«Ο Nick Cave είναι κάποιος άλλος»

Η μοίρα του Nick Cave ήταν βαριά, το 2015 έχασε έναν από τους δίδυμους γιους του σε ηλικία 15 ετών. Η τραγωδία αποτυπώθηκε στο έργο του, τον σακάτεψε, τον άλλαξε πέραν της τάσης που ήδη είχε. Οι αιματοβαμμένοι στίχοι του απέκτησαν μια διαφορετική βαρύτητα. Είναι άλλο πράγμα να είσαι ταμίας στο τρενάκι του τρόμου και άλλο να ζεις πράγματι με φαντάσματα. Φτάνει σε μια διεστραμμένη διάσταση, κοντά στον Ένγκαρ Άλλαν Πόε. Και αυτό μας οδηγεί στην περασμένη Πέμπτη, όταν το Αθηναϊκό κοινό συναντούσε τον Nick Cave ξανά για πρώτη φορά. Γιατί ο Nick Cave είναι κάποιος άλλος.
Scanpix Sweden / Reuters

Πριν ακουστούν νωχελικές οι στοιχειωμένες νότες στον γοητευτικό ρυθμό του "Tupelo", o Nick Cave προλόγισε. Πρόκειται, είπε, για ένα τραγούδι που εξιστορεί την βιβλική καταιγίδα που έπνιξε την ομώνυμη μικρή αμερικανική πόλη. Η έντονη βροχή μαινόταν έξω από το σαρδελωδώς γεμάτο γήπεδο του Τάε Κβον Ντο, την περασμένη Πέμπτη, 16 Νοεμβρίου. Ταυτόχρονα, στην Μάνδρα Αττικής οι πλημμύρες και η λάσπη ήδη σκότωναν συμπολίτες μας, που είχαν την δυστυχία η κατάντια της Ελλάδας να τους επιφυλάσσει τους κινδύνους του συνόρου της Άγριας Δύσης και του φοβερού Μισσισσιππή. Από την πολλαπλασίως πιο φονική καταιγίδα του Tupelo, το 1936, είχε επιβιώσει το ντόπιο νήπιο με το όνομα Elvis Presley. Αυτός που θα γινόταν ο Βασιλιάς του rock 'n' roll. Στην πολυσημία του πράγματος, όσοι βρέθηκαν στο Παλιό Φάληρο αναγνώρισαν στον Nick Cave μια πραγματικά μοναδικής έντασης rock συναυλία, μια στέψη. Είδαν ιδρωμένο έναν πράγματι γαλαζοαίματο της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Τον είδαν σε ένα συγκλονιστικό σημείο της ζωής και της καριέρας του, να παρουσιάζει αυτό που τον χρήζει ενδεχομένως τον πιο εντυπωσιακό rock ερμηνευτή της στιγμής.

Ο Αυστραλός καλλιτέχνης έχει μακρά επαφή με το κοινό της Ελλάδας, που τον λατρεύει. Από τις πρώτες διδαχές του 1982, ως punk δανδής με τους Birthday Party, που γαλούχησαν την μισή εγχώρια σκηνή, μέχρι και την τελευταία πιο πρόσφατη συναυλία του με τους Grinderman το 2011, μεσολάβησαν μια δεκαριά τακτά συναυλιακά ραντεβού και ένα μόνο στήσιμο. Αυτό, βεβαίως, που έχει αγαπηθεί περισσότερο είναι το ζηλευτό πένθιμο ρεπερτόριο των καταπληκτικών Bad Seeds. Στην Ελλάδα έχει τρυπώσει παντού, από τους βανδαλισμούς των ρομαντικών μαθητών στα βιβλία του Οργανισμού μέχρι τις πιο κιτς τηλεοπτικές μας σαπουνόπερες. Είναι εκπληκτικό πώς μια τόσο σκοτεινή και πεσιμιστική μουσική μιλάει τόσο καθαρά σε ηλιοκαμένα παιδιά. Και είχαν καιρό να την απολαύσουν, από το 2008 στον Λυκαβηττό, όπου είδαν έναν κατασταλαγμένο ανεξηγήτως μυστακοφόρο αστέρα να διαπρέπει άλλη μια φορά με άνεση και ίσως μια κάποια επαγγελματική απόσταση - ή ίσως έτσι να μοιάζει τώρα.

Από τότε σαν να περάσανε χίλια χρόνια. Η μοίρα του Nick Cave ήταν βαριά, το 2015 έχασε έναν από τους δίδυμους γιους του σε ηλικία 15 ετών. Η τραγωδία αποτυπώθηκε στο έργο του, τον σακάτεψε, τον άλλαξε πέραν της τάσης που ήδη είχε. Οι αιματοβαμμένοι στίχοι του απέκτησαν μια διαφορετική βαρύτητα. Είναι άλλο πράγμα να είσαι ταμίας στο τρενάκι του τρόμου και άλλο να ζεις πράγματι με φαντάσματα. Φτάνει σε μια διεστραμμένη διάσταση, κοντά στον Ένγκαρ Άλλαν Πόε. Και αυτό μας οδηγεί στην περασμένη Πέμπτη, όταν το Αθηναϊκό κοινό συναντούσε τον Nick Cave ξανά για πρώτη φορά. Γιατί ο Nick Cave είναι κάποιος άλλος.

Όποια γκρίνια και να δεχτούμε, εν μέρει ή εν όλω, η συναυλία αυτή ήταν μια εξωφρενική εμπειρία. Πράγματι, τα τραγούδια από τα δύο τελευταία άλμπουμ του, που κυκλοφόρησαν κατόπιν του φρικτού γεγονότος, είναι ιδιαιτέρως δυσπρόσιτα. Πράγματι, η απόδοση των παλιών επιτυχιών έχει γίνει επιτηδευμένα λιγότερο μελωδική. Αλλά η φωνή αυτή έρχεται από το πιο βαθύ σκοτάδι, είναι πιο μπάσα από τους εφιάλτες, το κρανίο αυτό είναι ένα τέλειο ηχείο, ανήκει σε έναν κρούνερ από την κόλαση. Η ερμηνεία του Nick Cave προκαλούσε ανατριχίλες. Το μάτι του γυάλιζε με απελπισμένη τραγικότητα στα εκατό μέτρα. Στα δυνατά μουσικά θέματα, οι ατμοσφαιρικοί Bad Seeds ξεσάλωναν βίαια, έδιναν συνταρακτική ένταση, πέρναγαν σε ατονικό σύστημα, έφταναν τα όρια του θορύβου, υπό τον έλεγχο του σεληνιασμένου Warren Ellis σαν απρόσεκτου μαέστρου. Και σαν να μην έφτανε η μουσική αρτιότητα του μηνύματος, αυτό περνούσε και από την μεσσιανική χαρισματικότητα του Cave, όσο ποτέ άλλοτε.

Ο Cave θα τραγουδούσε τον πιο αφελή στίχο «άκου την καρδιά μου, κάνει μπουμ-μπουμ» , με τέτοιο καταραμένο πόνο, που κάθε του «μπουμ» έπεφτε σαν κεραυνός στο στήθος του ακροατή. Το κοινό ήταν κάτω από τον απόλυτο έλεγχό του, σαν βλοσυρού υπνωτιστή, σαν ηγέτη αίρεσης. Πέρασε την μισή συναυλία να τραγουδάει κατάμουτρα στις πρώτες σειρές, σαν να βρισκόταν πάλι στο «Ρόδον» στην Μάρνη. Κι όμως, η εγγύτητα του «μικρού κλαμπ» διαθλάστηκε και κατέλαβε τους πάντες. Περιφερόταν πάνω από δεκάδες απλωμένα χέρια και έπαιζε μαζί τους, σαν να ήταν φύκια στο βυθό. Σαν να βγήκε για λίγο από τον εαυτό του, τον μεγαλειώδη rock star, και να παρατηρούσε απ' έξω το σχεδόν θρησκευτικό φαινόμενο. Βούτηξε με μανία μέσα στο κοινό, μετέτρεψε τη συναυλία σε υπερφυσική τελετουργία. Ταυτόχρονα ένας από εμάς και ακατανίκητος ιθύνων. Έβαλε τον κόσμο να χειροκροτεί κατά παραγγελία, σε ρυθμό δαιμονισμένο, για ώρα πολλή, και μόνο γονυπετείς δεν τον προσκύνησαν. Μάζεψε μια εκατοστή και τους ανέβασε στην σκηνή, τους κάθισε οκλαδόν σαν αποστόλους και τους σήκωνε με το χέρι για να τραγουδήσει σε έναν-έναν, σαν να τους ευλογεί. Μερικοί βάζανε τα κλάματα. Μιλάμε για σκηνές έξαλλες, που ούτε η περιγραφή τις φτάνει ούτε τα βίντεο. Μιλάμε για μάγο, για κάτι ανεπανάληπτο - που όμως κινδυνεύει να επαναληφθεί στην ήδη ανακοινωθείσα συναυλία του το καλοκαίρι.

Η πειθώ του Nick Cave είναι αμείλικτη. Είχε πάντα ένα φυσικό χάρισμα. Μετά από τόσα χρόνια περιοδειών και τόσο ακραίες αποκλίσεις στο ύφος του ρεπερτορίου του, ενισχύεται από την μοναδική πείρα και την ωριμότητα, δαμάζει το κοινό, του χαρίζει μέθεξη και κάθαρση. Είναι πολύ καλύτερος από τον ήδη έξοχο ερμηνευτή που λατρεύαμε επί δεκαετίες. Και το μεγάλο κόλπο του μακάβριου θαυματοποιού είναι να σε κάνει να ξεχνάς ότι πρόκειται για τέχνασμα. Εγώ είχα απλώς αγοράσει εισιτήριο για το τρενάκι του τρόμου...

Δημοφιλή