Αντιμετωπίζοντας τον λαθροτουρισμό στην κατεχόμενη Κύπρο

Χθες, λίγες μόλις ώρες πριν τον εορτασμό της εβραϊκής πρωτοχρονιάς, το ισραηλινό υπουργείο εξωτερικών προειδοποίησε τους Ισραηλινούς τουρίστες να σκεφτούν πολύ καλά πριν επισκεφθούν για διακοπές την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Αν και κάθε χρόνο το Ισραήλ επαναλαμβάνει αυτή την ταξιδιωτική οδηγία με ταυτόσημο ύφος και περιεχόμενο, η χθεσινή ανακοίνωση ήταν αυστηρότερη και πολύ λεπτομερέστερη από τις προηγούμενες.
omersukrugoksu via Getty Images

Χθες, λίγες μόλις ώρες πριν τον εορτασμό της εβραϊκής πρωτοχρονιάς, το ισραηλινό υπουργείο εξωτερικών προειδοποίησε τους Ισραηλινούς τουρίστες να σκεφτούν πολύ καλά πριν επισκεφθούν για διακοπές την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Αν και κάθε χρόνο το Ισραήλ επαναλαμβάνει αυτή την ταξιδιωτική οδηγία με ταυτόσημο ύφος και περιεχόμενο, η χθεσινή ανακοίνωση ήταν αυστηρότερη και πολύ λεπτομερέστερη από τις προηγούμενες.

Στις προηγούμενες ταξιδιωτικές οδηγίες του ισραηλινού ΥΠΕΞ επισημαινόταν απλώς ότι στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο δεν υπάρχει διπλωματική παρουσία του Ισραήλ και ως εκ τούτου, εάν παραστεί έκτακτη ανάγκη, η Πρεσβεία του Ισραήλ στη Λευκωσία δεν θα είναι σε θέση να πράξει ο,τιδήποτε. Αντιθέτως, η τωρινή ανακοίνωση εφιστά την προσοχή όσων Ισραηλινών πολιτών σκοπεύουν να επισκεφθούν το νησί, να φροντίσουν να εισέλθουν μόνο από τις νόμιμες εισόδους της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι μέσω κατεχομένων (π.χ. από τα λιμάνια της Αμμοχώστου ή της Κερύνειας ή από το αεροδρόμιο της Τύμπου). Τονίζεται μάλιστα ότι σε περίπτωση κατά την οποία Ισραηλινοί τουρίστες έχουν ήδη εισέλθει στην Κύπρο από παράνομη είσοδο - δηλαδή μέσω της «ΤΔΒΚ» - και αποπειραθούν να περάσουν στις ελεύθερες περιοχές, οι κυπριακές αρχές θα τους καταγράψουν στη λίστα ανεπιθυμήτων, θα τους απαγορευθεί η νόμιμη είσοδος στο νησί για τα επόμενα 10 χρόνια και ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια των κυπριακών αρχών ασφαλείας να ασκήσουν ποινική δίωξη για παράνομη είσοδο στη χώρα, αδίκημα που επισύρει φυλάκιση έως και 12 μηνών.

Η επικαιροποιημένη - και σαφώς αυστηρότερη - ισραηλινή ταξιδιωτική οδηγία έρχεται μετά από την κατακόρυφη αύξηση του τουριστικού ρεύματος που παρατηρήθηκε τους περασμένους μήνες, από το Ισραήλ προς την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Την άνοιξη του 2017, κατά τη διάρκεια των διακοπών του εβραϊκού Πάσχα, εκατοντάδες Ισραηλινοί τουρίστες επέλεξαν τα ξενοδοχεία της Κερύνειας λόγω των πολύ φθηνών τουριστικών πακέτων που προσέφεραν. Ήδη από τις αρχές του χρόνου, Ισραηλινοί και Τουρκοκύπριοι τουριστικοί πράκτορες, ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια και τουριστικά σάιτ διαφήμιζαν με τρόπο συστηματικό την βόρεια Κύπρο ως την ιδεώδη φθηνή εναλλακτική έναντι των all inclusive ξενοδοχείων στα τουρκικά παράλια. Η διαφημιστική εκστρατεία απευθυνόταν κυρίως σε πολυμελείς οικογένειες θρησκευόμενων εβραίων, που κατά κύριο λόγο ανήκουν σε χαμηλά εισοδηματικά στρώματα. Ως ιστορικό δέλεαρ προβάλλεται το γεγονός ότι στα περίχωρα της κατεχόμενης Αμμοχώστου βρίσκονταν τα βρετανικά στρατόπεδα κράτησης Εβραίων επιζώντων του Ολοκαυτώματος, που είχαν λειτουργήσει από το καλοκαίρι του 1946 έως τις αρχές του 1949. Παράλληλα όμως, για να κινηθεί το ενδιαφέρον των θρησκευόμενων επισκεπτών, στις αρχές Μαΐου 2017 εγκαινιάσθηκε στην Κερύνεια το πρώτο «Κέντρο Χαμπάντ» στα κατεχόμενα. Πρόκειται για ένα χώρο που πληροί τις θρησκευτικές προϋποθέσεις λατρείας και εστίασης. Μάλιστα, ανακοινώνοντας την έναρξη λειτουργίας του Κέντρου στην Κερύνεια, η ιστοσελίδα της θρησκευτικής οργάνωσης «Χαμπάντ» που το λειτουργεί δημοσίευε τα εξής: «Οι Εβραίοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος ήταν άνθρωποι ολομόναχοι, που είχαν χάσει τα πάντα και το μόνο που τους είχε απομείνει ήταν ο πόθος της επιστροφής στην Αγία Πατρίδα τους, στη Γη του Ισραήλ. Όμως ακόμα κι εδώ, τους περίμεναν με μίσος οι Βρετανοί και τους έστειλαν σε στρατόπεδα κράτησης στην Κύπρο, που τότε βρισκόταν υπό τον έλεγχό τους. Από τότε πέρασαν 70 χρόνια. Η Βόρεια Κύπρος είναι μια ανεξάρτητη Δημοκρατία. Ο ΟΗΕ δεν την αναγνωρίζει. Εκτός από την Τουρκία, καμία άλλη χώρα δεν την αναγνωρίζει. Όμως, ο Ραβίνος Λουμπάβιτς (σ.σ. πνευματικός ηγέτης της οργάνωσης) την αναγνωρίζει και ίδρυσε και εδώ "Κέντρο Χαμπάντ"». Έτσι, το περασμένο εβραϊκό Πάσχα, εκπρόσωποι της οργάνωσης εγκαταστάθηκαν στην Κερύνεια με κύριο στόχο να επιθεωρούν κατά πόσον τα ξενοδοχεία της «ΤΔΒΚ» παρέχουν στους εβραίους τουρίστες φαγητό που θα έχει παρασκευασθεί σύμφωνα με τους θρησκευτικούς κανόνες. Η τήρηση αυτών των κανόνων εστίασης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση να έρθουν οι πολύτεκνες εβραϊκές οικογένειες, που εφαρμόζουν στην καθημερινότητά τους τις Γραφές. Σε αντίθετη περίπτωση, τα ξενοδοχεία του κατεχόμενου βορρά θα έμεναν άδεια.

Με καλά μελετημένες επιχειρηματικές κινήσεις και με στοχευμένη διαφήμιση, το εγχείρημα του περασμένου Μαΐου πέτυχε και η τουριστική κίνηση στην Βόρεια Κύπρο ήταν εξαιρετικά αυξημένη, σε σύγκριση με άλλα χρόνια. Έτσι, παρατηρήθηκε το εξής παράδοξο φαινόμενο: Να προσγειώνονται ισραηλινά τσάρτερ στη Λάρνακα, οι τουρίστες να επιβιβάζονται σε λεωφορεία, τα οποία περνούσαν από τα οδοφράγματα και κατέληγαν στα ξενοδοχεία της Κερύνειας. Λίγες ημέρες αργότερα, τα ίδια λεωφορεία πραγματοποιούσαν το αντίστροφο δρομολόγιο - με αποτέλεσμα, το νόμιμο αεροδρόμιο της Λάρνακας ουσιαστικά να εξυπηρετεί την τουριστική βιομηχανία της «ΤΔΒΚ». Το όλο θέμα είχε απασχολήσει και το ΡΙΚ εκείνη την εποχή. Ωστόσο, οι κυπριακές αρχές αρκούνταν να παρατηρούν αμήχανα αυτό το μαζικό κύμα λαθροτουρισμού, που όμοιό του σε διεθνές επίπεδο δεν υπάρχει.

27.04.2017 , ενημερωτική εκπομπή «Από Μέρα Σε Μέρα» , ΡΙΚ1

Προτού επαναληφθεί αυτό το φαινόμενο και κατά τη διάρκεια των επικείμενων εβραϊκών γιορτών, που φέτος εκτείνονται μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, φαίνεται πως οι κυπριακές αρχές αποφάσισαν να το αντιμετωπίσουν διαφορετικά. Σε χθεσινό δημοσίευμά της, ισραηλινή εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας προειδοποιεί τους αναγνώστες της ότι οι αρχές ασφαλείας της Κύπρου έχουν ανά πάσα στιγμή και με κάθε ευκαιρία το δικαίωμα να ζητήσουν από τους ισραηλινούς τουρίστες λεπτομέρειες σχετικά με τον ακριβή τόπο διαμονής τους στο νησί. Εφόσον διαπιστωθεί ότι πρόκειται να μεταβούν στα κατεχόμενα, ή εάν επέστρεψαν από εκεί, οι ερωτήσεις μπορούν να επεκταθούν και σε άλλα ζητήματα. Για παράδειγμα, εάν κατέχουν σκάφη εγγεγραμμένα σε νηολόγια της «ΤΔΒΚ» ή εάν έχουν αγοράσει ή πωλήσει ακίνητα στο βόρειο τμήμα του νησιού. Είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύονται τέτοιου είδους προειδοποιήσεις στον ισραηλινό Τύπο, γεγονός που καταδεικνύει όχι μόνο την αποφασιστικότητα της Κύπρου να παταχθεί ο λαθροτουρισμός προς τα κατεχόμενα, αλλά και η προθυμία της ισραηλινής πλευράς να συνεργαστεί ουσιαστικά σε αυτό το λεπτό ζήτημα.

Η ισραηλινή πλευρά δείχνει να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα του φαινομένου. Από την άλλη όμως, οι οιωνοί μάλλον δεν είναι καλοί για την αποτελεσματική εφαρμογή των νέων μέτρων που προωθεί η κυπριακή πλευρά. Από τη μια, οι τουριστικές κρατήσεις έχουν γίνει εδώ και μήνες και τα ξενοδοχεία στα κατεχόμενα περιμένουν να ξαναζήσουν τις δοξασμένες μέρες του περασμένου Μαΐου. Από την άλλη, η αυστηρή προειδοποίηση του ισραηλινού υπουργείου εξωτερικών ανακοινώθηκε μόλις χθες (19/9). Όσο για τον μέσο τουρίστα, ανεξαρτήτως εθνικότητας: Η αλήθεια είναι ότι δεν ακυρώνει την τελευταία στιγμή τις διακοπές που πλήρωσε ήδη. Απόδειξη: Η αναστάτωση που προέκυψε χθες βράδυ (19/9) στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, όταν απαγορεύθηκε η είσοδος στην Κυπριακή Δημοκρατία σε πολίτες τρίτων χωρών που δήλωναν ότι θα επισκέπτονταν τα κατεχόμενα - ενώ σε άλλους η είσοδος εν τέλει επετράπη..

Εν τέλει ανεστάλησαν για τις επόμενες 15 μέρες τα μέτρα που η κυπριακή κυβέρνηση είχε σκοπό να εφαρμόσει και το θέμα παραμένει ανοιχτό. Ωστόσο, η δύσκολη αρχή έγινε.

Δημοφιλή