Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των μνημονίων και της εποχής τους γενικότερα είναι η κατά κανόνα «βαριά» τεχνική ορολογία, που είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή σε όποιον δεν έχει επαρκείς γνώσεις επί του αντικειμένου- η οποία, βεβαίως, «μεταφράζεται» στα επώδυνα μέτρα τα οποία κατανοούν όλοι.
Σε αυτό το πλαίσιο, από πλευράς της διαΝΕΟσις πραγματοποιήθηκε δημοσιογραφική έρευνα, αντικείμενο οποίας είναι η ανάλυση και επεξήγηση με απλά λόγια των 140 προαπαιτούμενων της δεύτερης αξιολόγησης του Ιουνίου του 2017- της τελευταίας που έχει ολοκληρωθεί και αυτής με την πιο λεπτομερή και συγκεκριμένη λίστα προαπαιτούμενων.
Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος Ηλίας Νικολαΐδης που υπογράφει το κείμενο, διατρέχοντας τη λίστα, γίνονται φανερά δυο πράγματα: «Πρώτον, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα του μνημονίου. Κάθε εξοικονόμηση πόρων από τα λεγόμενα “παραμετρικά μέτρα” πηγαίνει πρώτα προς την εξασφάλιση των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων έως το 2021 και μετά προς οτιδήποτε άλλο (επενδύσεις, κοινωνική πρόνοια, κ.λπ.)».
Όπως προσθέτει, «είναι, επίσης, ενδιαφέρον το πλήθος των σημείων που προβλέπουν μέτρα που είτε θεωρούνται “αυτονόητα” για ένα σύγχρονο ανεπτυγμένο κράτος είτε εφαρμόζονται εδώ και χρόνια σχεδόν στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι πολύ δύσκολο το να αντιταχθεί κάποιος σε μέτρα όπως η δημιουργία ενός πλήρως λειτουργικού ηλεκτρονικού μητρώου για τις δημόσιες συμβάσεις. Ή στην ύπαρξη “οδικού χάρτη” και συστημάτων ανάλυσης κινδύνου για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Είναι εξίσου δύσκολο να μην αναρωτηθεί κάποιος γιατί έπρεπε να ενταχθούν όλα αυτά σε ένα έκτακτο “πακέτο πολιτικών” για να αποφευχθεί η χρεοκοπία της χώρας».
Σε τι αφορούν τα μέτρα
Όπως υπογραμμίζεται στην έρευνα, από τα 140 σημεία της δεύτερης αξιολόγησης, 17 αφορούν σε αλλαγές στον μηχανισμό είσπραξης εσόδων, με 8 από αυτά να επικεντρώνονται στη λειτουργία της ΑΑΔΕ. Τα 16 προβλέπουν αλλαγές στο κοινωνικό κράτος, ενώ 12 ρυθμίζουν την αγορά ενέργειας. Τέλος 14 αναφέρονται στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, 8 αφορούν στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων και 6 περιγράφουν δημοσιονομικά μέτρα μετά το τέλος του προγράμματος.
Το δύο βασικά συμπεράσματα της έρευνας (όπως σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης) είναι πως κύρια προτεραιότητα είναι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και ότι είναι αρκετά τα σημεία που προβλέπουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης που θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί εδώ και χρόνια.
Σημαντικά στοιχεία – άγνωστες πτυχές
Μεταξύ των στοιχείων που παρατίθενται από την έρευνα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της διαΝΕΟσις, περιλαμβάνονται τα εξής:
-Όλα τα δημοσιονομικά μέτρα του 2019 θα πρέπει να αποδώσουν πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 3,5%, ώστε το επιπλέον του 3,5%ποσοστό (μέχρι και 1% επιπλέον) να μπορεί διατεθεί για την εφαρμογή αντίμετρων για κοινωνικές παροχές, ως αντιστάθμισμα στην προβλεπόμενη περικοπή των συντάξεων κατά 1%.
-τα προβλεπόμενα για την ανάπτυξη αντίμετρα από το 2020 θα υπολογιστούν επίσης με τον ίδιο τρόπο.
-η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα στην Ε.Ε. που δεν είχε κανένα πρόγραμμα «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος» και η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγάλου προνοιακού προγράμματος ήταν μνημονιακή υποχρέωση.
-υπάρχουν προαπαιτούμενα για διαδικαστικά θέματα, όπως η επιβολή της επιτάχυνσης της επεξεργασίας για απονομή συντάξεων των αιτήσεων που έγιναν στο διάστημα ανάμεσα στην ψήφιση του «νόμου Κατρούγκαλου» και στην εφαρμογή του.
-προβλέπεται η συνέχιση της χαρτογράφησης των ελληνικών δασών, η οποία παραμένει εκκρεμμής εδώ και δεκαετίες.
-περιλαμβάνεται σημείο που προωθεί τη δημιουργία ηλεκτρονικήςπλατφόρμας για αποτελεσματικότητα και διαφάνεια στις προμήθειεςτων νοσοκομείων.
-υπάρχουν μέτρα που αλλάζουν την οργάνωση του δημόσιου τομέα, όπως είναι η δημιουργία οργανογραμμάτων ή ακόμα και μέτρα με στόχο την απο-πολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, όπως ο ορισμός των νέων θέσεων για τους ειδικούς και τομεακούς γραμματείς των υπουργείων.
-υπάρχει η ρύθμιση τα πολιτικά κόμματα να μην μπορούν να χρησιμοποιούν τις μελλοντικές κρατικές επιχορηγήσεις τους ως ενέχυρο για να πάρουν δάνεια.