Λίγα κατασκευαστικά έργα έχουν αλλάξει τόσο πολύ τον ρου της ιστορίας όσο η διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ η οποία δεν αναμόρφωσε μόνο τα δεδομένα στην παγκόσμια ναυσιπλοϊα και στo εμπόριο...Το έργο-θαύμα του 19ου αιώνα μειώνοντας το χρόνο των ταξιδιών διά θαλάσσης προς τα ασιατικά λιμάνια-αφού πριν τα πλοία έπρεπε να κάνουν τον διάπλου της αφρικανικής ηπείρου- μείωσε σημαντικά το κόστος μεταφοράς αγαθών με ό,τι σημαίνει αυτό για την παγκόσμια οικονομία ενώ κατέστησε ακόμη πιο προσβάσιμες τις χώρες της Μέσης Ανατολής και γενικότερα τις ασιατικές με εμφανείς τις επιρροές σε επίπεδο πολιτισμικό, κοινωνικό κλπ.
Η Διώρυγα του Σουέζ είναι μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη στον κόσμο με συνολικό μήκος 193,3χιλ., πλάτος έως και 200μ και βάθος 11,6μ. Ουσιαστικά «ενώνει» τη Μεσόγειο Θάλασσα με την Ερυθρά Θάλασσα και ξεκινά από την πόλη-λιμάνι Πορτ Σάιντ που είναι ο λιμένας εισόδου στη Μεσόγειο και καταλήγει στον λιμένα Σουέζ ενώ κατά μήκος του καναλιού υπάρχει ακόμη μία πόλη-λιμάνι, η Ισμαηλία.
Η πρώτη σκέψη διάνοιξης διώρυγας αναφέρεται πως ήταν επί Φαραώ Σέτη Α΄ ή Ραμσή Β΄ δηλαδή περί τον 13ο αιώνα π.Χ και αργότερα κατά τον 8ο αιώνα π.Χ., επί του Φαραώ Νεκώς, ο οποίος σκεφτόταν να φτιάξει ένα κανάλι παράλληλα με το Νείλο και να συνδέσει την Ερυθρά Θάλασσα με ένα τμήμα του ποταμού. Στους νεότερους χρόνους ο Γάλλος βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ', ανακίνησε το θέμα όπως και ο Ναπολέων αλλά οι μηχανικοί της εποχής τους, αποθάρρυναν υποστηρίζοντας πως η διάνοιξη ήταν τεχνικά ανέφικτη.
Τελικά το 1854 ο γάλλος διπλωμάτης και μηχανικός Κόμης Φερδινάνδος Λεσσέψ έπεισε τον Αντιβασιλέα της Αιγύπτου Σαΐντ Πασά να ξεκινήσει το έργο διάνοιξης και το 1858 η κατασκευαστική εταιρεία που ανέλαβε το έργο- με όρο την εκμετάλλευσή του για 99 χρόνια- υπέγραψε το σχετικό συμβόλαιο. Στις 21 Μαρτίου 1859 τα συνεργεία έπιασαν δουλειά. Το έργο ήταν τιτάνιο για τα δεδομένα και τα μέσα της εποχή, όσο και απαιτητικό αλλά τελικά παραδόθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1869. Το συνολικό κόστος κατασκευής έφθασε τα 100εκατ δολάρια ενώ χρειάστηκαν 42.000 εργάτες για να φέρουν σε πέρας το έργο.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως στην κατασκευή της διώρυγας συμμετείχαν και Έλληνες, κυρίως από την Κάσο και το Καστελόριζο ενώ στις πόλεις- λιμάνια στις όχθες του καναλιού, αναπτύχθηκαν ελληνικές παροικίες που άνθισαν επί σειρά ετών.
Ο «πόλεμος» για τον έλεγχο της διώρυγας
Όπως είναι κατανοητό όποια «δύναμη» της εποχής είχε υπό τον έλεγχό της την Αίγυπτο, μπορούσε να ελέγχει και τη Διώρυγα πράγμα που σήμαινε- και σημαίνει- πως ελέγχει το διεθνές εμπόριο. Για τη θαλασσοκράτειρα Βρετανία η διοίκηση της Διώρυγας ήταν λοιπόν εξαιρετικά σημαντική. Για τη δε Αίγυπτο το Σουέζ ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της ταραχώδους ιστορίας της. Το πραξικόπημα του 1952 και η πτώση του βασιλιά Φαρούκ σήμανε την αρχή του τέλους της βρετανικής κατοχής. Βασικός στόχος του Επαναστατικού Συμβουλίου η ανάληψη του ελέγχου της Διώρυγας από του αποικιοκράτες. Τελικά το 1956 ο Νάσερ κρατικοποίησε τη διώρυγα και ύψωσε τη σημαία της Αιγύπτου στο λιμάνι του Πόρτ Σάιντ. Kράτησε ωστόσο κλειστή τη διώρυγα μέχρι το 1957.
Δέκα χρόνια αργότερα, κατά τον αραβοϊσραηλινό Πόλεμο των έξι Ημερών η διώρυγα υπέστη σοβαρές ζημιές και έμεινε κλειστή επί χρόνια αλλά με τη διάθεση βυθοκόρων που έστειλαν έλληνες εφοπλιστές η διώρυγα άνοιξε και πάλι το 1975.
Οι «δίδυμες» διώρυγες
Τώρα, 145 χρόνια μετά τα εγκαίνια της πρώτης Διώρυγας του Σουέζ, ήρθε η ώρα για μια ακόμη τελετή εγκαινίων, αυτή της «αδελφής» της, η οποία και αναμένεται για μία ακόμη φορά να αλλάξει τα δεδομένα στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα και στο παγκόσμιο εμπόριο. Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του πρόεδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, πήρε σάρκα και οστά. Η νέα διώρυγα, μήκους 72χιλ. θα λειτουργεί παράλληλα με την υφιστάμενη δίνοντας τη δυνατότητα αμφίδρομης διέλευσης των πλοίων, περιορίζοντας τους σημερινούς απαιτούμενους χρόνους (από 18 σε 11 ώρες) ενώ αναμένεται να διπλασιάσει την τρέχουσα ημερήσια δυναμικότητα μεταφοράς εμπορευμάτων.
Το νέο κανάλι, κατασκευάστηκε σε λιγότερο από 12 μήνες και αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των θέσεων εργασίας, σε ενίσχυση των κερδών και σε προσέλκυση περισσότερων πλοίων. Στόχος είναι να περνούν καθημερινά έως το 2023, 97 πλοία από 49 που είναι σήμερα.
Η αρχή της διώρυγας του Σουέζ προβλέπεται, επίσης, να αυξήσει τα ετήσια έσοδά της από 5,3 δισ. δολ. το 2015 σε 13,2 δισ. δολ. το 2023, καθώς θα καταστήσει τη θέση της ως μία από τις σημαντικές θαλάσσιες εμπορικές οδούς σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου παγκόσμιου ανταγωνισμού.
Η δε δημιουργία της «ζώνη της Διώρυγας του Σουέζ» θα αποτελέσει μια σύγχρονη βιομηχανική περιοχή, προσφέροντας πολυάριθμες υπηρεσίες στον κλάδο των κατασκευών, των logistics, της επισκευής πλοίων κα με πρώτο στόχο τους 1,6 δισ. πελάτες από όλο τον κόσμο.
