Σφοδρές είναι οι μάχες που διεξάγονται μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων του Ιράκ και του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) στη Φαλούτζα και όπως φαίνεται οι τζιχαντιστές ηττώνται. Η κυβέρνηση του Ιράκ πιστεύει πως εάν το ΙΚ κατατροπωθεί στη Φαλούτζα τότε θα γλυτώσει μια και καλή από αυτό και θα καταφέρει να επιτύχει πολιτική σταθερότητα στη χώρα.
Ωστόσο το τίμημα μπορεί να είναι υψηλό, δεδομένου ότι οι άμαχοι που έχουν εγκλωβιστεί στην πόλη είναι χιλιάδες και κανείς δεν ξέρει πως μπορεί να αντιδράσουν οι τζιχαντιστές σε ενδεχόμενη ήττα τους, ενώ αναλυτές δεν είναι καθόλου σίγουροι ότι η πολιτική κρίση στο Ιράκ θα εξομαλυνθεί μόνο με την ανακατάληψη κάποιων εδαφών και επισημαίνουν πως αυτό που πρέπει να γίνει είναι η καταπολέμηση της διαφθοράς, να υπάρξουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο εκλογικό σύστημα και στη νομοθεσία που θα καθιστά πιο εύκολο για τους πολιτικούς να λογοδοτούν.
Η κατάσταση τώρα στη Φαλούτζα
Οι ιρακινές δυνάμεις κατέλαβαν την Τετάρτη το μεγαλύτερο προάστιο στα νότια της Φαλούτζα, μια πόλη που θεωρείται προπύργιο του Ισλαμικού Κράτους.
Υπενθυμίζεται ότι με την υποστήριξη του διεθνούς συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, αλλά και παραστρατιωτικών, σιιτικών οργανώσεων, οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις εξαπέλυσαν στις 23 Μαΐου μια επίθεση για την ανακατάληψη της Φαλούτζα η οποία ελέγχεται από τους τζιχαντιστές από τον Ιανουάριο του 2014.
Την Τετάρτη οι αντιτρομοκρατικές δυνάμεις απελευθέρωσαν πλήρως τη συνοικία Σουχάντα αλ Τάνια και ύψωσαν την ιρακινή σημαία στα κτίρια του τομέα αυτού σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπου των ειδικών δυνάμεων της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας.
Τώρα οι δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας θα αναλάβουν τον έλεγχο της συνοικίας αφού εξουδετερωθούν όλοι οι εκρηκτικοί μηχανισμοί που έχουν αφήσει πίσω τους οι τζιχαντιστές.
«Οι δυνάμεις ασφαλείας προωθούνται προς το κέντρο της Φαλούτζα από τα νότια, αλλά μετακινούνται λαμβάνοντας μεγάλες προφυλάξεις, για να προστατεύσουν τη ζωή των αμάχων» ανέφερε ο διοικητής των επιχειρήσεων, στρατηγός Άμπντελ Ουάχαμπ αλ Σάαντι.
Σημειώνεται ότι η Φαλούτζα απέχει μόλις 64 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, τη Βαγδάτη.
Φόβοι για την ασφάλεια των αμάχων
Εν τω μεταξύ χιλιάδες άμαχοι παραμένουν αποκλεισμένοι στην πόλη και οι σουνίτες τζιχαντιστές τους εμποδίζουν να φύγουν ώστε να τους χρησιμοποιούν σαν ανθρώπινες ασπίδες.
Τα Ηνωμένα Έθνη αναθεώρησαν προς τα επάνω τον αριθμό των αμάχων που πιστεύεται ότι έχουν παγιδευτεί στην πολιορκημένη Φαλούτζα του Ιράκ, το προπύργιο του Ισλαμικού Κράτους, αναφέροντας ότι ενδέχεται να φτάνουν ακόμη και τις 90.000, αντί για 50.000 που ήταν η εκτίμηση των ειδικών μέχρι την Τετάρτη.
H συντονίστρια του ΟΗΕ για το Ιράκ Λίσε Γκράντε μιλώντας στο Reuters προειδοποίησε ότι οι άμαχοι μπορεί να αντιμετωπίζουν μια «οδυνηρή» κατάσταση στην πολιορκημένη πόλη.
«Υποτιμήσαμε τον αριθμό των αμάχων στη Φαλούτζα. Οι άνθρωποι που φεύγουν από την πόλη μας δίνουν την εντύπωση ότι μπορεί να μιλάμε ίσως για 80-90.000 χιλιάδες που βρίσκονται εκεί», είπε η Γκράντε.
Περισσότεροι από 20.000 άμαχοι κατάφεραν να φύγουν από την πόλη, υπό εξαιρετικά δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες. Κάποιοι περπατούσαν για μέρες, κινδυνεύοντας να δεχτούν τα πυρά των τζιχαντιστών, για να φτάσουν σε περιοχές που ελέγχονται από τις κυβερνητικές δυνάμεις.
«Κάποιοι από αυτούς δυστυχώς δεν τα κατάφεραν. Ξέρουμε ότι περισσότεροι από 10 πνίγηκαν ενώ προσπαθούσαν να διασχίσουν τον ποταμό» είπε η Γκράντε, επισημαίνοντας ότι κάποια παιδιά χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους κατά τη φυγή τους.
Εκατοντάδες χρησιμοποιούν υπόγεια τούνελ και αυτοσχέδιες βάρκες για να διασχίσουν τον Ευφράτη. Όσους από αυτούς εντοπίζουν οι τζιχαντιστές του εκτελούν επί τόπου. Αξιωματούχοι λένε ότι ο αριθμός των αμάχων που έχουν χάσει τη ζωή τους από τα πυρά των τζιχαντιστών είναι άγνωστος.
Η σημασία της Φαλούτζα
Η Φαλούτζα όπως αναφέρουν αναλυτές στο al Jazeera, όχι μόνο απέχει λίγα χιλιόμετρα από τη Βαγδάτη αλλά έχει και συμβολική αξία, αφού είναι το κέντρο της αντίστασης εναντίον της νέας τάξης πραγμάτων που δημιουργήθηκε από το 2003 και μετά αλλά και εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων που αναπτύχθηκαν στο Ιράκ.
Σύμφωνα με τον Zaid al – Ali, ακαδημαϊκός και συγγραφέας του βιβλίου (The Struggle for Iraq's Future – Η πάλη για το μέλλον του Ιράκ), είναι θέμα εβδομάδων για να χάσει το Ισλαμικό Κράτος τη Φαλούτζα. Αυτό θα είναι ακόμη ένα πλήγμα στην πρεστίζ της οργάνωσης και παρότι είναι δεδομένο ότι το ΙΚ θα εξακολουθήσει για κάποιο διάστημα ακόμη να έχει υπό τον έλεγχό της εδάφη στο Ιράκ τελικά θα αναγκαστεί οπισθοχωρήσει και να εγκαταλείψει την επικράτεια της χώρας.
Όμως όπως υπογραμμίζει ο Zaid al-Ali μια μακροπρόθεσμη λύση απαιτεί περισσότερα από την ανακατάληψη εδαφών.
Ειδικότερα αναφέρει πως εάν το Ιράκ θέλει να αποτρέψει την επάνοδο του ΙΚ ή τη δημιουργία άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων εντός της επικράτειάς του θα πρέπει να προχωρήσει σε αποφασιστική αναδιοργάνωση όχι μόνο του τομέα ασφαλείας, αλλά και του δικαστικού κλάδου, του σωφρονιστικού συστήματος και πολλών άλλων τομέων.
«Πρέπει να γίνουν όλα αυτά έτσι ώστε ο τοπικοί πληθυσμοί να νιώσουν ασφάλεια και να πιστέψουν ότι το κράτος θα τους συμπεριφέρεται πιο δίκαια. Επίσης πρέπει να δουν ότι οι εγκληματίες τιμωρούνται ενώ οι αθώοι προστατεύονται, δεδομένου ότι αυτό δεν ισχύει σήμερα» λέει ο ίδιος και προσθέτει πως οι πολιτικοί στο Ιράκ δεν νοιάζονται να προχωρήσουν σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις και σχολιάζει πως ακόμη και εάν αποφάσιζαν να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση είναι τόσο ανίκανοι που δεν ξέρουν πως να προσεγγίσουν το πρόβλημα, πόσο μάλιστα να το επιλύσουν.
Αυτό που πρέπει άμεσα να γίνει είναι μια αναβάθμιση του πολιτικού συστήματος και αυτό θα επιτευχθεί με το οι πολιτικοί να καθίστανται υπόλογοι για τα έργα τους, τονίζει ο Zaid al-Ali και προσθέτει πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια ριζική μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος.
Όσον αφορά στις αναφορές για βασανισμούς αμάχων πολιτών από τους τζιχαντιστές στη Φαλούτζα ο al-Ali, σχολιάζει πως οι βασανισμοί είναι συνηθισμένοι στο Ιράκ. Σύμφωνα με τον ίδιο παρόμοιες τακτικές εφαρμόζει και η αστυνομία για όποιον πιστεύει ότι εμπλέκεται σε τρομοκρατικές ή άλλες οργανώσεις.
«Βασικά συνταγματικά δικαιώματα δεν γίνονται σεβαστά ούτε από την αστυνομία, ούτε από τον στρατό, τη δικαιοσύνη» λέει και εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι οι νόμιμοι θεσμοί δεν διαφέρουν από τις παράνομες ένοπλες ομάδες.
Τέλος εκφράζει την αισιοδοξία του για την ήττα του ΙΚ στη Φαλούτζα όμως δηλώνει πολύ απαισιόδοξος για την μακροπρόθεσμη προοπτική που έχει η δημοκρατία στο Ιράκ.
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Al Jazeera, Wall Street Journal)