Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τις διδαχές που μπορεί κάποιος να εξαγάγει από την περίοδο της κατοχής και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, συνολικά. Ειδικά στην εποχή μας και κυρίως στην γειτονία μας, την Γηραιά Ήπειρο η συζήτηση επικεντρώνεται γύρω από την πνευματική και φιλοσοφική κληρονομία που άφησε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος.
Αν κάποιος διαβάσει με τεχνοκρατική διάθεση τα διαχρονικά στοιχεία που ορίζουν την ταυτότητα της Ευρώπης από την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και εντεύθεν θα του δημιουργηθεί μια, επίπλαστη ίσως, αίσθηση αισιοδοξίας για το παρόν και για τα μελλούμενα.
Πράγματι η Ευρώπη, και η χώρα μας, βιώνουν την πιο μακρόχρονη περίοδο ειρήνης, δημοκρατίας και σταθερότητας. Η καταστροφή και οι συνέπειες του πολέμου εμφανίζονται μόνο ως φοκλορική ανάμνηση σε εκδηλώσεις μνήμης ή σε τηλεοπτικές εκπομπές. Μια εικονική θέαση της φρίκης του πολέμου, που καλλιεργεί στην κοινωνία το αίσθημα της οικειότητας απέναντι στην βία και της ανοχής στο άδικο και στο αίμα. Μια ανοχή που εκπορεύεται εκ του ασφαλούς, τις περισσότερες των περιπτώσεων από το καναπέ του σπιτιού που ο πολίτης παρακολουθεί τηλεόραση.
Την ίδια στιγμή η δημοκρατία, με τις στρεβλώσεις στην ακέραιη έκφραση της, την αποτυχία της στην καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και το έλλειμμα αντιπροσώπευσης που νιώθει μια σημαντική μερίδα της κοινωνίας, κυριαρχεί στην ήπειρο μας ανεμπόδιστα εδώ και δεκαετίες χάνοντας σταδιακά την νομιμοποιητική βάση και την ηθική ακεραιότητα που απολάμβανε όλα αυτά τα χρόνια.
Η Ευρώπη για πρώτη φορά μετά δεκαετίες φαίνεται ότι κινδυνεύει να απολέσει τα δύο βασικά στοιχεία που την όριζαν ως οντότητα και την διαφοροποιούσαν από άλλες δυνάμεις. Στοιχεία που την βοήθησαν να αφήσει στο παρελθόν τις πληγές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Την βαθιά πίστη στους δημοκρατικούς θεσμούς και στο πολιτικό αξίωμα με το οποίο πορευόταν η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού της ηπείρου : της μη ανοχής στην κοινωνική και πολιτική βία. Η απομάγευση της δημοκρατικής διαδικασίας, η είσοδος μιας γενιάς στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι που θεωρεί ότι μπορεί να αμφισβητήσει την ουσία των δημοκρατικών διαδικασίων, γιατί δεν κινδύνεψε ποτέ να χάσει το ίδιο το δικαίωμα στην Δημοκρατία σε συνδυασμό με την εμβληματική ανικανότητα των Ευρωπαίων πολιτικών να απαντήσουν στις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ήπειρος μας, αποτελούν το ιδανικό κοκτέιλ αποσταθεροποίησης της ίδιας της Ευρώπης ως πολιτικής οντότητας. Αποσταθεροποίηση που θα μας θυμίσει ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο εύθραυστο από την αίσθηση μιας φαινομενικής κανονικότητας.