Ο Μοχάμεντ Φετουλάχ Γκιουλέν είναι ίσως ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα των τελευταίων εβδομάδων. Ο αυτοεξόριστος ιερέας και ιδρυτής του Κινήματος Χιζμέτ κατηγορείται από την Άγκυρα ότι κρύβεται πίσω από την πρόσφατη αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ζητεί από τις ΗΠΑ την έκδοσή του στην Τουρκία. Σύμφωνα μάλιστα με σειρά δημοσιευμάτων, ακόμα και Τούρκοι πολίτες που διαμένουν στην Ευρώπη και έχουν εκφράσει την στήριξή τους στον Γκιουλέν, δέχονται απειλές ακόμα και για την ίδια τους την ζωή.
Ο Γκιουλέν ήταν σύμμαχος του Ερντογάν μέχρι και το 2013, καθώς το κίνημα Χιζμέτ πλησιάζει την ιδεολογία του κυβερνώντος κόμματος AKP για επιστροφή στις παραδοσιακές θρησκευτικές αξίες. Όλα όμως άλλαξαν πριν από τρία χρόνια, όταν ο ιερέας άσκησε οξεία κριτική στον Ερντογάν για τις διαδηλώσεις κατά της καταστροφής του πάρκου Γκεζί για την ανοικοδόμηση εμπορικού κέντρου.
Οι διαδηλώσεις ήταν βίαιες, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πέντε άνθρωποι. Ο Γκιουλέν είχε τότε ασκήσει οξεία κριτική στην τουρκική κυβέρνηση. Ο ιερέας είχε κάνει έκκληση να προστατευθεί η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης και να υπάρξει σεβασμός στην άποψη της πλειοψηφίας που δεν επιθυμούσε την ανέγερση του εμπορικού κέντρου.
«Αξίζει το εμπορικό κέντρο που θα χτιζόταν εκεί μια σταγόνα αίμα;», είχε αναρωτηθεί.
Μετά το συγκεκριμένο περιστατικό, η τουρκική κυβέρνηση πρότεινε νόμο που θα ανάγκαζε τα ιδιωτικά σχολεία του Γκιουλέν να κλείσουν. Ο ιερέας τότε προχώρησε με την σειρά του σε επιθέσεις εναντίον της κυβέρνησης και κάπως έτσι ξεκίνησε η «βεντέτα» ανάμεσα στον ίδιο και τον Ερντογάν. Η κρίση στις σχέσεις τους κορυφώθηκε μάλιστα με τις επιχειρήσεις της αστυνομίας κατά της διαφθοράς τον Δεκέμβριο του 2013, πίσω από τις οποίες ο Τούρκος πρόεδρος έβλεπε τον Γκιουλέν.
Ο Γκιουλέν αυτή τη στιγμή βρίσκεται αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ, όμως η Τουρκία ζητεί την άμεση εκδοσή του στην χώρα, καθώς το AKP τον βλέπει πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου. Μόνο που οι κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης δεν έμειναν εκεί. Εκτός από τις εκκαθαρίσεις στο τουρκικό δημόσιο (και όχι μόνο), ο πρόεδρος Ερντογάν φέρεται να αναζητεί Γκιουλενιστές και σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Σε πρόσφατο δημοσίευμά της η εφημερίδα Die Welt ανέφερε ότι «οι πράκτορες του Ερντογάν απειλούν Τούρκους πολίτες στη Γερμανία». Ισχυριζόταν μάλιστα ότι η Άγκυρα έχει 6.000 πληροφοριοδότες στην Γερμανία, δηλαδή, ένα δίκτυο πρακτόρων μεγαλύτερο από εκείνον που κατάφερε η Στάζι να δημιουργήσει στην πρώην Δυτική Γερμανία. «Γερμανοί βουλευτές ζητούν τώρα να επανεξεταστεί η συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών», τόνιζε.
Σήμερα, Δευτέρα, η ιστοσελίδα Politico δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Άγρυπνες νύχτες για τους υποστηριχτές του Γκιουλέν στην Ευρώπη». Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται μαρτυρίες Τούρκων που ζουν σε πόλεις της Ευρώπης -κυρίως στη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γαλλία και την Ελβετία- και δέχονται απειλές για την ζωή τους. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εγγράψει τα παιδιά τους σε σχολεία του Γκιουλέν.
«Γονείς παίρνουν τα παιδιά τους από τα σχολεία μας», ανέφερε ο Εrcan Karakoyun, διευθυντής του Βερολινέζικου Stiftung Dialog und Bildung.
Το κίνημα Χιζμέτ
Το Χιζμέτ του Γκιουλέν είναι ένα φιλελεύθερο ισλαμιστικό διεθνές θρησκευτικό και κοινωνικό κίνημα με βάση την Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών. Διαθέτει υποστηρικτές και αντιπάλους στην Τουρκία, χώρες της Κεντρικής Ασίας, και άλλα μέρη του κόσμου και δραστηριοποιείται ενεργά στον τομέα της εκπαίδευσης συνεργαζόμενο με ιδιωτικά σχολεία και πανεπιστήμια σε πάνω από 180 χώρες, καθώς και πολλά αμερικανικά σχολεία τα οποία προσφέρουν δωρεάν εκπαίδευση και λειτουργούν υπό την καθοδήγηση μελών του κινήματος. Το κίνημα έχει περιγραφεί ως ειρηνιστικό και εκσυγχρονισμένη μορφή του Ισλάμ, σε αντίθεση με τις ακραίες μορφές όπως είναι οΣαλαφισμός.