Έλληνες της Κωνσταντινούπολης μιλάνε για τις τουρκικές εκλογές Τα αιτήματα, τα δικαιώματα και η «σουλτανοποίηση» του Ερντογάν

Έλληνες της Κωνσταντινούπολης μιλάνε για τις τουρκικές εκλογές

Αύριο ανοίγουν οι κάλπες στην Τουρκία για τις βουλευτικές εκλογές και όλοι αναρωτιούνται για ένα πράγμα: Θα επισφραγίσει την απόλυτη κυριαρχία του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν; Και κυρίως, θα του δώσουν οι ψηφοφόροι τη δύναμη να κάνει πραγματικότητα αυτό που έχει υποσχεθεί από πέρυσι, όταν εκλέχθηκε πρόεδρος της Τουρκίας; Να γίνει δηλαδή ο απόλυτος Σουλτάνος μέσα από την αναθεώρηση του Συντάγματος και την εγκαθίδρυση της Προεδρικής Δημοκρατίας;

Για να αλλάξει ο Ερντογάν το πρωθυπουργικοκεντρικό σύστημα της Τουρκίας σε προεδρικό, θα χρειαστεί το κόμμα του, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) 367 έδρες ώστε να είναι σε θέση να αναθεωρήσει το Σύνταγμα μέσω της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Ή διαφορετικά 330 έδρες για να προκηρύξει δημοψήφισμα. Όμως ο νέος συσχετισμός δυνάμεων και η πιθανή απώλεια της αυτοδυναμίας του ΑΚΡ δεν θα επιτρέψουν την υλοποίηση των σχεδίων του Ερντογάν. Και σε αυτό θα συντελέσει και το εκλογικό αποτέλεσμα του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP), το οποίο αυτή τη στιγμή εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό περίπου στο όριο της εισόδου στη Βουλή, το 10%.

Η ελληνική κοινότητα

Η HuffPost Greece επικοινώνησε με Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, για να ανιχνεύσει τον τρόπο που βλέπει η ελληνική κοινότητα αυτές τις εκλογές. Ποια είναι τα αιτήματά τους, τι προσδοκά και πως βλέπει αυτή την παντοδυναμία του Ερντογάν.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η πλειοψηφία της ελληνική κοινότητα στήριζε την κυβέρνηση Ερντογάν. Κυρίως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πορείας που ακολουθούσε η χώρα και του ανοίγματος που είχε κάνει στις μειονότητες. Αυτό όμως άλλαξε τα τελευταία χρόνια, όταν άλλαξε η φύση της εξουσίας του και άρχισε να εφαρμόζει έναν πιο απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης.

«Μονοκράτορα» τον χαρακτήρισε ο εκδότης της εφημερίδας «Απογευματινή» της Κωνσταντινούπολης, κ. Μιχάλης Βασιλειάδης, μιλώντας στη HuffPost Greece.

«Αυτή τη στιγμή λειτουργεί ως αρχηγός κράτους, ως άτυπος πρωθυπουργός και ως άτυπος πρόεδρος κόμματος», μας λέει ο κ. Βασιλειάδης. Και αυτό γιατί ο Ερντογάν, όταν εκλέχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας «παρέδωσε» μεν την προεδρία του κόμματος και την πρωθυπουργία στον Αχμέτ Νταβούτογλου, αλλά παραμένει ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης.

Όπως μας λέει ο κ. Βασιλειάδης από το 2002 έως το 2007 η ελληνική κοινότητα στήριζε τον Ερντογάν σε μεγάλο βαθμό. Και όπως μας εξηγεί η κ. Μαρίνα Δρυμαλίτου που διαμένει ήδη 8 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη και είναι διαχειρίστρια ευρωπαϊκών προγραμμάτων, «τα πρώτα χρόνια το AKP είχε εμφανιστεί ως ένα μεταρρυθμιστικό κόμμα και έκανε κάποια πράγματα για την μειονότητα». Όμως τα τελευταία χρόνια η εικόνα του Ερντογάν άλλαξε, κυρίως λόγο του αυταρχικού προφίλ που βγάζει προς τα έξω. «Η μειονότητα αισθάνεται ότι δεν προχωρά στις μεταρρυθμίσεις που είχε υποσχεθεί αλλά ούτε και την προσπάθεια ένταξης στην ΕΕ» μας λέει η κ. Δρυμαλίτου. Και γενικά η αίσθηση ότι καταπατάται η ελευθερία της έκφρασης, του λόγου, το πως επιλέγεις να ζεις, έχει δημιουργήσει αρνητικό κλίμα.

Όπως παρατηρεί η κ. Δρυμαλίτου, υπάρχει μια συνολική τάση στην Τουρκία, στα αστικά κέντρα κυρίως, περισσότερο από τις διαδηλώσεις του 2013 και μετά, να αποσύρουν σταδιακά τη στήριξή τους προς τον Ερντογάν. «Μέχρι τώρα δεν υπήρξε κάποιος πόλος που θα μπορούσε να συγκεντρώσει όλους αυτούς που αντιδρούν στην κυριαρχία του Ερντογάν» μας λέει η κ. Δρυμαλίτου. Αυτό το βρήκε μεγάλο μέρος των μειονοτήτων στο HDP, που δεν μιλά μόνο για τα δικαιώματα της κουρδικής μειονότητα, αλλά όλων των μειονοτήτων. «Καλύπτει πλέον ολόκληρη την επικράτεια και προβάλει μια πιο φιλελεύθερη εικόνα. Έτσι έχει συγκεντρώσει δίπλα του όλα τα κινήματα και τις μειονότητες», μας εξηγεί η κ. Δρυμαλίτου

«Είναι η πρώτη φορά που όλες οι μειονότητες, όπως φαίνεται, θα υποστηρίζουν μαζικά το HDP», μας λέει η κ. Δρυμαλίτου.

Η Χάλκη και το δημογραφικό

Τα βασικά προβλήματα της μειονότητας που αναζητούν λύσεις είναι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και το δημογραφικό. Και ειδικά το θέμα της Χάλκης, ήταν ένα από τα θέματα για τα οποία η ελληνική κοινότητα ένιωσε ιδιαίτερα απογοητευμένη από τον Ερντογάν.

Και αυτό γιατί είχε υποσχεθεί ότι θα ανοίξει, κάτι που δεν έγινε ποτέ. Αντ’ αυτού, έθεσε ως προϋπόθεση για την επαναλειτουργία της τη δημιουργία Τζαμιού στην Αθήνα. «Πως είναι δυνατόν το Τζαμί να λειτουργεί ως αντάλλαγμα για ένα δικαίωμα δικό μας», αναρωτιέται ο κ. Βασιλειάδης, τονίζοντας ότι η δημοκρατία του πολίτη δεν είναι μόνο η δημοκρατία του ομοεθνή και του ομόθρησκου.

«Είχε υποσχεθεί πριν 3 χρόνια ότι θα ανοίξει την Χάλκη με συνταγματική αλλαγή. Τελικά αποσύρθηκε και ήταν μεγάλη η απογοήτευση για την κοινότητα», μας λέει η κ. Δρυμαλίτου.

Το δημογραφικό είναι ένα ακόμη μεγάλο ζήτημα για την ελληνική κοινότητα. Οι απελάσεις των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, το 1955 και το 1964, αποτέλεσαν τεράστιο πλήγμα για την ομογένεια. Η μείωση του αριθμού των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης ήταν δραστική: Πριν την απέλαση του ‘64 στην Κωνσταντινούπολη ήταν πάνω από 90.000 άτομα και σε 18 μήνες ο αριθμός μειώθηκε στους 30.000. «Δύο στους τρείς εξαναγκάστηκαν να φύγουν», μας λέει ο κ. Βασιλειάδης. Σήμερα η ελληνική κοινότητα μετρά περί τα 1.800 άτομα. Το αίτημα είναι να μπορέσουν να γυρίσουν πίσω όσοι θέλουν από αυτούς που εκδιώχθηκαν.

Η επιστροφή ακινήτων

Το θετικό που έγινε από την κυβέρνηση Ερντογάν ήταν η επιστροφή των ακινήτων της μειονότητας το 2011. Ωστόσο και αυτή η κίνηση έγινε με προβλήματα, σύμφωνα με τον κ. Βασιλειάδη, καθώς έγινε στον αέρα όπως μας λέει. Πολλά από αυτά τα ακίνητα είχαν αφεθεί στην τύχη τους και χρειαζόντουσαν πάρα πολλά χρήματα για να αποκατασταθούν.

«Θα δούμε το βράδυ της Κυριακής αλλά νομίζω ότι ο Ερντογάν έχει φοβίσει ακόμη και τους οπαδούς του», μας λέει κλείνοντας ο κ. Βασιλειάδης. Θα αναδειχθεί τελικά ο Ερντογάν ο απόλυτος άρχοντας ή θα δεχθεί το πρώτο εκλογικό ράπισμα, μετά από 13 χρόνια παντοδυναμίας;

Δημοφιλή