Αφαιρώντας τη μητέρα από την αναπαραγωγή: Πιθανή η δημιουργία απογόνων χωρίς ωάρια

Αφαιρώντας τη μητέρα από την αναπαραγωγή: Πιθανή η δημιουργία απογόνων χωρίς ωάρια
Human egg cell, computer artwork.
Human egg cell, computer artwork.
Science Photo Library - SCIEPRO via Getty Images

Επιστήμονες απέδειξαν για πρώτη φορά πως είναι πιθανώς δυνατόν να προκύψουν απόγονοι από κύτταρα τα οποία δεν προέρχονται από ωάρια, σε μια επιστημονική εξέλιξη η οποία αμφισβητεί 200 χρόνια επιστημονικών ερευνών και αξιωμάτων.

Αναλυτικότερα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Τμήματος Βιολογίας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου του Μπαθ στη Μ. Βρετανία, τα ωάρια μπορούν να «ξεγελαστούν» ώστε να εξελιχθούν σε έμβρυα χωρίς γονιμοποίηση, αλλά τα έμβρυα αυτά που προκύπτουν (παρθενογένεση) πεθαίνουν μετά από λίγες ημέρες, καθώς δεν έχουν λάβει χώρα διαδικασίες ανάπτυξης και εξέλιξης που απαιτούν τη συμμετοχή του σπέρματος.

Ωστόσο, επιστήμονες του πανεπιστημίου κατάφεραν να αναπτύξουν μία μέθοδο εισαγωγής σπερματοζωαρίων σε τέτοια έμβρυα ποντικιών (από παρθενογένεση), με αποτέλεσμα να προκύψουν υγιή μωρά, με βαθμό επιτυχίας της τάξης του 24%. Το ποσοστό επιτυχίας αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό, σε σχέση με το 0% που υπήρχε μέχρι τώρα.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, αυτό που έκαναν οι επιστήμονες ήταν να «ξεγελάσουν» σπερματοζωάρια ώστε να «πιστέψουν» ότι γονιμοποιούν κανονικά ωάρια: Ειδικότερα, ξεκίνησαν, στα πειράματά τους, με ένα μη γονιμοποιημένο ωάριο, και χρησιμοποιώντας χημικά το «ξεγέλασαν» ώστε να εξελιχθεί σε ψευδο-έμβρυο. Αυτά τα ψευδο-έμβρυα έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με κοινά κύτταρα, όπως τα κύτταρα του δέρματος, όσον αφορά στον τρόπο που διαχωρίζουν και ελέγχουν το DNA τους. Στη συνέχεια προχώρησαν στην εισαγωγή σπερματοζωαρίων, κάτι που σημαίνει πως, ίσως κάποια στιγμή να είναι δυνατή η επίτευξη παρομοίου αποτελέσματος στους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας κύτταρα τα οποία δεν προέρχονται από ωάρια- πρακτικά αφαιρώντας από την «εξίσωση» τη μητέρα.

Ο εμβρυολόγος (μοριακή εμβρυολογία) Τόνι Πέρι, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης- η οποία δημοσιεύεται στο Nature Communications- αναφέρει ότι «πρόκειται για την πρώτη φορά που επιτυγχάνεται πλήρης ανάπτυξη μέσω της εισαγωγής σπέρματος σε έμβρυα. Πιστευόταν πως μόνο ένα γονιμοποιημένο ωάριο ήταν ικανό να επαναπρογραμματίσει σπερματοζωάρια για να επιτρέψει να λάβει χώρα η εξέλιξη του εμβρίου. Η δουλειά μας αμφισβητεί το δόγμα το οποίο είχε διατηρηθεί από τότε που οι πρώτοι εμβρυολόγοι παρατήρησαν για πρώτη φορά ωάρια θηλαστικών κατά το 1827 και παρακολούθησαν γονιμοποίηση μετά από 50 χρόνια, ότι μόνο ένα ωάριο γονιμοποιημένο από σπερματοζωάριο μπορεί να επιφέρει γέννηση ζωντανού θηλαστικού».

Όπως είπε στο BBC ο Πέρι, «είναι πιθανό, στο μακρινό μέλλον, να είναι δυνατός ο συνδυασμός απλών, συνηθισμένων κυττάρων του σώματος με σπέρμα, έτσι ώστε να δημιουργηθεί σπέρμα». Με άλλα λόγια, δύο άνδρες θα μπορούσαν να κάνουν παιδί, χρησιμοποιώντας απλά τα κύτταρά τους και σπέρμα- ή ένας άνδρας θα μπορούσε να κάνει μόνος του παιδί, χρησιμοποιώντας τα δικά του κύτταρα και το δικό του σπέρμα, «παράγοντας» ένα παιδί που θα ήταν πιο πολύ σαν δίδυμό του (αν και όχι όμοιο) παρά σαν κλώνος. Παρόλα αυτά, ο Πέρι υπογράμμισε ότι αυτά αποτελούν πολύ μακρινά ενδεχόμενα στην παρούσα φάση.

Η όλη ιδέα αποτελεί πνευματικό τέκνο του Dr. Τόρου Σουζούκι, της ομάδας του Πέρι: Πραγματοποίησαν την έρευνα μαζί με τη Dr, Μάκι Ασάμι και συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ για το Ινστιτούτο Τοξικολογίας και Πειραματικής Ιατρικής Fraunhofer στη Γερμανία.

Τα ποντίκια που γεννήθηκαν μέσω της συγκεκριμένης μεθόδου φαίνονται απόλυτα υγιή, αλλά το DNA τους άρχισε με διαφορετικά επιγενετικά «σημάδια» σε σχέση με τις κανονικές μεθόδους γονιμοποίησης. Αυτό υποδεικνύει ότι διαφορετικές επιγενετικές «διαδρομές» μπορούν να οδηγήσουν στον ίδιο αναπτυξιακό προορισμό, κάτι που δεν είχε αποδειχθεί ξανά στο παρελθόν.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ανακάλυψη αυτή θέτει ηθικά ερωτήματα σχετικά με πρόσφατες υποθέσεις περί χρήσης ανθρώπινων εμβρύων που είχαν παραχθεί μέσω παρθενογένεσης ως πηγών εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων, επειδή θεωρούνταν μη βιώσιμα. Ακόμη, τίθεται το ερώτημα κατά πόσον θα ήταν δυνατή η αναπαραγωγή ζώων μέσω μη γονιμοποιημένων ωαρίων και σπέρματος. Επίσης, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ξεκινούν συζητήσεις περί πιθανής χρήσης τέτοιων μεθόδων σε θέματα ανθρώπινης γονιμότητας και αναπαραγωγής ειδών υπό εξαφάνιση.

Δημοφιλή