Πολιτικές ανατροπές φέρνουν οι τοπικές εκλογές στο Βερολίνο καθώς το κόμμα της καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ υπέστη βαριά ήττα. Συγκεκριμένα τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων, CDU και SPD, υποχωρούν, η Αριστερά ανεβαίνει, ενώ η ξενοφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» ξεπερνάει το 13%.
Μέρκελ: Αποδέχομαι την ευθύνη
Ανεξάρτητα από τα τοπικά αίτια της ήττας, είναι έτοιμη να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί για την εκλογική αποτυχία του κόμματός της στις χτεσινές εκλογές του Βερολίνου, δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στην συνέντευξη Τύπου που έδωσε σήμερα.
Η Μέρκελ αποδέχθηκε και την δική της ευθύνη, ότι δηλαδή έκανε λάθη στην πολιτική της για το προσφυγικό. Είπε ότι λυπάται για τη διστακτική της στάση το καλοκαίρι το 2015. Η ίδια και η κυβέρνησή της όμως, όπως εξήγησε, βασίστηκαν στους κανόνες του Δουβλίνου.
«Aν μπορούσα θα γύριζα το χρόνο πίσω», είπε, ώστε η ίδια και η κυβέρνησή της να είχαν προετοιμαστεί καλύτερα για να αντιμετωπίσουν το προσφυγικό, για το οποίο βρέθηκαν εντελώς απροετοίμαστοι. Θα προσπαθήσει πάντως, πρόσθεσε, να εξηγήσει την πολιτική της στους πολίτες πιο συστηματικά.
«Προφανώς δεν τα κάναμε όλα σωστά. Δεν υπήρξαμε παγκόσμιοι πρωταθλητές στην ενσωμάτωση (των προσφύγων). Τώρα πρέπει να υπερβάλουμε εαυτούς. Και εγώ επίσης», τόνισε η καγκελάριος Μέρκελ.
Το αποτέλεσμα των εκλογών στο Βερολίνο το χαρακτήρισε «μη ικανοποιητικό, απογοητευτικό αποτέλεσμα. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του Βερολίνου δεν έχει πια πλειοψηφία και αυτό είναι πολύ πικρό», είπε χαρακτηριστικά.
Τι συνέβη
Η Άνγκελα Μέρκελ και η πολιτική της του ανοίγματος προς τους πρόσφυγες βρίσκονται περισσότερο παρά ποτέ στο στόχαστρο μετά τη δεύτερη διαδοχική εκλογική ήττα που υπέστησαν την Κυριακή, σε μια ψηφοφορία η οποία σηματοδοτήθηκε από την εγκατάσταση της λαϊκιστικής δεξιάς στο γερμανικό πολιτικό τοπίο.
Οι αντίπαλοι της πορείας που ακολουθήθηκε από την καγκελάριο στο θέμα της μετανάστευσης δεν καθυστέρησαν να αποκτήσουν φωνή, ενώ οι ανησυχίες της κοινής γνώμης για την έλευση εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών από το καλοκαίρι του 2015 δεν έχουν πάψει να αυξάνονται.
Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της καγκελαρίου Μέρκελ «απειλείται από μια τεράστια και διαρκή απώλεια εμπιστοσύνης στην καρδιά του εκλογικού της σώματος», προειδοποίησε ένα από τα στελέχη του βαυαρικού κλάδου του κινήματος, της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU), ο Μάρκους Σέντερ, ο οποίος ζητεί τη ριζική σκλήρυνση των μέτρων που αφορούν τη μετανάστευση.
Καθώς συγκέντρωσε μόλις το 17,6% των ψήφων στις περιφερειακές εκλογές στο Βερολίνο, το συντηρητικό κόμμα της καγκελαρίου κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα της μεταπολεμικής ιστορίας του στην πόλη.
Χάνει έδαφος κυρίως προς όφελος της νέας ανερχόμενης πολιτικής δύναμης, του αντιμεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που, συγκεντρώνοντας το 14,2% των ψήφων, κατάφερε να σπάσει ένα μεταπολεμικό ταμπού: να εγκαταστήσει στο γερμανικό πολιτικό τοπίο έναν σχηματισμό της λαϊκιστικής δεξιάς ο οποίος σε ορισμένους τομείς φλερτάρει με τις θέσεις της άκρας δεξιάς.
Αφού είχε εμφανιστεί αρχικά ως εξαίρεση, η Γερμανία φαίνεται πως βρίσκεται κι αυτή αντιμέτωπη με το παγκόσμιο κύμα των εθνικοσυντηρητικών λαϊκιστικών κινημάτων. Στην Ευρώπη με τη Βρετανία και το Brexit της, στην Αυστρία, στη Γαλλία όπου το Εθνικό Μέτωπο μπορεί να φθάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της άνοιξης του 2017, στην Πολωνία ή την Ουγγαρία, αλλά και στις ΗΠΑ με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η άνοδος του AfD σε μια μεγάλη κοσμοπολίτικη μητρόπολη, όπως το Βερολίνο, επιβεβαιώνει ότι το κόμμα που γεννήθηκε πριν από τρία χρόνια δεν περιορίζεται πλέον στις υποβαθμισμένες ζώνες της πρώην ΓΛΔ, όπου έχει τα προπύργιά του, γεγονός που το φέρνει σε πολύ καλή θέση για να μπει σ' έναν χρόνο στην ομοσπονδιακή βουλή με τις βουλευτικές εκλογές.
«Είμαστε πλέον ένα καθιερωμένο κόμμα», δήλωσε εκφράζοντας την ικανοποίησή του ένας από τους ηγέτες του, ο Γεργκ Μόιτεν.
Η CDU από την πλευρά της κατέγραψε στην πρωτεύουσα την πέμπτη οπισθοδρόμησή της σε τέτοιες εκλογές. Το κόμμα δεν θα εκπροσωπείται πλέον παρά μόνο σε έξι από τις 16 κυβερνήσεις των περιφερειακών κρατιδίων της χώρας, σε δύο από τις οποίες ως ήσσων εταίρος στον κυβερνητικό συνασπισμό.
Ο εταίρος της CDU στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), εξέρχεται κι αυτό πολύ εξασθενημένο από τις εκλογές στο Βερολίνο, καταγράφοντας το χειρότερο μεταπολεμικό αποτέλεσμά του (21,6%) σ' ένα όλο και πιο κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο.
«Με την απογοήτευση που εγκαθίσταται, ο φόβος για μια απώλεια της εξουσίας το 2017 θα μπορούσε να πάρει έκταση στους κόλπους της CDU και να αυξήσει την πίεση επί της κυρίας Μέρκελ για να εξηγήσει περισσότερο την πολιτική στρατηγική της», εκτιμά στην εφημερίδα Handelsblatt ο πολιτειολόγος Γκέρο Νοϊγκεμπάουερ.
Σήμερα Δευτέρα, αντί να αναχωρήσει για τη Νέα Υόρκη για τη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η καγκελάριος επέλεξε παρέμεινε στο Βερολίνο για να μιλήσει το μεσημέρι στους δημοσιογράφους.
Πάντως η καγκελάριος δεν φαίνεται ακόμη να απειλείται, καθώς στο κόμμα της δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή.
«Η Μέρκελ εκμεταλλεύεται την αβεβαιότητα της CDU για το τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση που έφευγε», εκτιμά η εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung.
Υπέρ της Μέρκελ είναι ακόμη το γεγονός ότι δεν έχει πλέον να αντιμετωπίσει σημαντικές τοπικές εκλογές πριν από τα τέλη Μαρτίου του 2017. «Είναι η μοναδική καλή είδηση για εκείνη», εκτιμά η εφημερίδα Die Welt.
Το Die Linke δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο ενός συνασπισμού
Ο συμπρόεδρος του κόμματος της γερμανικής αριστεράς Die Linke Μπέρντ Ρίξινγκερ θεωρεί ότι ένας συνασπισμό με τους σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους είναι δυνατός και σε εθνικό επίπεδο.
Αν υπάρξει ένας κοινός παρονομαστής, τότε το κόμμα του είναι έτοιμο για την πολιτική αλλαγή, είπε στον δημόσιο ειδησεογραφικό τηλεοπτικό σταθμό Phoenix. Πρέπει όμως να γίνουν αλλαγές στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα σε θέματα κοινωνικής και φορολογικής πολιτικής, όπως επίσης να σταματήσουν και οι στρατιωτικές αποστολές της Γερμανίας στο εξωτερικό.
Καταρχάς και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Τόμας Οπερμαν δεν αποκλείει πλέον έναν «κόκκινο-πράσινο» συνασπισμό μετά της εθνικές εκλογές του 2017. Για κάτι τέτοιο όμως επιβάλλεται να υπάρχει συμφωνία σε ουσιώδη θέματα, η οποία δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, δήλωσε μιλώντας στο δημόσιο γερμανικό ραδιόφωνο (DLF).
Η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος των Πρασίνων Κάτριν Γκέρινγκ-Έκαρτ παρέπεμψε με τη σειρά της στο τρικομματικό μοντέλο της Θουριγγίας. Εκεί λειτουργεί η συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο μεταξύ του κόμματος της Αριστεράς (Die Linke), των Πρασίνων και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), έγραψε στο twitter.
Μετά τις χθεσινές εκλογές για την περιφερειακή βουλή του Βερολίνου, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν πλέον την πλειοψηφία και γι αυτό είναι πολύ πιθανός ένας τέτοιος συνασπισμός και στην πρωτεύουσα.
Τι γράφει ο γερμανικός Τύπος
Το εκλογικό αποτέλεσμα, όπως ήταν αναμενόμενο μονοπώλησε το ενδιαφέρον του γερμανικού Τύπου. Ειδικότερα οι μεγαλύτερες γερμανικές εφημερίδες, σύμφωνα με την Deutsche Welle έχουν ως εξής:
H Frankfurter Allgemeine εστιάζει στο πολιτικό πλήγμα που δέχθηκαν οι χριστιανοδημοκράτες (CDU), οι οποίοι όχι μόνο αποχωρούν, κατά πάσα πιθανότητα, από την κυβέρνηση, αλλά και βλέπουν τα ποσοστά τους να υποχωρούν κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες: «Είναι διπλά οδυνηρή η ταπείνωση του Βερολίνου για την CDU. (Η οποία) όχι μόνο δεν είχε βρει αντίδοτο για τη στρατηγική τού έως σήμερα κυβερνητικού της εταίρου να την προβάλλει ως αποδιοπομπαίο τράγο για κάθε πιθανή παράλειψη στην τοπική πολιτική, αλλά και διαπιστώνει ότι δεν μπορείς να κυβερνήσεις κόντρα στη σοσιαλδημοκρατία».
H συντηρητική Die Welt του Βερολίνου εκφράζει δυσαρέσκεια για τον διαφαινόμενο σχηματισμό κυβέρνησης με τη συμμετοχή σοσιαλδημοκρατών (SPD), Πρασίνων και της Αριστεράς (Die Linke). Σε σχόλιό της επισημαίνει ότι αυτή η κυβέρνηση θα ήταν «ικανή να αναδείξει ό,τι χειρότερο έχουν να επιδείξουν τα τρία καθ΄οιονδήποτε τρόπο αριστερά κόμματα. Είναι το τελευταίο που χρειάζεται αυτή τη στιγμή η πόλη. Αν και έχουν περάσει 27 ολόκληρα χρόνια από την πτώση του Τείχους, το Βερολίνο παραμένει μία διαιρεμένη πόλη: στο ανατολικό Βερολίνο πολλοί είναι εκείνοι που δεν έχουν αποδεχθεί τον ομαλό πραγματισμό του πολιτικού Κέντρου, αλλά αμφισβητούν το σύστημα συνολικά και απλουστευτικά. Άλλοι από αριστερά και άλλοι από δεξιά».
Η Süddeutsche Zeitung επισημαίνει ότι «η Γερμανία δεν γίνεται λιγότερο δημοκρατική, επειδή τώρα χρειάζονται τρία κόμματα αντί για δύο, προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση». Κατά τα άλλα, η εφημερίδα εστιάζει στα υψηλά ποσοστά του ξενοφοβικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) και επισημαίνει: «Η επιτυχία της AfD αποτελεί μήνυμα αφύπνισης, που μας λέει ότι μία φιλελεύθερη κοινωνία δεν είναι αυτονόητη. Ούτε ο σεβασμός απέναντι στις μειονότητες (και όχι μόνο τους πρόσφυγες) είναι αυτονόητος. Όπως και δεν είναι αυτονόητο ότι η δημοκρατία αρέσει σε όλους».
Μία διαφορετική ματιά από την αυστριακή Der Standard: η εφημερίδα θεωρεί ότι στην πραγματικότητα η AfD δεν κατάφερε να πετύχει τον στόχο της, δηλαδή ένα ποσοστό αντίστοιχο με το 20% που είχε συγκεντρώσει πριν από δύο εβδομάδες στις τοπικές εκλογές του Μεκλεμβούργου. «Πρώτα το Σβερίν, τώρα το Βερολίνο. Αυτό ήταν το σύνθημα της AfD τις τελευταίες ημέρες πριν από την κάλπη. Ο στόχος ήταν να εδραιωθεί στη δεύτερη θέση και στη γερμανική πρωτεύουσα, όπως είχε γίνει πριν από 14 μέρες στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία, όπου το κόμμα αναρριχήθηκε από το μηδέν στο 20,8%. Αλλά στο Βερολίνο η μέθη της νίκης δεν ήταν τόσο συναρπαστική. Γιατί το Βερολίνο είναι αλλιώς».
Η Berliner Zeitung, η οποία παράλληλα προεξοφλεί τη μετεκλογική συμμαχία των σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και της Αριστεράς: «Στα επόμενα πέντε χρόνια θα κριθεί αν το Βερολίνο εξελιχθεί σε αδηφάγο τέρας ή σε μία δημιουργική μητρόπολη. Θα μπορούσαμε να αποτελούμε πρότυπο για τη συμβίωση διαφορετικών πολιτισμών, για την παροχή βοήθειας προς τους πρόσφυγες και την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία. Το Βερολίνο μπορεί να είναι μία πόλη ανεκτική και ασφαλής για τους κατοίκους της. Μία πόλη που θα προσφέρει στήριξη στον πολίτη, όταν τη χρειάζεται, αλλά θα τον αφήνει ήσυχο, όταν μπορεί να τα καταφέρει και μόνος του».
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, DW)