Σε νέα αμερικανοτουρκική «κόντρα» φαίνεται να οδηγεί η στάση της Τουρκίας σε μια σειρά θεμάτων στην περιοχή, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να καταδικάζει τόσο την πολιτική της στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, όσο και την επιλογή Ερντογάν για επαφές με τη Χαμάς.
Ο αρμόδιος για ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Φίλιπ Ρίκερ, τόνισε ότι οι ενέργειες της Άγκυρας σε Αιγαίο και ανατ. μεσόγειο υπονομεύουν την ενότητα του ΝΑΤΟ, και κατά συνέπεια έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις στρατηγικές προτεραιότητες που έχει θέσει η Ουάσιγκτον στην περιοχή.
«Έχουμε διαβιβάσει επανειλημμένα στην Τουρκία ότι οι υπερπτήσεις της πάνω από την ελληνική επικράτεια, οι γεωτρητικές δραστηριότητες της στα ύδατα της Κύπρου, η υπογραφή του μνημονίου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Λιβύη, καθώς και η δηλωμένη πρόθεσή της να πραγματοποιήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στη βάση αυτού του μνημονίου αποτελούν προκλητικές και μη βοηθητικές ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή», επισήμανε ο Αμερικανός υφυπουργός.
Εκφράζοντας τη βαθιά ανησυχία των ΗΠΑ για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Ρίκερ υποστήριξε ότι βασικός στόχος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι να υπάρξει αποκλιμάκωση και να διασφαλιστεί ότι οι γραμμές επικοινωνίας θα παραμείνουν ανοιχτές προκειμένου να υποστηριχθεί η συμμαχική ενότητα εντός ΝΑΤΟ. Συνεχίζοντας, αναγνώρισε τη στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου και εξήγησε την οπτική του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λέγοντας ότι «η αμερικανική κυβέρνηση ανησυχεί βαθιά για τις αυξημένες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, δυο νατοϊκών συμμάχων. Αυτές οι εντάσεις περιπλέκουν τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να παρουσιάσει ένα κοινό μέτωπο απέναντι στις αποσταθεροποιητικές δραστηρίοτητες της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο και ενέχουν τον κίνδυνο μιας ακούσιας κλιμάκωσης». Αν και αναγνώρισε ότι υπάρχουν προκλήσεις που ταλανίζουν τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, ο Φίλιπ Ρίκερ είπε ότι η Τουρκία παραμένει σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ θα συνεχίζουν να συνεργάζονται μαζί της σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Νέα προειδοποίηση για τους S-400
«Είμαστε σίγουροι ότι ο πρόεδρος [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του καταλαβαίνουν τη θέση μας», σημείωσε ο Φίλιπ Ρίκερ, λέγοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση συνεχίζει να αντιτίθεται σθεναρά στην αγορά των S-400 από την Τουρκία.
«Η αναστολή της συμμετοχής και η εκκρεμότητα της αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 σε αντίδραση για την αγορά των S-400 σηματοδοτεί τη σοβαρότητα με την οποία η αμερικανική κυβέρνηση προσεγγίζει το συγκεκριμένο θέμα και τη βούλησή μας να υπάρξουν συνέπειες. Ανησυχούμε βαθιά για τις πληροφορίες ότι η Τουρκία συνεχίζει τις προσπάθειές για να θέσει σε λειτουργία τους S-400 και έχουμε τονίσει ότι το ζήτημα των S-400 παραμένει σημαντικό εμπόδιο στη διμερή σχέση και στο ΝΑΤΟ», τόνισε.
Αντιπαράθεση για τη Χαμάς
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται στον απόηχο της έκφρασης από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ της «ισχυρής αντίθεσης» των ΗΠΑ στην υποδοχή δύο ηγετικών στελεχών της Χαμάς από τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όπως τονίστηκε σε σχετική ανακοίνωση, η Χαμάς έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, και οι αξιωματούχοι που υποδέχτηκε ο Ερντογάν είναι «Ειδικά Χαρακτηρισμένοι Διεθνείς Τρομοκράτες».
«Η συνεχιζόμενη προσέγγιση του προέδρου Ερντογάν σε αυτή την τρομοκρατική οργάνωση απλά απομονώνει την Τουρκία από τη διεθνή κοινότητα, βλάπτει τα συμφέροντα του παλαιστινιακού λαού και υπονομεύει τις διεθνείς προσπάθειες για την αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων που εξαπολύονται από τη Γάζα. Συνεχίζουμε να εκφράζουμε τους προβληματισμούς μας για τη σχέση της τουρκικής κυβέρνησης με τη Χαμάς στα υψηλότερα κλιμάκια. Είναι η δεύτερη φορά που ο πρόεδρος Ερντογάν υποδέχεται την ηγεσία της Χαμάς στην Τουρκία φέτος, με την πρώτη συνάντηση να λαμβάνει χώρα την 1η Φεβρουαρίου» κατέληξε η ανακοίνωση.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, στους συνηθισμένους του πλέον τόνους και ύφος, «απέρριψε πλήρως» την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το θέμα, και κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να χρησιμοποιούν την επιρροή τους στην περιοχή αυτή για μια «ισορροπημένη πολιτική» που θα βοηθήσει στην επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης αντί να «εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Ισραήλ».
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters)