Πολιτικοί από τα «συστημικά» ευρωπαϊκά κόμματα κάλεσαν τους ψηφοφόρους να αντισταθούν στην ακροδεξιά, αφού η δημοσιοποίηση ενός βίντεο είχε ως αποτέλεσμα την πτώση του ηγέτη του «Κόμματος Ελευθερίας» της Αυστρίας, πλήττοντας το momentum των εθνικιστών ημέρες πριν τις ευρωεκλογές.
Ο πρόεδρος της Αυστρίας ζήτησε την Κυριακή πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο- θεωρείται πως είναι το ταχύτερο δυνατό χρονοδιάγραμμα- μετά την παραίτηση του αντικαγκελαρίου Χάιντς Κρίστιαν Στράχε, που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του κυβερνητικού συνασπισμού.
Ο Στράχε παραιτήθηκε το Σάββατο αφού κυκλοφόρησε βίντεο με τον ίδιο να συζητά το «στήσιμο» κρατικών συμβάσεων/ συμβολαίων με αντάλλαγμα οικονομικές και πολιτικές χάρες, με μια γυναίκα που εμφανίζεται ως η ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη. Ο ίδιος δέχτηκε πως το βίντεο ήταν «καταστροφικό», αν και αρνήθηκε πως παραβίασε τον νόμο ή ότι πήγε πέρα από το στάδιο των συζητήσεων.
Το ακροδεξιό «Κόμμα Ελευθερίας» του Στράχε, μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού της Αυστρίας από το 2017, ήταν ένα από τα πλέον επιτυχημένα γκρουπ μεταξύ των αντιμεταναστευτικών και εθνικιστικών παρατάξεων και κομμάτων που έχουν αναδειχθεί στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
«Συστημικοί» ηγέτες ανά την ήπειρο τόνισαν ότι ελπίζουν η πτώση του να έχει επιπτώσεις πέρα από την Αυστρία, στις ευρωεκλογές. Το «Κόμμα Ελευθερίας» ανήκει σε μια συμμαχία ευρωπαϊκών εθνικιστικών κομμάτων υπό την ηγεσία του Ματέο Σαλβίνι, της ιταλικής «Λέγκας του Βορρά», που διοργάνωσε ευρεία συνάντηση στο Μιλάνο το Σάββατο, με τη Μαρίν Λε Πεν.
«Μερικούς μήνες πριν, η Μαρίν Λε Πεν επευφημούσε τον Αυστριακό αντικαγκελάριο Χάιντς Κρίστιαν Στράχε, λέγοντας πόσο ισχυρός είναι» είπε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λε Μερ. «Ο Στράχε αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Μάθαμε γιατί: Επειδή πιάστηκε να προσπαθεί να πωλήσει τις υπηρεσίες του σε ξένες δυνάμεις. Πίσω από αυτό το εθνικιστικό κίνημα βρίσκεται υποταγή σε ξένες δυνάμεις» είπε ο Λε Μερ στο BFM TV.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είπε το Σάββατο: «Έχουμε να αντιμετωπίσουμε λαϊκιστικά κινήματα που σε πολλές περιοχές περιφρονούν τις ευρωπαϊκές αξίες, που θέλουν να καταστρέψουν την Ευρώπη των αξιών μας. Πρέπει να αντισταθούμε αποφασιστικά σε αυτό».
Ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, ένας συντηρητικός που σχημάτισε συνασπισμό με το «Κόμμα Ελευθερίας» το 2017, «τράβηξε την πρίζα» της κυβέρνησής του και προχώρησε σε πρόωρες εκλογές το Σάββατο, μετά την παραίτηση του Στράχε. Συνάντησε τον πρόεδρο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν την Κυριακή για να συζητήσουν το χρονοδιάγραμμα για νέες εκλογές και τη σύνθεση μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης.
«Η νέα αυτή αρχή θα έπρεπε να λάβει χώρα γρήγορα, όσο γρήγορα επιτρέπουν τα άρθρα του ομοσπονδιακού Συντάγματος, οπότε ζητώ εκλογές...τον Σεπτέμβριο, αν είναι δυνατόν στην αρχή του Σεπτεμβρίου» είπε ο πρόεδρος. Οι εκλογές νωρίτερα θεωρούνται αδύνατες, επειδή οι ψηφοφόροι θα λείπουν για τις θερινές διακοπές.
Τα ευρωπαϊκά κόμματα της ακροδεξιάς έχουν σημειώσει άνοδο στις δημοσκοπήσεις από το 2015 και μετά, όταν πάνω από ένα εκατομμύριο αιτούντες άσυλο εισήλθαν στην ΕΕ, κυρίως με τα πόδια από τα Βαλκάνια.
Από τότε, τα ακροδεξιά κόμματα έχουν εξελιχθεί σε κυρίαρχα πολιτικά κινήματα σε μεγάλο μέρος της πρώην κομμουνιστικής Ευρώπης, και έχουν διεκδικήσει μερίδιο της εξουσίας σε συνασπισμούς στην Αυστρία και την Ιταλία. Η νίκη του Brexit στο δημοψήφισμα του 2016 θεωρείται πως αποτελεί μέρος της ίδιας τάσης.
Ούτε ο Σαλβίνι ούτε η Λε Πεν σχολίασαν άμεσα το σκάνδαλο στην Αυστρία. Ο Σαλβίνι και οι σύμμαχοί του ελπίζουν να αναδειχθούν στο τέταρτο ή το τρίτο μεγαλύτερο μπλοκ στο Ευρωκοινοβούλιο.
«Δεν υπάρχουν εξτρεμιστές, ρατσιστές ή φασίστες σε αυτή την πλατεία» είπε στη συγκέντρωση του Σαββάτου ο Σαλβίνι, μπροστά στον γοτθικό καθεδρικό του Μιλάνου. «Εδώ δεν θα βρείτε την ακροδεξιά, αλλά την πολιτική της λογικής. Οι εξτρεμιστές είναι αυτοί που κυβερνούσαν την Ευρώπη για τα τελευταία 20 χρόνια».
Ο Ιστβάν Ουτζχελίι, σοσιαλιστής ευρωβουλευτής από την Ουγγαρία, όπου κυριαρχεί ο εθνικιστής Βίκτορ Όρμπαν, χαρακτήρισε τον Στράψε το «πρώτο ντόμινο» μιας σειράς ομοϊδεατών πολιτικών, για τους οποίους πρόβλεψε πως σύντομα θα πέσουν. «Μετά είναι ο Σαλβίνι, η Λε Πεν, ο Όρμπαν και οι υπόλοιπες ακροδεξιές μαριονέτες της Μόσχας».