Η Νόρμα Ραντζέρι διευθύντρια της αριστερής εφημερίδας Il Manifesto μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τις επιλογές και την μέχρι τώρα αντίδραση του Ιταλού πρωθυπουργού Ματτέο Ρέντσι μετά το δημοψήφισμα, για την πιθανή πορεία του Δημοκρατικού Κόμματος και για την νέα, ισχυρή δύναμη της ιταλικής πολιτικής σκηνής, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. «Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σήμερα αν ο Ρέντσι θα κερδίσει ή θα χάσει την αναμέτρηση μέσα στο κόμμα του», δηλώνει η γνωστή Ιταλίδα δημοσιογράφος.
Πώς βλέπετε μέχρι τώρα την στάση του Ματτέο Ρέντσι;
Χθες συνομίλησε στο κυβερνητικό μέγαρο τόσο με τον υπουργό Οικονομικών Πιέρ Κάλο Πάντοαν, όσο και με τον υπουργό Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι. Κάτι που μας κάνει να πιστεύουμε ότι μπορεί να δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε έναν από τους δυο. Διότι ο Πάντοαν γνωρίζει τα οικονομικά προβλήματα και ο Τζεντιλόνι θεωρείται πολύ κοντά στον Ρέντσι.
Πώς κρίνετε τα όσα είπε έως τώρα ο Ρέντσι μέσα στο κόμμα του και στο διάγγελμα προς τους Ιταλούς, τη νύχτα της ήττας στο δημοψήφισμα;
Σε ό,τι αφορά το τηλεοπτικό μήνυμα του, με το οποίο παραιτήθηκε το βράδυ των εκλογών, θεωρώ ότι πίεσε την όλη κατάσταση, γνωρίζοντας πόσο επικίνδυνη θα ήταν μια κυβερνητική κρίση, με την ελπίδα να γίνουν εκλογές ήδη τον Φεβρουάριο. Τώρα όμως βρισκόμαστε σε μια διαφορετική φάση: το Δημοκρατικό Κόμμα πρέπει να υποδείξει έναν πρωθυπουργό για κυβέρνηση η οποία θα κληθεί να συμβάλει στην έγκριση νέου εκλογικού νόμου, κάτι που σημαίνει ότι οι εκλογές δεν μπορούν να γίνουν τόσο γρήγορα.
Ποιος είναι ο στόχος του τελικά στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος;
Έχει δηλώσει ότι μέσα στο κόμμα η συζήτηση θα είναι ιδιαίτερα έντονη και σκληρή. Αναφέρθηκε με έμφαση επίσης στο ότι κάποια μέλη της εσωκομματικής μειοψηφίας γιόρτασαν την νίκη του «όχι». Νομίζω ότι η αντιπαράθεση στο συνέδριο του κόμματος, όταν τελεσθεί, θα είναι σαφώς οξεία. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σήμερα αν ο Ρέντσι θα χάσει ή θα κερδίσει την αναμέτρηση αυτή. Η μάχη για την ηγεσία των Δημοκρατικών πάντως έχει ήδη αρχίσει.
Οι διαφορετικές ομάδες και τάσεις μέσα στο κόμμα μπορούν ακόμη να συνυπάρξουν;
Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν προκύψει από το συνέδριο μια τελική απόφαση η οποία να λέει ότι πρέπει να υπερισχύσει και πάλι η γραμμή της κεντροαριστεράς. Από το αν θα εγκαταλειφθεί δηλαδή ο κεντρώος προσανατολισμός του Ρέντσι.
Αν οι «Δημοκρατικοί» γίνουν οριστικά «το κόμμα του Ρέντσι», νομίζω ότι οι σχέσεις με την αριστερή πτέρυγα του Πιερλουίτζι Μπερσάνι θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολες. Μετά από το δημοψήφισμα είναι ακόμη σαφέστερο ότι ο πραγματικός πολιτικός αντίπαλος είναι το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο. Κάτι που σημαίνει ότι το Δημοκρατικό Κόμμα πρέπει να επεξεργασθεί μια πραγματική, ισχυρή πολιτική γραμμή. Παράλληλα, θα πρέπει να δούμε τι θα κάνει η κοινοβουλευτική ομάδα της «Ιταλικής Αριστεράς», η οποία θέλει να δώσει ζωή σε μια νέα πολιτική δύναμη.
Αν οι εκλογές γίνουν τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, η Αριστερά και η κεντροαριστερά μπορούν να βρουν την δύναμη και να προχωρήσουν στις αναγκαίες κινήσεις και συμμαχίες για να αντιμετωπίσουν την μεγάλη δυναμική που διαθέτει το Κίνημα των Πέντε Αστέρων;
Νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο. Η διαδικασία αυτή αναδιοργάνωσης είναι πολύπλοκη. Αν εξασφαλισθεί περισσότερος χρόνος, βέβαια, τότε μπορεί να οργανωθεί το συνέδριο των Δημοκρατικών και να ενισχυθεί και μια δύναμη πιο αριστερή δύναμη, η οποία να λάβει υπόψη της το μήνυμα του δημοψηφίσματος. Διότι πιστεύω ότι αυτή την φορά η Αριστερά συνέβαλε σημαντικά στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος.
Ο κύριος στόχος της αλλαγής του εκλογικού νόμου είναι να μην κερδίσει τις εκλογές ο Γκρίλο;
Αν επιλεγεί η απλή αναλογική, με ένα όριο εισόδου, πιστεύω πως ναι. Θα προκύψουν και πάλι τρεις ισχυρές πολιτικές δυνάμεις, αλλά δεν μπορούν να γίνουν λεπτομερείς προβλέψεις. Αν το Δημοκρατικό Κόμμα ηγηθεί του κύριου κορμού της νέας κυβέρνησης, όπως φαίνεται, μπορεί να επισπευσθεί σε ένα βαθμό και η έγκριση του νέου εκλογικού συστήματος. Αν έμενε σε ισχύ το σημερινό εκλογικό σύστημα που προβλέπει την διεξαγωγή δεύτερου γύρου, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων θα είχε μεγάλη πιθανότητα να κερδίσει την πλειοψηφία στην βουλή.
Ο Γκρίλο τελικά μοιάζει να είναι περισσότερο μια απειλή ή μια ευκαιρία για την Ιταλία;
Δεν νομίζω ότι αποτελεί απειλή για την χώρα. Υπάρχουν σαφώς κάποιες ανησυχητικές ομοιότητες με την Λέγκα του Βορρά σε ό,τι αφορά το ευρώ και την μετανάστευση, αλλά το κίνημα αυτό απαρτίζεται από πολλές τάσεις και εκφράσεις. Είναι μια πραγματικότητα ακόμη υπό διαμόρφωση. Δεν μπορούμε και να αγνοήσουμε πως σε ό,τι αφορά την θέσπιση κοινωνικού εισοδήματος και την αντιμετώπιση της κρίσης πολλές θέσεις τους βρίσκονται κοντά στις διεκδικήσεις των αριστερών δυνάμεων. Άρα πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η εξέλιξη και πώς θα καταρτισθεί το κυβερνητικό τους πρόγραμμα.