Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) έκρινε σήμερα ότι η από 7.9.2016 απόφαση του τέως υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη με την οποία επήλθε ριζική αλλαγή στο χαρακτήρα και τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στις τάξεις Γ΄έως ΣΤ′ δημοτικού και του γυμνάσιου είναι πολλαπλά αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Ειδικότερα, στο ΣτΕ είχαν προσφύγει η Ιερά Μητρόπολης Πειραιά, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελόπουλος, η Εστία Πατερικών Μελετών, γονείς κ.ά. και ζητούσαν να ακυρωθεί η επίμαχη απόφαση του τέως υπουργού Παιδείας με το σκεπτικό ότι αυτή πραγματοποιείται μια ριζική αλλαγή στον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών κάτι που είναι αντισυνταγματικό και αντίθετο στις διεθνείς συμβάσεις και την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία.
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ σε έκτακτη συνεδρίασή της δημοσίευσε την υπ΄αριθμ. 660/2018 απόφασή της, με πρόεδρο τον Νικόλαο Σακελλαρίου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Ευθύμιο Αντωνόπουλο. Με την απόφαση αυτή ακύρωσε την υπουργική απόφαση. Διευκρινίζεται, ότι η ακύρωση του ΣτΕ αφορά μεν το σύνολο της εν λόγω υπουργικής απόφασης, αλλά δεν αναφέρεται στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο λύκειο, καθώς για το θέμα αυτό εκκρεμεί άλλη αίτηση ακύρωσης.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αντίθεση:
1) στο άρθρο 16 του Συντάγματος το οποίο ορίζει ότι η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και μεταξύ των σκοπών της είναι η ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης, γιατί με το πρόγραμμα σπουδών που εισάγεται για το δημοτικό και το γυμνάσιο «φαλκιδεύεται ο επιβαλλόμενος από τη συνταγματική αυτή διάταξη σκοπός της ανάπτυξης, δηλαδή της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης των μαθητών στα ανήκοντα στην επικρατούσα θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού,
2) Στη διάταξη του άρθρου 13 του Συντάγματος που κατοχυρώνει ως απαραβίαστη την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, γιατί η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους Ορθόδοξους Χριστιανούς μαθητές και να κατατείνει στην εμπέδωση και συνέχιση της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης, καθώς η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση κλονίζει την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση που πριν από την έναρξη του σχολικού βίου διαμορφώνουν οι μαθητές το πλαίσιο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Μάλιστα, η εισαγόμενη με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών είναι ικανή να παρέμβει στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των μαθητών που δεν διαθέτουν την κριτική αντίληψη των ενηλίκων και να τους εκτρέψει από την Ορθόδοξη Χριστιανική συνείδηση και
3) Προσβάλλει ευθέως το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ γιατί στερεί από τους μαθητές του Ορθόδοξου Χριστιανικού Δόγματος το δικαίωμα να διδάσκονται αποκλειστικά τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, ενώ η νομοθεσία προβλέπει για μαθητές Ρωμαιοκαθολικούς, Εβραίους και Μουσουλμάνος να διδάσκονται αυτοτελώς τον εν λόγω μάθημα.
Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι προβλεπόμενη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών κατά την προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι ικανή να αναπτύξει, εμπεδώσει και να ενισχύσει όπως επιβάλλεται από τη διάταξη του άρθρου 16 του Συντάγματος την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση των μαθητών, γιατί η διάταξη αυτή:
α) είναι ελλιπής κατά περιεχόμενο, β) δεν είναι αυτοτελής, αμιγής και διακριτική σε σχέση με τη διδασκαλία στοιχείων αναφερομένων σε άλλα δόγματα ή θρησκείες με αποτέλεσμα να προκαλείται σύγχυση στους μαθητές ως προς το περιεχόμενο της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας και γ) δεν είναι επαρκή από την άποψη του χρόνου που διατίθεται για το μάθημα των Θρησκευτικών.
Παράλληλα, σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας, το πρόγραμμα σπουδών παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις ως προς το περιεχόμενο της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας, καθώς δεν γίνεται αναφορά στην Αγία Ομοούσιο και Αδιαίρετο Τριάδα την οποία επικαλούνται στην επικεφαλίδα τους όλα τα Ελληνικά Συντάγματα και στην Γ΄τάξη του δημοτικού ο Ιησούς Χριστός παρουσιάζεται ως ξένος, ως προσδοκώμενος Μεσσίας, ως δάσκαλος που όλοι θαυμάζουν, ως αγαπημένος φίλος, όχι όμως ως Σωτήρας του κόσμου.
Υπουργείο Παιδείας: Απόφαση που πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία «πολλά χρόνια πίσω»
Για απόφαση που πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία «πολλά χρόνια πίσω, καθώς ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων», κάνει λόγο το υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, σχετικά με την απόφαση που φέρεται να έχει πάρει το Συμβούλιο της Επικρατίας για τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το υπουργείο έχει πληροφορηθεί την απόφαση από «επιλεκτικές διαρροές» και γι′ αυτό τονίζει ότι θα τοποθετηθεί εκ νέου για το θέμα όταν κοινοποιηθεί η απόφαση.
Το υπουργείο σημειώνει ότι σέβεται τις δικαστικές αποφάσεις, ωστόσο δεν παραλείπει να σχολιάσει ότι «και αυτές κρίνονται ως προς τα αποτελέσματά τους και ως προς το σκεπτικό τους».
«Το υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων δηλώνει αποφασισμένο να συνεχίσει το έργο της ανανέωσης, του πλουραλισμού και του εκδημοκρατισμού των προγραμμάτων σπουδών και των διδακτικών υλικών όλων των βαθμίδων», συμπληρώνει το υπουργείο.
Τέλος, σημειώνει ότι η νέα διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών έχει ενσωματωθεί και έχει γίνει αποδεκτή από εκπαιδευτικούς και μαθητές, καθώς «αποτελούσε ώριμο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας».
Τι αλλαγές προβλεπόντουσαν
Το πρόγραμμα σπουδών στα Θρησκευτικά, όπως αυτό διαμορφώθηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), έδινε ιδιαίτερη βάση στη συμμετοχική διεργασία, τις ομαδικές δραστηριότητες και τη διαλογική προσέγγιση των θεμάτων. Τα νέα προγράμματα θα έδιναν την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν εργασίες και παραδείγματα από την τέχνη, τη μουσική και τη λογοτεχνία, για να γίνει το μάθημα πιο ελκυστικό.
Το μάθημα χωρίζεται σε θεματικές ενότητες με εκπαιδευτικό υλικό, που βρίσκεται στη διάθεση των διδασκόντων, οι οποίοι μπορούν να δημιουργήσουν με αυτό φακέλους διδασκαλίας. Τα σχολικά εγχειρίδια μπαίνουν πλέον σε δεύτερη μοίρα, διαδραματίζοντας καθαρά επικουρικό ρόλο.
Στην Γ΄ Δημοτικού, που είναι η πρώτη τάξη στην οποία διδάσκονται τα Θρησκευτικά, το μάθημα χωρίζεται σε οκτώ θεματικές ενότητες.
Μεταξύ αυτών είναι και η ενότητα με τον τίτλο «Κυριακή: μια σημαντική ημέρα της εβδομάδας» όπου τα παιδιά μαθαίνουν για τη θεία λειτουργία στην εκκλησία αλλά και για το Σάββατο των Εβραίων και την Παρασκευή των μουσουλμάνων, ενώ στην Δ΄ Δημοτικού, στην ενότητα με τίτλο «Ιερά Βιβλία», μαθαίνουν τόσο για την Αγία Γραφή όσο και για τα ιερά βιβλία άλλων θρησκειών, όπως το Κοράνι των μουσουλμάνων, η ΤΕ.ΝΑ.ΚΑ. των Εβραίων, οι Βέδες των ινδουιστών και το Τάο-Τε-Κινγκ του Λάο Τσε.
Τα παιδιά στην Στ΄ Δημοτικού, στην ενότητα «Θρησκείες στη χώρα μας», μαθαίνουν για τις ισλαμικές και τις ισραηλιτικές κοινότητες που ζουν στην Ελλάδα μέσω της Ιστορίας («Χριστιανοί κρύβουν εβραιόπουλα από τους ναζί») αλλά και μέσω των γραμμάτων, των τεχνών και της πολιτικής («Ισραηλίτες που ξεχώρισαν στην Ελλάδα»).
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)