75 χρόνια παραισθήσεις: Το ναρκωτικό που δημιουργήθηκε «κατά λάθος» στο εργαστήριο ενός χημικού

75 χρόνια παραισθήσεις: Το ναρκωτικό που δημιουργήθηκε «κατά λάθος» στο εργαστήριο ενός χημικού
NiseriN via Getty Images

Αν σας ρωτούσαν τι γνωρίζετε για το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος, λογικά θα απαντούσατε ένα ωραιότατο «τίποτα». Αν, όμως, σας έλεγαν ότι πρόκειται για το γνωστό ναρκωτικό LSD, το οποίο αυτό τον Απρίλιο συμπλήρωσε 75 χρόνια ύπαρξης;

Τότε αλλάζουν τα πράγματα. Κι όμως, παρόλο που ακουστά το έχουμε όλοι λίγο έως πολύ ακουστά, ωστόσο πόσοι από εμάς γνωρίζουμε περισσότερα για την ιστορία του και για την επίδραση που έχει στον ανθρώπινο οργανισμό;

Η ιστορία του

Όταν το 1943 στην Ευρώπη μαινόταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και στη ΗΠΑ κατασκευάζονταν η πρώτη ατομική βόμβα, στην ουδέτερη Ελβετία ο χημικός Άλμπερτ Χόφμαν, περισσότερο από σύμπτωση, έγραφε ιστορία. Πριν από 75 χρόνια, τον Απρίλιο, κατά τη διάρκεια αναζήτησης φαρμάκου για το κυκλοφορικό ο Ελβετός επιστήμονας θυμάται μια συνθετική ουσία που είχε παρασκευάσει μερικά χρόνια νωρίτερα. Ήταν το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος, το οποίο αργότερα έγινε διεθνώς γνωστό με το ακρωνύμιο LSD. Όταν το 2006 ο Ελβετός χημικός συμπλήρωνε τα 100 του χρόνια, έλεγε για τα πρώτα πειράματα με μικρές ποσότητες LSD ότι προκαλούσαν έκρηξη χρωμάτων και εικόνων, διέγειραν τη φαντασία και μάλιστα χωρίς καμία απολύτως παρενέργεια.

Ο Γερμανός ερευνητής παραισθησιογόνων ουσιών Κρίστιαν Ρετς, επί χρόνια φίλος του Ελβετού Άλμπερτ Χόφμαν, θυμάται μιλώντας στο μικρόφωνο της DW: «Ήταν ένας ανοιχτόμυαλος επιστήμονας με εξαιρετική μόρφωση. Εκείνος ήταν που δοκίμασε για πρώτη φορά LSD από κοινού με καλλιτέχνες όπως ο Ρούντολφ Γκέλπκε και ο Ερνστ Γιούνγκερ. Από εκείνους η ουσία πέρασε στη συνέχεια σε ψυχιάτρους. Κανείς δεν γνώριζε τότε τις ιδιότητες του LSD».

Νέα πειράματα με LSD στην Charité του Βερολίνου

Η φαρμακευτική εταιρία Sandoz, για την οποία εργάζονταν ο Ελβετός χημικός, απέστειλε μικρές ποσότητες LSD σε διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα ανά τον κόσμο. Ήδη από τη δεκαετία του ΄50 σχεδόν κάθε χρόνο δημοσιεύονταν περίπου 100 μελέτες γύρω από την συνθετική ουσία. Με το LSD πειραματίστηκε ακόμα και η αμερικανική μυστική υπηρεσία CIA, με σκοπό την εξουδετέρωση αντιπάλων. Εγκατέλειψε ωστόσο τις δοκιμές λόγω των απρόβλεπτων συνεπειών της ουσίας.

H ιστορικός τέχνης Κλάουντια Μίλερ Έμπερλινγκ υπογραμμίζει τη σημασία που έχει στη χρήση η ποσότητα της ουσίας: «Υπάρχει μεγάλη διαφορά για τον χρήστη αν η ποσότητα είναι μικρή ή μεγάλη, οπότε χάνεται η επαφή με τον περίγυρο. Η μικρή ποσότητα διεγείρει τη φαντασία και επηρεάζει παροδικά τον τρόπο σκέψης».

Στα μέσα της δεκαετία του ΄60 το LSD είναι πλέον ευρύτερα γνωστό και διαδεδομένα. Ίσως και για αυτό το λόγο το 1965 ο Αμερικανός πρόεδρος Τζόνσον απαγόρευσε την παραισθησιογόνα ουσία. Για αρκετές δεκαετίες το LSD περνά στην παρανομία. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η επιστήμη ανακάλυψε εκ νέου την ουσία και ξεκίνησε νέα πειράματα με σκοπό κυρίως την καταπολέμηση της κατάθλιψης. Σύμφωνα μάλιστα με τον Γερμανό ερευνητή Χένρικ Γιουνγκάμπερλε, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité υπάρχουν σήμερα τρεις ομάδες εργασίας που μελετούν τις θεραπευτικές ιδιότητες του LSD με τη βοήθεια κυρίως της μαγνητικής τομογραφίας που καταγράφει τις μεταβολές στην εγκεφαλική δομή.

(Πηγή: Deutche Welle)