Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προήδρευσε στην πρώτη συνεδρίαση της νέας κυβέρνησης, μια πρωτοβουλία που δείχνει την πρόθεσή του να ελέγχει πλήρως την εκτελεστική εξουσία.
Σε μια κίνηση με υψηλή συμβολική σημασία, η κυβέρνηση του Γιλντιρίμ, που σχηματίστηκε την Τρίτη και αποτελεί σε μεγάλο βαθμό συνέχεια της προηγούμενης υπό τον Αχμέτ Νταβούτογλου-ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί έπειτα από διαφωνίες με τον αρχηγό του κράτους,-συνεκλήθη στο γιγαντιαίο προεδρικό μέγαρο που βρίσκεται στα περίχωρα της Άγκυρας και συνεδρίασε υπό το άγρυπνο βλέμμα του Ερντογάν.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος πρωθυπουργός δεσμεύθηκε να κάνει «ό,τι είναι απαραίτητο» προκειμένου να εγκαθιδρυθεί σύντομα ένα προεδρικό σύστημα παρόμοιο με το αμερικανικό και το γαλλικό μοντέλο.
Στο παρελθόν, ο Ερντογάν έχει προεδρεύσει σε συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου, όμως αυτό που ήταν άλλοτε μια ειδική περίπτωση, μπορεί να μετατραπεί σε ένα τακτικό μηνιαίο ραντεβού, σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο.
Μιλώντας την Τρίτη στο Κοινοβούλιο, ο Γιλντιρίμ είπε πως δεν θα αφήσει να περάσει η «ιστορική ευκαιρία» να αλλάξει το σημερινό Σύνταγμα που ανάγεται στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980. «Οφείλουμε να αλλάξουμε το Σύνταγμα ώστε να ανταποκρίνεται στην ντε φάκτο κατάσταση. Είναι το πιο σημαντικό έργο του AKP (του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης)», είπε.
Πολλά χρόνια πρωθυπουργός προτού γίνει, το 2014, ο πρώτος πρόεδρος ο οποίος εξελέγη με άμεση ψηφοφορία, ο Ερντογάν επιθυμεί διακαώς μια διεύρυνση των προεδρικών εξουσιών που είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό διακοσμητικές.
Όμως η αντιπολίτευση και η πλειονότητα των εκλογέων, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι αντίθετες με αυτό το σχέδιο, πηγή εντάσεων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, βλέποντας σε αυτό μια νέα εκδήλωση της "απολυταρχικής παρέκκλισής" του.
Ο επικεφαλής της τουρκικής αντιπολίτευσης δήλωσε σήμερα ότι ο τούρκος πρόεδρος δεν θα μπορέσει να εξασφαλίσει το προεδρικό καθεστώς που επιθυμεί "χωρίς να μας εξολοθρεύσει μαζικά", καταγγέλλοντας τις "ολοκληρωτικές" φιλοδοξίες του ισχυρού άνδρα της χώρας.
«Χωρίς να μας εξολοθρεύσουν μαζικά, δεν μπορούν να εγκαθιδρύσουν προεδρικό σύστημα», δήλωσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP, σοσιαλδημοκρατικό), σε συνέντευξή του στο κανάλι NTV.
«Έχω πει ότι αυτή η μετάβαση δεν θα γίνει χωρίς να χυθεί αίμα και επαναλαμβάνω: θα κατεβούμε στους δρόμους για να αντιταχθούμε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο που θα καταστρέψει τη δημοκρατία στην Τουρκία», προειδοποίησε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Ο Κιλιτσντάρογλου κατήγγειλε εξάλλου τη «βορειοκορεατική πειθαρχία» που κυριαρχεί, όπως λέει, στο εσωτερικό του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). «Σηκωθείτε, καθήστε, κλάψτε, χειροκροτείστε: τα κάνουν όλα», είπε, αναφερόμενος στο έκτακτο συνέδριο του AKP που διεξήχθη την Κυριακή κατά τη διάρκεια του οποίου τα στελέχη και οι ακτιβιστές του κόμματος άκουσαν όρθιοι και σε απόλυτη σιγή ένα μήνυμα του Ερντογάν που ανέγνωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης.
Το AKP που διαθέτει πλειοψηφία 317 εδρών στο κοινοβούλιο, υπολείπεται ωστόσο της πλειοψηφίας των δύο τρίτων (330) που απαιτούνται για τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά μπορεί να ενισχυθεί από την άρση, την Παρασκευή, της ασυλίας δεκάδων φιλο-κούρδων βουλευτών που αντιμετωπίζουν δικαστικές διώξεις.
Στο μεταξύ, ο επικεφαλής της τουρκικής εθνικιστικής αντιπολίτευσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί ανακοίνωσε ότι θα είναι και πάλι υποψήφιος για την ηγεσία του κόμματός του στο έκτακτο συνέδριο που θα διεξαχθεί στις 10 Ιουλίου στην Άγκυρα.
Το συνέδριο φιλοδοξεί να επιλύσει μια σύγκρουση ηγεσίας ανάμεσα στον Μπαχτσελί και διαφωνούντα μέλη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και θα μπορούσε να ανατρέψει τις φιλοδοξίες του Ταγίπ Ερντογάν να κερδίσει μεγαλύτερες εξουσίες. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μια απομάκρυνση του Μπαχτσελί θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο της υποστήριξης στο MHP.
(Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)