Big Brother: Ρεαλιστική υποκρισία και σουρεαλιστική ανευθυνότητα

Η κολώνια της τηλεοπτικής κακοσμίας και ο αιφνιδιασμός των «ανυποψίαστων» πολιτικών και ΜΜΕ.
Ριάλιτι σόου: Η τέλεια τηλεοπτική συνταγή!
Ριάλιτι σόου: Η τέλεια τηλεοπτική συνταγή!
nuvolanevicata via Getty Images

Όποιος έπεσε από τα σύννεφα, ας φορέσει αλεξίπτωτο.

Δεν είναι ούτε μία, ούτε δύο οι φορές που ανακαλύψαμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Η ίδια ιστορία με τα «ριάλιτι» έρχεται και επανέρχεται στο προσκήνιο κάθε τόσο, όταν αποδεικνύεται περίτρανα ότι ουδείς είναι σε θέση να θέσει και να διασφαλίσει τα όρια, εντός των οποίων θα κινούνται οι πρωταγωνιστές της εκάστοτε κακοστημένης φάρσας.

Υπάρχει στον αντίποδα η θεωρία, ότι δήθεν πρόκειται για απεικόνιση της πραγματικότητας - μία άλλη όψη της ζωής όλων μας και της κοινωνίας στην οποία μετέχουμε.

Η θεωρία αυτή δεν αντέχει σε καμία σοβαρή κριτική. Πρέπει να παριστάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις τη διαφορά: θέτοντας ένα υψηλό χρηματικό «έπαθλο» και δελεάζοντας με μία δήθεν «λαμπερή σταδιοδρομία» μελλοντικής τηλεπερσόνας πρόσωπα, που συχνά επιλέγονται με βασικό κριτήριο το πόσο εύκολα θα φτάσουν σε ακραίες συμπεριφορές, δύσκολα θα πείσεις ότι δεν επιδιώκεις ακριβώς το ακραίο ως συνταγή τηλεοπτικής τροφής για μαζική κατανάλωση - χωρίς σκέψη. Υποψιάζομαι, ότι αυτό ακριβώς συνέβη και με το νέο «κρούσμα» στο Big Brother: η παραγωγή έψαξε τόσο καλά για πρόσωπα που θα ξεπερνούσαν τα όρια, ώστε τελικά δεν έμεινε τίποτα όρθιο.

Τηλεοπτική δημοκρατία, θα πει κάποιος. Δεν μπορείς να απαγορέψεις κάτι που δεν είναι παράνομο. Στο κάτω-κάτω, ένας ή δύο ή τρεις παράξενοι «παίκτες» τηλεπαιχνιδιών «ριάλιτι» δεν αποτελούν την πλειοψηφία.

Το ακούω. Επίσης, ακούω (σοβαρά) και το άλλο επιχείρημα: «Ριάλιτι» από «ριάλιτι» διαφέρει. Δεν είναι ίδιοι οι κίνδυνοι που διατρέχει αυτός που συμμετέχει στον διαγωνισμό μαγειρικής και καταπιάνεται με μπαχαρικά ή τρούφες, με εκείνον που μπαίνει σε ένα τηλε-ριάλιτι προσωπικότητας, το οποίο εμπορεύεται το τίποτα. Ίσως υπάρχει πράγματι δόση αλήθειας στον διαχωρισμό.

Ας μην κοροϊδεύμαστε όμως, υποκρινόμενοι ότι δεν καταλαβαίνουμε τη διαφορά: άλλο διαγωνισμός τραγουδιού ή μαγειρικής και άλλο ριάλιτι της κακιάς ώρας, όπου ουδείς είναι σε θέση να προσδιορίσει σε τί ακριβώς «διακρίνεται» ή «ξεχωρίζει» κάποιος, ώστε να αναδειχθεί σε «νικητή».

Διαβάζω σχόλια χρηστών στο Twitter και δηλώσεις πολιτικών που θυμήθηκαν να παρέμβουν σήμερα δημόσια. Μεταξύ αυτών, και οι ίδιοι πολιτικοί που φρόντισαν να θέσουν με δικούς τους όρους το πλαίσιο του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες.

Δεν είμαστε χρυσόψαρα. Είναι οι ίδιοι πολιτικοί και τα ίδια κόμματα, που στο όνομα της ελευθερίας(;) έκφρασης φρόντισαν να αφήσουν θολά ή ανύπαρκτα όρια σε σχέση με την ουσία του τηλεοπτικού προϊόντος, αλλά έσκιζαν τα ρούχα τους για να ανεβάσουν το τίμημα της τηλεοπτικής άδειας, με αποτέλεσμα να χωράει ελάχιστη ποιότητα και άπειρη εμπορικότητα στην τηλεόραση που απολαμβάνουμε σήμερα.

Ο διαγωνισμός πέτυχε. Μόνο που διεξήχθη - και αυτός - με όρους ριάλιτι...

Υποθέτω - και ελπίζω - σε κάποια παρέμβαση και τοποθέτηση από το ΕΣΡ και από την Ένωση Συντακτών (αν και δεν είναι της άμεσης αρμοδιότητάς της το θέμα), στον βαθμό που θέλουν να εκφράζουν ένα μέρος του πνευματικού κόσμου της χώρας.

Εχω εργαστεί τη μισή ζωή μου σε τηλεοπτικούς σταθμούς, ωστόσο διαφωνώ με τη λογική τους, όταν πασχίζουν να χωρέσουν στην ίδια μασχάλη ποιοτική ενημέρωση και ψυχαγωγία, με την υπο-κουλτούρα των ριάλιτι και δεν αντιλαμβάνονται (ή κάνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται) πως αυτή η σούπα μετατρέπεται σε κακόγευστο χυλό.

Τέλος, δεν μπορώ να γράφω για τις ευθύνες των άλλων, παραβλέποντας την εξόχως προφανή αντίφαση του δικού μου συναφιού - των δημοσιογράφων, που γράφουν και αναπαράγουν κάθε μέρα αμέτρητα κουτσομπολιά (και) από τα ριάλιτι, προς άγραν αναγνωστών και «κλικ» στο διαδίκτυο, αλλά σήμερα θα σχολιάσουν με οργή και θυμό τον σεξισμό, τον ρατσισμό κλπ.κλπ. της τηλεοπτικής ζώνης που οι ίδιοι μέχρι χθες διαφήμιζαν.

Δημοφιλή