Πέντε χρόνια πριν, όταν η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, άνοιξε τις πόρτες της η παρουσίαση του προγράμματος ήταν μια μάλλον απλή υπόθεση: είχαμε μαζευτεί γεμάτοι αναμονή και περιέργεια ένα μεσημέρι για να υποδεχτούμε αυτό το νέο πολιτιστικό φορέα και να μάθουμε τι ακριβώς θα έφερνε στην Αθηναϊκή (και όχι μόνο) πολιτιστική σκηνή. Πέντε χρόνια και άπειρες παραστάσεις και δράσεις αργότερα, η παρουσίαση του προγράμματος της Στέγης ήταν μια εξαιρετικά λαμπερή υπόθεση.
Στην κεντρική σκηνή μας υποδέχτηκε ένα σκηνικό - φτιαγμένο από τον πρόσφατα επαναπατρισμένο Θάνο Σαμαρά- που θύμιζε, όπως διευκρίνισε και η Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Στέγης Αφροδίτη Παναγιωτάκου, «τελωνείο». Σαν να είχε γυρίσει η σκηνή «ανάποδα» και να παρακολουθούσαμε ένα στυλιζαρισμένο παρασκήνιο παράστασης: παλέττες, καρφωμένα κεφάλια από κούκλες, μια υδρόγειος, συσκευασίες. Μετά το λόγο του Διευθυντή Αντώνη Παπαδημητρίου ακολούθησε η παρουσίαση από τον Χρήστο Καρρά (γενικός διευθυντής / Καλλιτεχνικός Διευθυντής Μουσικής), την Αφροδίτη Παναγιωτάκου και την Κάτια Αρφαρά (Καλλιτεχνική Διευθύντρια θεάτρου & χορού).Το πρόγραμμα είναι όπως κάθε χρόνο φιλόδοξο και πολυσχιδές και κινείται στον άξονα των 4 Ε: Έλληνες, Εξωστρέφεια, Ευρώπη, Εκπαίδευση. Aξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από το πρόγραμμα πήραμε όλοι και την πολυτελή έκδοση The Greeks - ένα ιλουστρασιόν περιοδικό που παρουσιάζε το πρόγραμμα της Στέγης. Είχαμε χρόνια να μυρίσουμε και να αγγίξουμε τόσο χοντρό ωραίο χαρτί έκδοσης, σε οποιοδήποτε ελληνικό έντυπο.
Από τις δεκάδες παραστάσεις, εκθέσεις και δράσεις (μετρήσαμε πάνω από 70) που θα παρουσιαστούν φέτος ξεχωρίσαμε 9 που μας έκαναν εντύπωση. Φυσικά υπάρχει ένα πλήρες αναλυτικό πρόγραμμα θεάτρου, χορού, μουσικής, εικαστικών, λέξεων και σκέψεων και φυσικά το πλούσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Στέγης. Καλή αρχή!
Θέατρο- Blitz -6 am (9-18/10)
Οι θρυλικοί Blitz- η ομάδα της (Χολιγουντιανής πλέον χάρη στη δουλειά και τη συνεργασία της με το Γιώργο Λάνθιμο) Αγγελικής Παπούλια, του Χρήστου Πασσαλή και του Γιώργου Βαλαή επιστρέφει μετά από μια τριετή ευρωπαϊκή περιοδεία με την παράσταση 6 am η οποία ουσιαστικά ανοίγει και τη χρονιά της Στέγης. «Αντιμετωπίζοντας το θέατρο σαν ένα εργοτάξιο οικοδόμησης ουτοπιών, οι blitz γίνονται οι ξεναγοί μας στην απαγορευμένη ζώνη μιας μελλοντικής ευτυχίας. Αν εξαφανιστούμε, ίσως η ουτοπία εμφανιστεί», λέει αινιγματικά το πρόγραμμα για την παράσταση.
Έκθεση- Digital Revolution (20/10/2015 με 10/1/2016)
H έκθεση που ξετρέλανε τους Λονδρέζους στο κέντρο Barbican έρχεται στην Αθήνα στις 20 Οκτωβρίου. Όλες οι εκφάνσεις της ψηφιακής τέχνης παρουσιάζονται σε μια έκθεση που αποτελεί πραγματική επανάσταση. Έργα από εικαστικούς, κινηματογραφιστές, αρχιτέκτονες, συνυπάρχουν με έργα της Björk και του will.i.am.
Θέατρο για εφήβους «Τα κύματα» (22/11/2015 εως 24/4/2016)
Το χρυσό παιδί του ελληνικού θεάτρου, ο Δημήτρης Καρατζάς, παρουσιάζει το ωραιότερο ίσως μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ σε μια παράσταση για εφήβους. Στο βιβλίο που έχει περισσότερο ρυθμό παρά πλοκή και χαρακτηρίζεται από μια έντονη εσωτερικότητα έξι φίλοι που μεγαλώνουν με διαφορετικά όνειρα, διαφορετικούς στόχους, ερωτεύονται, απογοητεύονται, ξαναπροσπαθούν, βιώνουν την απώλεια, ματώνουν και θριαμβεύουν άδοξα και ένδοξα.
Θέατρο-Καθαρή πόλη (3-14/2/2016)
Οι νέοι καλλιτεχνικοί διευθυντές της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης είναι ιδιαίτερα γνωστοί για τη δουλειά τους με το «Θέατρο της Πραγματικότητας» (documentary theater), ένα θέατρο που χτίζεται από προσωπικές μαρτυρίες και ιστορικά ντοκουμέντα και καλεί «καθημερινούς ανθρώπους» να γίνουν το επίκεντρο της θεατρικής αφήγησης. Η νέα παράσταση των δύο σκηνοθετών έχει θέμα την καθαριότητα: Στόχος της είναι να απαντήσει σε ερωτήματα όπως «Ποιοι καθαρίζουν την Αθήνα; Γιατί, στην πλειονότητά τους, είναι γυναίκες και μετανάστριες; «Γεννήθηκαν» καθαρίστριες; Πόσο διαφέρουν οι βιογραφίες τους από τις δικές σας; Μήπως, τελικά, είμαστε όλοι υποκείμενα της Ιστορίας»;
Εικαστικά-Τρία πειράματα στην πόλη (Φεβρουάριος- Μαίος 2016)
Η Αμερικάνα Κάντυ Τσανγκ πειραματίζεται με το δημόσιο χώρο, με μεγάλης κλίμακας, διαδραστικές εγκαταστάσεις που θολώνουν τα όρια ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, και δίνουν την ευκαιρία στους περαστικούς να συμμετάσχουν αυθόρμητα σε αυτές. Η Τσαγκ θα δημιουργήσει τρεις εγκαταστάσεις. Στις 8 Φεβρουαρίου ξεκινά η πρώτη το School of the Future. Οι επισκέπτες βρίσκονται σε ένα χώρο με μια σχολική έδρα στο βάθος, περικυκλωμένη από χίλια μεγάλα κόκκινα μπαλόνια. Καλούνται λοιπόν να σημειώσουν σε ένα σημειωματάριο πάνω στην έδρα το δικό τους μάθημα ζωής. Το Μάιο η Τσανγκ θα κάνει δύο εγκαταστάσεις εκτός Στέγης. Το πρώτο που έχει ήδη γίνει σε 70 και πλέον χώρες η Τσανγκ θα βάψει τους εξωτερικούς τοίχους ενός κτιρίου στα χρώματα του σχολικού μαυροπίνακα, πολλές φορές τη φράση «Πριν πεθάνω, θέλω να…». Οι περαστικοί θα κληθούν να αποτελειώσουν τη φράση. Τον ίδιο μήνα θα εγκαινιαστεί και η έκθεση Confessions όπου ανώνυμες και μυστικές εξομολογήσεις που έχουν γραφτεί σε έναν ιδιωτικό θάλαμο, πάνω σε μικρά ξύλινα πλακίδια, αναρτώνται στο δημόσιο χώρο, σε ένα πολύπτυχο εξομολογητήριο.
Λέξεις και Σκέψεις: Nτον ΝτεΛιλο
Ένας από τους διασημότερους Αμερικάνους συγγραφείς, ο συγγραφέας του Λευκού Θορύβου και του Υπόκοσμου επιστρέφει στην Ελλάδα. Έζησε εδώ σχεδόν τρία χρόνια έως το 1982 και έγραψε εδώ το βιβλίο του «Τα ονόματα». «Θυμάμαι πόσο με είχε μαγνητίσει το ελληνικό αλφάβητο. Πόσο πολύ με είλκυε η μορφή των ελληνικών γραμμάτων. Μάθαινα το ελληνικό αλφάβητο και το έβλεπα σαν τέχνη, ειδικά όταν επισκεπτόμουν αρχαία μνημεία κι επιγραφές στο Θησείο ή στο Αρχαιολογικό Μουσείο», είχε πει ο μεγάλος συγγραφέας σε μια συνέντευξη του πριν δύο χρόνια στην Καθημερινή. Ανυπομονούμε να τον ακούσουμε.
Θέατρο : Simon McBurney- Complicite,Η συνάντηση
Η διάσημη ομάδα Complicite και ο δραματουργός, σκηνοθέτης και ηθοποιός Σάιμον Μακ Μπέρνυ έρχονται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Η συνάντηση είναι ένα σόλο ρεσιτάλ του Μακ Μπέρνυ, είναι η πιο πρόσφατη παράσταση των Complicite, σε διεθνή συμπαραγωγή με το Διεθνές Φεστιβάλ Εδιμβούργου, τη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, το Théâtre Vidy-Lausanne και τρία ακόμη σημαντικά ευρωπαϊκά θέατρα. Παρουσιάζουν μια «συναισθητική» εμπειρία που μας προκαλεί να συναντηθούμε, όπως ποτέ άλλοτε, με τη φύση, το χρόνο, τη μνήμη, τον πολιτισμό.
Η παράσταση είναι βασισμένη στο Amazon Beaming του Ρουμάνου συγγραφέα Petru Popescu, που περιγράφει την αληθινή ιστορία του φωτορεπόρτερ του περιοδικού National Geographic, Loren McIntyre. Σε μια αποστολή, το 1969, ο Μακ Ιντάυρ χάθηκε στα τροπικά δάση μεταξύ Περού και Βραζιλίας, καθώς αναζητούσε τη μυθική κοίτη του Αμαζονίου. Διασώθηκε από τους ιθαγενείς μιας άγνωστης φυλής και μυήθηκε, μέσω των τελετουργιών τους, σε μια πρωτόγνωρη εμπειρία διεύρυνσης της συνείδησης.
Θέατρο: Rimini Protokoll Adolf Hitler: Mein Kampf, Volumes 1 & 2
Είναι η έβδομη φορά που οι Rimini Protokoll, οι πολυβραβευμένοι ντοκιμενταριστές του ευρωπαϊκού θεάτρου, έρχονται στη χώρα μας. Το είδος θεάτρου που κάνουν –ντοκιμενταρίστικο και αμφιλεγόμενο- ταιριάζει γάντι στην παράσταση που τολμούν να ανεβάσουν. Το Mein Kampf (Ο Αγών μου, 1925-26) του Αδόλφου Χίτλερ, ανεβαίνει καθόλου τυχαία στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στις 21/4. Είναι, πράγματι, Ο Αγών μου ένα ανάγνωσμα επικίνδυνο και προπαγανδιστικό ή, μήπως, πρόκειται τελικά για ένα συνονθύλευμα κοινοτοπιών και παρανοϊκών ιδεολογημάτων; Ποια είναι η ιστορική, πολιτική και λογοτεχνική του αξία; Τι τροφοδοτεί το «μύθο» του εδώ και ενενήντα ένα χρόνια; Τι, τέλος πάντων, λέει σε αυτό ο Χίτλερ; Τέτοια ερωτήματα θέτει σε δημόσια διαβούλευση η ρηξικέλευθη παράσταση της ομάδας που εδώ και δεκαπέντε χρόνια επαναπροσδιορίζει το είδος του θεάτρου ντοκουμέντου.
Μουσική:Κ. Βήτα- ρεμπέτικο
Ο πρωτεργάτης της ελληνικής ηλεκτρονικής μουσικής επιστρέφει στο ρεμπέτικο. Σε μια απρόσμενη συνάντηση, ο Κωνσταντίνος Βήτα αποδίδει, σε μια νέα γραφή, τραγούδια δύο μορφών του ρεμπέτικου: της Σωτηρίας Μπέλλου και της Μαρίκας Παπαγκίκα.
Λέξεις και Σκέψεις-Werner Herzog
Μία από τις μυθικότερες προσωπικότητες του παγκόσμιου κινηματόγραφου, ο Βέρνερ Χέρτζογκ, συνομιλεί με τον Πωλ Χολντενγκράμπερ, τον οικοδεσπότη των διάσημων συνεντεύξεων που κάνει τα λιοντάρια στο κτίριο της New York Public Library να βρυχώνται!