Για να είμαστε ειλικρινείς, ο καθένας μας όταν ακούει τη λέξη «ριάλιτι» παίρνει αυτόματα μια γκριμάτσα απελπισίας. Η ελληνική τηλεοπτική ιστορία μας έχει δώσει περισσότερες αφορμές από όσες χρειάζονται (ή και θα θέλαμε να έχουμε) για αυτή την αυτόματη αντίδραση, ενώ η αμερικάνικη τηλεόραση έχει δημιουργήσει εδώ και χρόνια ολόκληρη σχολή πάνω στο θέμα, με τελευταίο τρανταχτό παράδειγμα τη διασημότερη οικογένεια της γενιάς μας, την οικογένεια Kardashian.
Από την άλλη, οι εκπομπές ριάλιτι ήταν, είναι και θα είναι η ένοχη απόλαυση της συντριπτικής πλειοψηφίας του κοινού, είτε μιλάμε για γυναίκες, είτε για άντρες, είτε για την κομμώτρια της γειτονιάς, είτε για την μεγαλοδικηγόρο, είτε για τον υδραυλικό, είτε για τον executive manager μεγάλης ναυτιλιακή εταιρείας. Για αυτό και είναι από τα λίγα τηλεοπτικά προγράμματα που ό,τι και να γίνει θα είναι εκεί για εσένα στο επόμενο ζάπινγκ.
Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα ριάλιτι των οποίων το θέμα δεν είναι μόνο προσβλητικό απέναντι σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, αλλά και απέναντι στην ίδια σου την νοημοσύνη και σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Ίσως και σε κάποιο άλλο, μη-ανθρώπινο.
Τα ακόλουθα πέντε reality show θα σας κάνουν να αμφιβάλλετε σοβαρά για το αν μας αξίζει να ζούμε σε αυτόν τον πλανήτη, για αυτό προχωρήστε με δική σας ευθύνη.
The Swan (Fox, 2004)
Σκεφτείτε το «Extreme Makeover» αλλά σε μορφή καλλιστείων και έχετε μπροστά σας το «The Swan». Ένα ακόμα ριάλιτι μεταμόρφωσης που παίρνει μια «άσχημη» γυναίκα και την περνάει από μισή ντουζίνα πλαστικές επεμβάσεις και μια στρατιά κομμωτών/στυλιστών/μακιγιέρ για να την κάνει «όμορφη». Το συγκεκριμένο ριάλιτι όμως δεν σταμάτησε εκεί. Μετά από όλα αυτά η συγκεκριμένη γυναίκα έπρεπε να περάσει από μια διαδικασία σύγκρισης με τις υπόλοιπες που είχαν υποστεί παρόμοια μεταμόρφωση, ώστε το κοινό να ψηφίσει ποια μεταμορφώθηκε καλύτερα. Τι άλλο χρειάζεται μια γυναίκα για να νιώσει «κύκνος» άλλωστε;
Born In The Wild (Lifetime, 2015)
Η εκπομπή καταγράφει την ζωή ζευγαριών που θέλουν να ακολουθήσουν έναν πιο αντισυμβατικό τρόπο για να φέρουν στον κόσμο το μωρό τους, κι έτσι οι γυναίκες αποφασίζουν να γεννήσουν στην ύπαιθρο. Παίρνουν δηλαδή τον σύντροφό τους -και τις κάμερες- βρίσκουν ένα λιβάδι που τους κάθεται όμορφα στο μάτι, ξαπλώνουν στο γρασίδι, και γεννάνε. Ίσως από τα πιο ανεύθυνα και επικίνδυνα ριάλιτι που υπάρχουν εκεί έξω, το Born In The Wild έχει κατηγορηθεί άπειρες φορές από γιατρούς και ειδικούς ως μια αρχαία διαδικασία τοκετού που σχετίζεται με πολύ υψηλά ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας. Το «καλύτερο» από όλα, βέβαια, είναι πως τα (υψηλά) νούμερα τηλεθέασης που κάνει βασίζονται στην αγωνία των τηλεθεατών για το αν η μητέρα ή/και το νεογέννητο θα καταφέρουν να επιβιώσουν.
Please Marry My Boy (Seven Network, 2012)
Το 2012 ήταν η στιγμή που η Αυστραλία έδειξε πως δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα την Αμερική και πόσο μάλλον στον τομέα των ριάλιτι. Στο Please Marry My Boy, τέσσερις μητέρες (οι περισσότερες άνω των 50) αναλαμβάνουν να βρουν νύφη για τους γιους τους, μιας και οι ίδιοι δεν είναι ικανοί να το κάνουν μόνοι τους. Οι δέκα υποψήφιες βγαίνουν ραντεβού μαζί με τους άντρες και τις μητέρες τους και έπειτα επιλέγονται οι τρεις επικρατέστερες για κάθε γιο. Φυσικά, από τις μητέρες. Το δώρο της νικήτριας-νύφης είναι πως μετακομίζει στο σπίτι του γαμπρού. Στο οποίο μένει και η μαμά του. Φυσικά.
Who's Your Daddy? (Fox, 2005)
Το concept του συγκεκριμένου ριάλιτι πήγαινε κάπως έτσι: ένας ενήλικας που δεν έχει γνωρίσει ποτέ τον πατέρα του, μπαίνει «προς υιοθεσία» στην εκπομπή. Εκεί τον τοποθετούν σε ένα δωμάτιο με άλλους 25 άντρες και τον βάζουν να μαντέψει ποιος είναι ο πραγματικός του πατέρας. Αν μαντέψει σωστά, κερδίζει $100.000. Αν κάνει λάθος, τα λεφτά πάνε στον «πατέρα» που διάλεξε. Σε κάθε περίπτωση όμως, η παραγωγή ήταν αρκετά μεγαλόψυχη ώστε να ανακοινώνει στο άτομο την ταυτότητα του πραγματικού του πατέρα. Ευτυχώς το ριάλιτι κράτησε μόνο για ένα επεισόδιο, καθώς η οργή των τηλεθεατών (αλλά και η άρνηση πολλών μέσων να το αναπαράγουν) ήταν αρκετή για να κάνει το Fox να το κόψει.
Extreme Cheapskates (TLC, 2012)
Τα πράγματα σε αυτό το αμερικάνικο ριάλιτι είναι πολύ απλά. Η εκπομπή ακολουθεί τις ζωές των πιο αηδιαστικά τσιγκούνηδων ανθρώπων που έχετε γνωρίσει ποτέ ή έχετε φανταστεί ότι μπορεί να υπάρχουν (πιστέψτε μας, δεν έχετε) στην προσπάθειά τους να αντεπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις ξοδεύοντας όσο το δυνατόν λιγότερα ή, ιδανικά, τίποτα. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως για να ταΐσουν τους φίλους που έχουν καλέσει για δείπνο στο σπίτι τους, θα ψάξουν όλους τους κάδους της γειτονιάς για αποφάγια ώστε να μην χρειαστεί να ψωνίσουν. Όλα κι όλα, ο σωστός οικοδεσπότης πρέπει να τρέξει για να ικανοποιήσει τους καλεσμένους του.