Συνεχίζεται το αδιέξοδο γύρω από το πακέτο δημοσιονομικής ενίσχυσης των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, παρ’ όλη τη 16ωρη διαπραγμάτευση μέσω τηλεδιάσκεψης στο Eurogroup. Φαίνεται πως υπάρχει συμφωνία ως προς το πλαίσιο του πακέτου που θα διατεθεί αλλά παραμένουν οι βαθιές ιδεολογικές διαφορές γύρω από τους όρους χορήγησης των χρημάτων.
Η πρόταση-πακέτο, η οποία υποστηρίζεται από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, προβλέπει α) ενίσχυση των κεφαλαίων της EIB με 25 δισεκατομμύρια ευρώ, ώστε να μπορέσει να μοχλεύει κονδύλια ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, β) ενεργοποίηση προληπτικών γραμμών στήριξης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) ύψους κατ’ αρχάς 2% του ΑΕΠ των κρατών-μελών, δηλαδή έως 240 δισεκατομμύρια ευρώ, και γ) ενεργοποίηση της πρότασης της Κομισιόν για “Σχήμα Αντασφάλισης Ανεργίας” (“SURE”) ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Παράλληλα, η Γερμανία αποδέχεται το αίτημα της Γαλλίας για δημιουργία ενός Ταμείου Ανασυγκρότησης για την αναβίωση των ευρωπαϊκών οικονομιών μετά τη λήξη της πανδημίας, αλλά δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία για τους τρόπους χρηματοδότησης αυτού του Ταμείου, καθώς η Γαλλία προτείνει την έκδοση ευρωομολόγου, ενώ η Γερμανία αντιπροτείνει τη χρηματοδότησή του μέσα από το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ.
Μεγάλο αγκάθι οι όροι του ESM
Το κύριο σημείο διαφωνιών στο Eurogroup εστιάζεται στους όρους που θα ζητηθούν για την ενεργοποίηση των πιστωτικών γραμμών από τον ESM, καθώς η Ιταλία απαιτεί τη λήψη των χρημάτων χωρίς την ύπαρξη όρων και ελέγχων από τον ESM, ενώ η Ολλανδία, και εν μέρει και η Αυστρία και η Φινλανδία, ισχυρίζεται ότι ο ESM είναι δανειστής τελευταίας προσφυγής και ως τέτοιος θα πρέπει να εξασφαλίσει την επιστροφή των δανείων του μέσα από ένα μνημόνιο που θα περιλαμβάνει οικονομικές και διαρθωτικές μεταρρυθμίσεις. Η Γερμανία κατέθεσε μια συμβιβαστική πρόταση, σύμφωνα με την οποία τα δάνει του ESM δεν θα συνοδεύονται από μνημόνιο με προαπαιτούμενα αλλά ο ESM θα ελέγχει μόνο την ορθή χρήση των κονδυλίων, ώστε αυτά να διοχετευθούν στην πανδημική κρίση και όχι σε άλλες χρήσεις τις οποίες θα αποφασίσει η ιταλική Κυβέρνηση.
Η Ιταλία ζητά επίσης να υπάρχει ρητή αναφορά στο κείμενο της συμφωνίας για τη μελλοντική χρήση ευρωομολόγων για την ανασυγκρότησης των οικονομιών της ΕΕ, αλλά αυτό το αίτημα βρίσκει τη σθεναρή αντίσταση και της Γερμανίας και άλλων κρατών.
Πολιτικές και ιδεολογικές κόκκινες γραμμές
Πλέον η συζήτηση μετατίθεται για σήμερα Πέμπτη, όταν και θα συνεχιστεί η τηλεδιάσκεψη του Eurogroup, χωρίς όμως πολλές πιθανότητες άρσης του αδιεξόδου, καθώς πλέον οι διαφωνίες αγγίζουν βασικές πολιτικές και ιδεολογικές κόκκινες γραμμές στην Ολλανδία και την Ιταλία. Είναι χαρακτηριστική η συζήτηση που διεξήχθη την Τρίτη στο ολλανδικό Κοινοβούλιο, όπου φάνηκε ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν έχει μεγάλα περιθώρια υποχωρήσεων, καθώς το πολιτικό κόστος για την ενδεχόμενη χρήση των κεφαλαίων του ESM άνευ όρων και ελέγχων θα επιφέρει τεράστιο πολιτικό κόστος στην Κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε και συναντά τη σθεναρή αντίσταση της βάσης στα κόμματα του VVD, των Χριστιανοδημοκρατών και της Χριστιανικής Ένωσης.
Αντίστοιχα τεράστια είναι η πίεση που δέχεται η Κυβέρνηση Κόντε στο εσωτερικό της Ιταλίας, ώστε να μην υποχωρήσει απέναντι στις απαιτήσεις της Ολλανδίας και των άλλων “σκληρών” κρατών. Οποιαδήποτε υποχώρηση της Κυβέρνησης Κόντε στο πεδίο των ελέγχων από τον ESM θα αποτελέσει βούτυρο στο ψωμί της αντιπολίτευσης υπό τον Ματέο Σαλβίνι.
Ήδη ο Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Βόπκε Χούκστρα έγραψε στο Twitter, πως το ζήτημα των όρων για τα δάνεια του ESM είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αποφασιστεί σε επίπεδο ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα οι πιθανότητες εξεύρεσης λύσης στο Eurogroup είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Θετικό το πακέτο EIB+ESM+SURE
Η πρόταση-πακέτο που περιλαμβάνει τα 200 δις της EIB, τα 240 δις του ESM και τα 100 δις του SURE αποτελεί μια καλή πρόταση, με την οποία συμφωνούν τα περισσότερα κράτη στην Ευρωζώνη και είναι μια καλή βάση για την αντιμετώπιση, σε συνδυασμό πάντα με τα εξαιρετικά χαλαρωτικά μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και το πρόγραμμα πιστωτικής χαλάρωσης PEPP ύψους 750 δισεκατομμυρίων. Αυτό που απομένει είναι και η Ιταλία και η Ολλανδία να υποχωρήσουν από τις κόκκινες γραμμές τους και να συμβιβαστούν για το συνολικό καλό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιταλική Κυβέρνηση δεν μπορεί να πείσει ότι πρέπει να εισπράξει τα χρήματα του ESM χωρίς να υπάρχει ούτε καν ο βασικός έλεγχος για το που και πως θα διοχετευθούν τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων, αλλά και η Ολλανδία δεν πρέπει να επιμείνει στην επιβολή μνημονίου στην Ιταλία με προαπαιτούμενα.
Το μεγάλο όμως πρόβλημα, ως συνήθως είναι το πολιτικό κόστος λόγω των κόκκινων γραμμών. Αυτή η πανδημική κρίση όμως δεν καταλαβαίνει από πολιτικό κόστος και πολιτικές καριέρες, διότι αφορά την ίδια την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο Kappa News.