BBC: Το αέριο που αποτελεί το «βρώμικο μυστικό» της βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας

Ποιο είναι το άγνωστο σε πολλούς αέριο, που χρησιμοποιείται ευρέως.
ASSOCIATED PRESS

Εξαφθοριούχο θείο (SF6): Πρόκειται για ένα αέριο το οποίο οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, είναι το πιο ισχυρότερο αέριο θερμοκηπίου που είναι γνωστό στον άνθρωπο και χρησιμοποιείται ευρύτατα στη βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας για αποφυγή βραχυκυκλωμάτων και ατυχημάτων.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι διαρροές του αερίου αυτού στο Ηνωμένο Βασίλειο και την υπόλοιπη ΕΕ το 2017 αντιστοιχούσαν στην παρουσία επιπλέον 1,3 εκατομμυρίων αυτοκινήτων στους δρόμους. Επίσης, τα επίπεδά του αυξάνονται, ως απρόσμενη συνέπεια της ανάπτυξης της «πράσινης» ενέργειας.

Το SF6 είναι ένα συνθετικό αέριο που είναι φθηνό, άχρωμο, άοσμο και δεν είναι εύφλεκτο. Αποτελεί εξαιρετικά αποτελεσματικό μονωτικό υλικό για εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας και, ως εκ τούτου, χρησιμοποιείται ευρύτατα στη βιομηχανία, από μεγάλους σταθμούς ηλεκτροδότησης μέχρι ανεμοτουρμπίνες και υποσταθμούς σε μεγαλύτερες και μικρότερες πόλεις. Το αέριο αυτό αποτρέπει ηλεκτρικά ατυχήματα και φωτιές, ωστόσο, ως προς την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη στο πλαίσιο του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι 23.500 πιο αποτελεσματικό από το διοξείδιο του άνθρακα: Μόλις ένα κιλό SF6 θερμαίνει τον πλανήτη το ίδιο με μια πτήση 24 επιβατών από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη μετ’επιστροφής. Επίσης, παραμένει για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στην ατμόσφαιρα.

Το ερώτημα του προκύπτει είναι απλό: Πώς είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται ακόμα ένα τόσο ισχυρό αέριο θερμοκηπίου; Η απάντηση έγκειται στις αλλαγές στη βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας ανά τον κόσμο. Εκεί που παλαιότερα στηριζόμασταν σε μεγάλους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα, αυτοί πλέον αντικαθίστανται, λόγω της κλιματικής αλλαγής, από «κοκτέιλ» ενέργειας (αιολική, ηλιακή, φυσικό αέριο). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν πολύ περισσότερες συνδέσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο, και κατ’επέκταση αυξάνονται τα συστήματα και οι συσκευές (διακόπτες) που απαιτούνται για την αποφυγή ατυχημάτων. Αυτά τα συστήματα ασφαλείας (switchgear) χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό SF6. Όσο τα projects ανανεώσιμης ενέργειας αυξάνονται, τόσο αυξάνονται και αυτά, πχ σε ανεμοτουρμπίνες. Οι συνολικές εκπομπές στην Ευρώπη το 2017 αντιστοιχούσαν σε 6,73 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα- κάτι που αντιστοιχεί, με τη σειρά, του σε ρύπους από επιπλέον 1,3 εκατομμύρια αυτοκίνητα στους δρόμους για έναν χρόνο.

Όπως σημειώνει το BBC, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ που διερευνούν τις συγκεντρώσεις αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα έχουν διαπιστώσει σημαντικές αυξήσεις του SF6 τα τελευταία 20 χρόνια. «Τα επίπεδα έχουν αυξηθεί σημαντικά, και είδαμε σχεδόν διπλασιασμό της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα» είπε σχετικά ο Dr. Ματ Ρίγκμπι, ειδικός σε θέματα ατμοσφαιρικής χημείας. Ο κύριος τρόπος με τον οποίο το SF6 καταλήγει στην ατμόσφαιρα είναι μέσω διαρροών από τη βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας.

Gonzalo Fuentes / Reuters

Όσον αφορά στην έκταση της ζημιάς που προκαλείται αυτή τη στιγμή, είναι ακόμα σχετικά μικρή, καθώς η συγκέντρωσή του είναι πολύ μικρότερη από αυτήν του διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα. Ωστόσο, η συγκέντρωση αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά ως το 2030, λόγω αύξησης των εγκαταστάσεων. Ένας άλλος προβληματισμός είναι πως πρόκειται για συνθετικό αέριο, οπότε δεν απορροφάται ούτε καταστρέφεται με φυσικό τρόπο.

Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να αναφέρουν κάθε χρόνο στα Ηνωμένα Έθνη την ποσότητα του SF6 που χρησιμοποιούν, μα οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν περιορισμούς στη χρήση του.

Όσον αφορά στο γιατί δεν έχει απαγορευτεί το αέριο, το BBC αναφέρει πως υπάγεται σε μια κατηγορία τεχνητών αερίων, των φθοριούχων αερίων (F-gases). Η Κομισιόν έχει καταβάλει προσπάθειες απαγόρευσης κάποιων εξ αυτών, ωστόσο οι αντιδράσεις από τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες είναι πολύ έντονες, με αποτέλεσμα οι προσπάθειες αυτές να πέσουν στο κενό.

Όσον αφορά στις εναλλακτικές, ειδικοί αναφέρουν ότι υπάρχουν πολύ λίγες λύσεις που έχουν δοκιμαστεί επαρκώς για εφαρμογές υψηλής τάσης, ωστόσο για μέσης τάσης υπάρχουν αρκετά δοκιμασμένα υλικά- όμως κάποιοι ειδικοί αποδίδουν το ότι δεν έχει γίνει στροφή σε αυτά σε αυτό που εκλαμβάνεται ως «συντηρητισμός»/ έλλειψη επιθυμίας για αλλαγή από πλευράς της βιομηχανίας.

Η ΕΕ αναμένεται να επανεξετάσει το θέμα της χρήσης του SF-6 το επόμενο έτος και να ψάξει εναλλακτικές. Ωστόσο, όπως καταλήγει το BBC, ακόμα και οι πλέον αισιόδοξοι ειδικοί δεν θεωρούν πως μπορεί να επιβληθεί απαγόρευση πριν το 2025.

Δημοφιλή