για την αλλαγή του συστήματός μας, ούτε για την ανάπτυξη της χώρας, ούτε για την άμεση διευκόλυνση των Ελλήνων που πραγματικά έχουν υποφέρει.
Ο Ελληνικός λαός έκανε μια τολμηρή κίνηση την Κυριακή, για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως για να δει κάτι το διαφορετικό. Ώρα να κοιτάξουμε τους εταίρους χωρίς αλαζονεία αλλά με την αυτοπεποίθηση που μας αρμόζει, να δείξουμε την σοβαρότητα μας και να ξεκινήσουμε ένα καινούργιο κεφάλαιο για την χώρα. Όχι επειδή μας το είπαν οι άλλοι, αλλά επειδή το ζητάμε εμείς. Είναι κρίμα να χαθεί μια τέτοια ευκαιρία για άλλη μια φορά, διότι δεν θα μας δοθεί άλλη.