Σε μια σειρά «τραγικών ανθρωπίνων λαθών» αποδίδεται ο βομβαρδισμός του νοσοκομείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κουντούζ του Αφγανιστάν, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το Πεντάγωνο των ΗΠΑ. Η επίθεση στοίχισε τη ζωή σε 30 ανθρώπους την 3η Οκτωβρίου και όπως έδειξε η έρευνα, θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί . Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αντέδρασαν κάνοντας λόγο για έναν «τρομακτικό κατάλογο λαθών» από τον αμερικανικό στρατό που διέπραξε «παραβιάσεις του δικαίου του πολέμου» ενώ έκανε λόγο για «κατάφωρη αμέλεια» από μέρους του.
Ορισμένα στελέχη των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πειθαρχικές διώξεις για το επεισόδιο, διότι παρέβησαν τους κανόνες εμπλοκής του αμερικανικού στρατού σε εμπόλεμες ζώνες, δήλωσε ο στρατηγός Τζον Κάμπελ, ο επικεφαλής των ξένων δυνάμεων στο Αφγανιστάν.
«Επρόκειτο για ένα τραγικό λάθος. Οι δυνάμεις των ΗΠΑ δεν θα έπλητταν ποτέ από πρόθεση ένα νοσοκομείο ή άλλες εγκαταστάσεις που προστατεύονται» (σ.σ. από το διεθνές δίκαιο του πολέμου), είπε ο Κάμπελ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τη δημοσίευση του πορίσματος της έρευνας.
«Οι συντεταγμένες του νοσοκομείου ήταν γνωστές»
Η οργάνωση είχε αμφισβητήσει τη θεωρία πως η επιδρομή οφειλόταν σε λάθος. Την 5η Νοεμβρίου, δημοσιοποιώντας μια δική τους έρευνα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν τονίσει πως οι συντεταγμένες του νοσοκομείου ήταν γνωστές τόσο στις ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν, όσο και στους Ταλιμπάν όπως επίσης και στον στρατό των ΗΠΑ.
Ο Κάμπελ παραδέχθηκε ότι το νοσοκομείο βρισκόταν σε έναν κατάλογο τοποθεσιών που απαγορευόταν να πληγούν, αλλά και ότι οι ΓΧΣ τηλεφώνησαν στα γραφεία της διεθνούς δύναμης κατά τη διάρκεια της επιδρομής για να ειδοποιήσουν ότι πληττόταν νοσοκομείο. Περιέγραψε μια σειρά λαθών που οδήγησαν στην καταστροφή παρά την επικοινωνία της ΜΚΟ.
Σύμφωνα με την έρευνα, στόχος των αμερικανικών δυνάμεων ήταν ένα άλλο κτίριο στην Κουντούζ και λόγω ενός λάθους στο σύστημα απεικόνισης χαρτών, που αρχικά οδήγησε τις αμερικανικές δυνάμεις σε ένα άδειο χωράφι, αναζητήθηκε ένα στόχος που ήταν οπτικά παρόμοιος με τον αρχικό: το κέντρο της Εθνικής Διεύθυνσης Ασφαλείας στην Κουντούζ, που είχαν καταλάβει Ταλιμπάν. Οδηγήθηκαν στο κτίριο του νοσοκομείου και με «τραγικό τρόπο» το λάθος αυτό δεν διαπιστώθηκε «καθ' όλη την υπόλοιπη διάρκεια της επιχείρησης παρότι υπήρχαν αντιφατικές ενδείξεις», είπε ο Κάμπελ.
Τελικά ο εξοπλισμός γεωγραφικού εντοπισμού θέσης του αεροσκάφους AC-130 που εξαπέλυσε την επιδρομή στο νοσοκομείο έδειξε στο πλήρωμα το σωστό-κτίριο στόχο. Επιπλέον, δεν υπήρχε καμιά ένδειξη εχθρικής δραστηριότητας στο κτίριο των ΓΧΣ, επισήμανε ο Αμερικανός στρατηγός. Πρόκειται για «παραδείγματα ανθρωπίνων και διαδικαστικών λαθών», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με ένα λεπτομερές χρονοδιάγραμμα που έδωσε ο στρατός των ΗΠΑ, η επιδρομή, η οποία διήρκεσε 29 λεπτά, άρχισε στις 02:08. Στις 02:20, ένα στέλεχος των ΓΧΣ είχε ειδοποιήσει ότι γινόταν η επίθεση Αμερικανό αξιωματικό στην αεροπορική βάση Μπάγκραμ. Αλλά το λάθος δεν έγινε αντιληπτό παρά στις 02:37, αφού το AC-130 —γνωστό και ως ιπτάμενο πολυβολείο— είχε ήδη πάψει πυρ.
Ο Κάμπελ είπε ότι η έρευνα έδειξε πως η επιδρομή είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν 30 εργαζόμενοι του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και ασθενείς, και να τραυματιστούν άλλοι 37 άνθρωποι. Εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους οικείους των θυμάτων και δεσμεύθηκε ότι ο στρατός των ΗΠΑ θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση του νοσοκομείου.
«Το χάος δεν δικαιολογεί αυτή την τραγωδία», δήλωσε ο ταξίαρχος Ουίλσον Σόφνερ, ένας εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου. «Μας έχει συγκλονίσει αυτό που συνέβη και θα κάνουμε το παν εντός των δυνάμεών μας για να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα συμβεί ξανά», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο πρόεδρος του Αφγανιστάν Άσραφ Γάνι εκτίμησε σήμερα, μετά τις αμερικανικές ανακοινώσεις, ότι η επιδρομή εναντίον του νοσοκομείου των ΓΧΣ αποτελεί «μια επώδυνη επεξήγηση του τιμήματος του πολέμου» κάνοντας λόγο για ένα «λάθος που έπρεπε να είχε αποφευχθεί».
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διά στόματος της προέδρου της οργάνωσης Τζοάν Λιου είχαν απορρίψει κατηγορηματικά τον όρο «λάθος» και είχαν κάνει λόγω περί «υποψιών για τη διάπραξη ενός εγκλήματος πολέμου», καλώντας να διεξαχθεί ανεξάρτητη διεθνής έρευνα.
Πέραν της έρευνας του Πενταγώνου, η οποία διεξήχθη από τρεις ανώτερους Αμερικανούς αξιωματικούς, διεξάγονται επίσης έρευνες για το συμβάν από το NATO και από τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις.
(Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)