Οι δίαιτες αστραπή ή αυτές που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα σε συγκεκριμένο βάθος χρόνου το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζονται με μεγάλη δυσπιστία τόσο από τους ενδιαφερόμενους όσο και από τους ίδιους τους επιστήμονες της διαιτολογίας.
Πώς μπορούμε, όμως, να εξοπλιστούμε όσο το δυνατόν καλύτερα στον αγώνα για απώλεια βάρους; Πότε τα παραπανίσια κιλά γίνονται νοσηρά; Πώς το καλοκαίρι βοηθά στη μείωση τους; Γιατί δεν είναι αποτελεσματικές οι δίαιτες αστραπή; Ο κύριος Ευθύμης Ευγενής, ειδικός εφαρμογών διαιτητικής, μας μιλά για τα θέματα που απασχολούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας, αφού η Ελλάδα σχεδόν πρωτοστατεί στις λίστες με τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη.
Ο ίδιος τονίζει, αρχικά, πως «δεν ξεχωρίζουμε ποτέ ομάδες ανθρώπων, λέμε ότι κάποιος είναι παχύσαρκος, υπέρβαρος σαν τάση, σαν στάση, ίσως και σαν παθογένεια ή σαν νόσο. Συνεπώς, τα παχύσαρκα άτομα τα αντιμετωπίζουμε όπως κάθε άτομο, αλλά αν θέλει και το ίδιο του παρέχουμε την κατάλληλη βοήθεια, η οποία του εξασφαλίζει πέρα από μια καλή εικόνα για τον εαυτό του, την υγεία του και το πως βλέπει το ίδιο του το σώμα».
Στη δύσκολη απόφαση που καλείται κάποιος να πάρει πρέπει να θυμάται ότι «ο κάθε άνθρωπος οφείλει να αγαπήσει τον εαυτό του, αλλά και να φροντίσει τον εαυτό του. Αγαπώ το σώμα μου, φροντίζω το σώμα μου. Η φροντίδα δεν έχει να κάνει μόνο με τον καλλωπισμό, αλλά και με την καθημερινότητα του κάθε ανθρώπου. Αν κάποιο άτομο έχει νοσηρή παχυσαρκία και δεν είναι απλά μερικά κιλά παραπάνω, τότε χρειάζεται μια καλή ενημέρωση πάνω σε αυτό και για τα αποτελέσματα που θα έχει στο κοντινό ή στο μακρινό μέλλον στην υγεία του».
Το αυξημένο βάρος θεωρείται νοσηρό κυρίως όταν συνοδεύεται με κάποια προβλήματα που αφορούν την υγεία μας. Ο Ε. Ευγενής αναφέρει πως «η παχυσαρκία έχει διάφορα παρακλάδια όπως το μεταβολικό σύνδρομο, το οποίο περιλαμβάνει τα καρδιολογικά νοσήματα, τον διαβήτη τύπου 2, τον καρκίνο του εντέρου κλπ».
Όσον αφορά τις δίαιτες αστραπή που υπόσχονται γρήγορα αποτελέσματα και απώλεια βάρους, χαρακτηρίζονται ως «παγίδα» από τον ειδικό, καθώς, όχι μόνο είναι «εφήμερες» , αλλά και «εξαιρετικά επιβλαβείς» για τον οργανισμό. «Ο κάθε άνθρωπος είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και χρειάζεται μια εξατομικευμένη συμπαράσταση και ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα» σημειώνει ο Ε.Ευγενής.
Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις δίαιτες είναι η αδυναμία να αντιληφθεί ο ενδιαφερόμενος τι πραγματικά σημαίνουν. «Όπως λέει και η ίδια η λέξη ‘’δίαιτα’’, βγαίνει από την αρχαία λέξη ‘’διαιτώμαι’’ που σημαίνει ‘’αλλάζω συνήθειες προς το καλύτερο’’. Άρα έχουμε παρεξηγήσει τη λέξη δίαιτα, ότι είναι κάτι στερητικό, κάτι άσχημο, κάτι κακό. Η διατροφή ακούγεται πιο ωραία στα αυτιά του κόσμου. Τη δίαιτα την έχουμε συσχετίσει με κάτι άσχημο». Τι σημαίνει τελικά, όμως, η λέξη αυτή στην πράξη;
Ο Ε. Ευγενής τονίζει ότι «αυτό που θα κάνει ο ενδιαφερόμενος είναι μια διατροφική εκπαίδευση για να αποκτήσει με τη βοήθεια του ειδικού μια διατροφική συμπεριφορά και όχι απλά ένα πλάνο διατροφής ή ένα χαρτί που θα του χαρίσει κάποια αποτελέσματα γρήγορα, που τον επόμενο μήνα μπορεί να γυρίσει πίσω σε αυτό που ήταν ή σε περισσότερα κιλά».
Άλλωστε, όπως λέει ο ίδιος για τα χαρακτηριστικά ενός καλού διατροφολόγου, το 50% είναι η εκπαίδευση του και το άλλο 50% η ψυχολογία και η ενσυναίσθηση «γιατί ο κάθε επαγγελματίας καλώς ή κακώς με ένα πρόγραμμα διατροφής επεμβαίνει στην καθημερινότητα του άλλου, επομένως, θα πρέπει να κατανοήσουμε πολλά πράγματα όπως είναι η συμπεριφορά του προς το φαγητό, το περιβάλλον του, την κοινωνική του ζωή κλπ. Είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο και προσπάθεια και από τις δυο πλευρές».
Είναι, όμως, πάντα απαραίτητος ο ειδικός για την απώλεια βάρους; «Το ιντερνέτ δίνει πληθώρα πληροφοριών, κάποιες σωστές πληροφορίες αλλά και πολλές φορές κάποιες λάθος και ανορθόδοξες. Άρα ένας ουσιαστικά που δεν ξέρει τι είναι το σωστό και τι όχι δεν μπορεί να διακρίνει αν αυτό που διαβάζει είναι έγκυρο, επομένως θα πρέπει τουλάχιστον να παρατηρεί αν είναι από έναν σύλλογο ή κάποιον οργανισμό υγείας εγκεκριμένο. Επίσης, όταν ακούμε τίτλους χάστε κιλά με ένα νούμερο είναι ανορθόδοξο. Ποτέ ένας επιστήμονας δεν θα ξεκινήσει έτσι». Κάποιες φορές, όμως, σε περιστατικά που θυμήθηκε και ο ίδιος, αλλά και περιπτώσεις που έχει ακούσει από συναδέλφους του, στην ανάγκη να χάσει κάποιος βάρος πιέζει τόσο πολύ τον εαυτό του που έχει επιπτώσεις και στην υγεία του:
«Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιοι έχουν φτάσει σε σημείο λιποθυμίας λόγω πρωτεϊνικών διατροφών, που η έλλειψη υδατάνθρακα προκάλεσε λιποθυμίες αλλά και άλλα συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, νευροπάθειες κλπ».
Ο Ε. Ευγενής καταλήγει ότι μόνο με σωστή πληροφόρηση μπορεί κάποιος να προσπαθήσει μόνος να χάσει βάρος προκειμένου να μην υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία του.
Όσον αφορά το καλοκαίρι που διανύουμε ο χρυσός κανόνας είναι «τα πάντα με μέτρο». Όπως σημειώνει, «αν όλοι έχουν μια όμορφη επαφή με το φαγητό που περιλαμβάνει μικρά συχνά γεύματα, που έχει ποικιλία φρούτων λαχανικών, όσπρια, δημητριακά, κρέας και γαλακτικά νομίζω ότι είναι το καλύτερο πράγμα για να εξασφαλιστεί ένα συγκεκριμένο βάρος και να έχουν και την υγεία τους». Η ισορροπημένη διατροφή είναι η απάντηση σε κάθε εποχή του χρόνου.
Το καλοκαίρι, ωστόσο, παρουσιάζει και πολλές ευκαιρίες για να παρεκκλίνουμε από τους σωστούς τρόπους διατροφής. «Θα πρέπει να προσέχουμε την κατανάλωση αλκοόλ και λιπαρών τροφών. Δεν χρειάζεται να συνδυάζουμε τη διασκέδαση με υπερβολικό φαγητό. Η αύξηση στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σχετικών με την εποχή μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή του κινδύνου».
Άλλωστε, η εποχή αυτή είναι και «μια ευκαιρία να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες γιατί έχουμε μεγαλύτερη πρόσβαση στο περιβάλλον, μπορούμε να βγούμε έξω, να περπατήσουμε, να τρέξουμε, να κάνουμε άσκηση. Δεν σημαίνει ότι θα κλειστούμε μέσα σε ένα γυμναστήριο. Μπορεί να κάνω μια πάρα πολύ ωραία βόλτα με φίλους, να πάω για κολύμπι, να πάω μια εκδρομή στο βουνό και να κάνω μια πεζοπορία. Είναι απλές μορφές άσκησης που ο καθένας μπορεί να κάνει».
Κλείνοντας, αν υπάρχει ένα μότο που αφορά όσους θέλουν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες τότε αυτό είναι το «μη φοβάσαι, ρώτα, μάθε, ενημερώσου».