Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο. Τα χαστούκια και τα άλλα χτυπήματα δεν ήταν ιδιαίτερα δυνατά αλλά ο στόχος ήταν να χτυπήσουν ευαίσθητα όργανα, όπως τη μύτη, το αυτί, τα χείλια και να μεγιστοποιήσουν τον πόνο. Αυτό αποκαλύπτει ένας από τους Ισραηλινούς ανακριτές που εφάρμοζε τις συγκεκριμένες μεθόδους, σύμφωνα με την Haaretz.
Για χρόνια το ισραηλινό κατεστημένο προσπαθούσε να αποκρύψει αυτά που συμβαίνουν μέσα σε ένα ανακριτικό δωμάτιο. Όταν οι ανακριτές χρησιμοποιούν βασανιστήρια ή «ειδικές μεθόδους» όπως τα αποκαλούσαν στη δική τους γλώσσα, οι προσπάθειες απόκρυψης διπλασιάζονται. Ακόμη και όταν οι αυτές οι μαρτυρίες δημοσιοποιούνται, το σύστημα κάνει ότι είναι δυνατόν προκειμένου να διασφαλιστεί ο ρόλος του ανακριτή, όπως για παράδειγμα την υπογραφή συμφωνιών επιεικούς μεταχείρισης με τα θύματα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η συνωμοσία της σιωπής δεν θα διαταραχθεί, σημειώνει η Haaretz.
Η ίδια πηγή, αναφέρει ότι άνθρωποι που έχουν υποστεί βασανιστήρια περιγράφουν διάφορες μεθόδους, όπως για παράδειγμα οι κραυγές του ανακριτή στο αυτί του θύματος, χτυπήματα, την επιβολή στάσεων του σώματος για παρατεταμένη χρονική περίοδο που οδηγούν σε αφόρητους πόνους. Μέχρι σήμερα όλες αυτές οι μαρτυρίες προέρχονται από τους ανθρώπους που υπέστησαν αυτή την απάνθρωπη μεταχείριση.
Όμως, πρόσφατα μια συζήτηση με ανακριτές, παρουσία διαφόρων μαρτύρων, έδωσε την ευκαιρία να ακουστούν τα είδη των βασανιστηρίων που εφαρμόστηκαν σε σοβαρές υποθέσεις, ποιοι έδωσαν την εντολή και τι είδους πληροφορίες κατάφεραν να αποσπάσουν από τους συλληφθέντες.
Ένας πρώην υψηλόβαθμος ανακριτής, τον οποίο η ισραηλινή εφημερίδα τον ονομάζει Ν, είχε το «πράσινο φως» για να εφαρμόζει τις «ειδικές μεθόδους» και εξηγεί ότι δεν πρόκειτα για βασανιστήρια τύπου Γκουαντάναμο. Όπως είπε, αυτός και οι συνάδελφοί του δεν υποχρεώνουν τους εξεταζόμενους να στέκονται γυμνοί σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους -10 βαθμούς.
Εξήγησε δε ότι οι μέθοδοι ήταν ειδικά σχεδιασμένοι για να σπάνε το ηθικό των ανακρινόμενων, χωρίς ωστόσο να αφήνουν μόνιμες βλάβες ή σημάδια.
Κάποιες από αυτές τις μεθόδους έγιναν πρωτοσέλιδα τον Δεκέμβριο του 2015 κατά τη διάρκεια των ερευνών για τον εμπρησμό ενός σπιτιού Παλαιστίνιων που κόστισε τη ζωή στους ενοίκους του. Έπειτα από τη σύλληψη των υπόπτων του Amiram Ben Uliel και ακόμη ενός ανήλικου, έγινε γνωστό από τους ίδιους ότι υπέστησαν βασανιστήρια. Οι ισχυρισμοί τους προκάλεσαν σειρά διαδηλώσεων. Οι ανακριτές τους παραδέχθηκαν ότι υπέβαλαν τους συλληφθέντες σε βασανιστήρια, ωστόσο αρνήθηκαν ότι τους είχαν κακοποιήσει σεξουαλικά, ή ότι τους είχαν υποβάλει σε σκληρές σωματικές δοκιμασίες, ή ότι τους έφτυναν.
Τελικά ο ένας από τους δύο ύποπτους για τον εμπρησμό, ο Amiram Ben Uliel κατηγορήθηκε και επίσημα για την επίθεση, ενώ ο ανήλικος, που ονομάζεται Α, κατηγορήθηκε για άλλες περιπτώσεις εμπρησμών αλλά όχι για τον συγκεκριμένο στη Duma. Ο δικηγόρος τους, ο Adi Keidar, υποστήριξε ότι οι πελάτες του αναγκάστηκαν να ομολογήσουν πράξεις που δεν είχαν κάνει έπειτα από τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν.
Οι ισχυρισμοί περί βασανιστηρίων που έκανε ο ανήλικος Α, ακόμη διερευνώνται. Όπως ο ίδιος έχει πει, τον έβαλαν να καθίσει σε μια καρέκλα, του έδεσαν τα μάτια και του έδωσαν ένα χαστούκι που έκανε το κεφάλι του να γυρίζει. Στη συνέχεια ο ανακριτής τον ανάγκασε να καθίσει σε ημικλινή στάση με την πλάτη να αιωρείται στην άκρη της καρέκλας ενώ ο ανακριτής του του κρατούσε σταθερά στο έδαφος τα πόδια.
«Από κάποιο σημείο και έπειτα δεν μπορούσα να αντέξω. Οι μύες στο στομάχι μου άρχισαν να πονούν. Προσπάθησα να ακουμπήσω κάτω για να ξεκουραστώ και το σώμα πήρε το σώμα μου πήρε μια κλίση όπως αυτή του τόξου. Τότε όλα άρχισαν να πονούν. Ο ανακριτής μου έδωσε μια γροθιά. Αυτό διήρκησε για ώρες, κάθε τόσο μου άλλαζαν στάσεις...κάποια στιγμή άρχισαν κλαίω και να ουρλιάζω από τον πόνο» αναφέρει ο Α στην καταγγελία του.
Οι περιγραφές που κάνει ταιριάζουν με αυτές που περιέγραψε ο ανακριτής με το όνομα Ν.
«Ο ύποπτος κάθεται σε ένα σκαμπό χωρίς πλάτη, τα χέρια του και τα πόδια του ακινητοποιούνται με χειροπέδες και ο ανακριτής τον αναγκάζει να πέσει πίσω σε συγκεκριμένη γωνία. Αυτό απαιτεί από τον εξεταζόμενο να χρησιμοποιεί τους κοιλιακούς μύες προκειμένου να μην πέσει» είπε ο Ν.
Μια άλλη μέθοδος, που περιέγραψε ο ίδιος επιβάλει στον ύποπτο του οποίου τα χέρια είναι δεμένα με χειροπέδες και η πλάτη του ακουμπισμένη στον τοίχο να λυγίσει τα γόνατα και να μείνει σε αυτή τη στάση για μακρά χρονική περίοδο. Τον κρατούν εκεί ακόμη και εάν κλαίει, παρακαλάει ή ουρλιάζει από τον πόνο που πλέον θα νιώθει.
Το θέμα των βασανιστηρίων επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο συχνά και δεν είναι μόνο οι οργανώσεις που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα που εγείρουν το συγκεκριμένο ζήτημα, σχολιάζει η Haaretz και προσθέτει ότι το 1999 το Ανώτατο Δικαστήριο απαγόρευσε τη χρήση βασανιστηρίων που μέχρι τότε ήταν νόμιμα. Όμως, μεταγενέστερες ρυθμίσεις, που εισήχθησαν από τον τότε ανώτατο γενικό εισαγγελέα, τον Elyakim Rubinstein, προέβλεπαν ότι ανακριτές που χρησιμοποιούν βασανιστήρια δεν θα δικάζονται «εάν αποδείξουν ότι οι ενέργειες τους ήταν απολύτως αναγκαίες προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους ή τη ζωή κάποιου άλλου, ή να διασφαλίσουν την ελευθερία, ή την περιουσία από σαφή και άμεση απειλή και δεν είχαν άλλο τρόπο ώστε να διασφαλίσουν όλα τα ανωτέρω».
Ωστόσο στις ρυθμίσεις εκείνες ορίζεται ότι μόνο ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν το δικαίωμα να προβούν σε αυτές τις μεθόδους και κάθε ανακριτής που τις εφαρμόζει θα πρέπει να κρατά λεπτομερές αρχείο για τον αριθμό των χτυπημάτων που κατάφερε στον ύποπτο, τις στάσεις στις οποίες υποχρεώθηκε να σταθεί ο ανακρινόμενος και ότι άλλο εντάσσεται στις «ειδικές μεθόδους». Επίσης ο ανώτατος εισαγγελέας πρέπει να ενημερώνεται αμέσως μετά την εφαρμογή αυτών των μεθόδων.
Ένας άλλος ανακριτής που συμμετείχε στη συζήτηση με τον Ν, έδωσε τη δική του εξήγηση για την εφαρμογή αυτών των μεθόδων.Εάν ένας ανακριτής πιστεύει ότι η χρήση τέτοιων μεθόδων μπορεί να αποτρέψει μια τρομοκρατική επίθεση τότε θα προχωρήσει, είπε. Συνήθως, συνέχισε, ο ανακριτής πρέπει να πάρει έγκριση από τον ανώτερό του, αλλά μπροστά σε μια επείγουσα κατάσταση, όπως για παράδειγμα όταν έχει έναν βομβιστή αυτοκτονία, τότε ο ανακριτής θα χρησιμοποιήσει τις μεθόδους χωρίς να ζητήσει την άδεια κάποιου ανώτερού του.
Έπειτα από την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, οι μέθοδοι των βασανιστηρίων άλλαξαν και μάλιστα εφαρμόζονταν σε ειδικές περιπτώσεις. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια η τάση αυτή παρουσιάζει αυξητική τάση.
Στο σημείο αυτό η Haaretz αναφέρει ότι σε έρευνά που είχε διεξάγει το 2015 διαπίστωσε ότι η χρήση βασανιστηρίων ήταν όλο και πιο συχνή. Στην έρευνα επισημάνθηκε ότι άνθρωποι υποχρεώνονταν να στέκονται για ώρες με τα χέρια τεντωμένα, δέχονταν κλωτσιές, τους έδεναν και τους ακινητοποιούσαν με χειροπέδες και τους γαργαλούσαν με φτερό, τους χαστούκιζαν, τους ούρλιαζαν μέσα στο αυτί, τους υπέβαλαν σε αισθητηριακή απομόνωση για μακρά χρονικά διαστήματα.
Κάποιες φορές ο ανακριτής πρέπει να πιάσει τον ύποπτο από το πουκάμισο και με βία να τον τραβήξει και να του φωνάζει σε πολύ υψηλούς τόνους, περιγράφει ο Ν.
Ο ίδιος εξηγεί πως οι ανακριτές γνωρίζουν πολύ καλά τον πόνο που προκαλούν κάποιες από τις στάσεις στις οποίες υποβάλλουν τα άτομα τα οποία ανακρίνουν, μάλιστα για να έχουν καλύτερη άποψη και να είναι πιο αποτελεσματικοί στην εφαρμογή τους τις έχουν δοκιμάσει στον εαυτό τους.
Στην ερώτηση κατά πόσο τα βασανιστήρια είναι αποτελεσματικά απαντούν αρνητικά. Ένα καλό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Mohammed Khatib, ενός από τους δεκάδες πράκτορες της Χαμάς, ο οποίος συνελήφθη στη Δυτική Όχθη το καλοκαίρι του 2014, δύο μήνες έπειτα από την απαγωγή και τη δολοφονία τριών Ισραηλινών εφήβων από πυρήνα της Χαμάς.
Τότε οι υπηρεσίες ασφαλείας πίστευαν ότι υπήρχε σύνδεση μεταξύ του δικτύου της Χαμάς στο οποίο ανήκε ο Khatib και του πυρήνα που έκανε την απαγωγή, την οποία διηύθυνε ο Marwan Qawasmeh. Τότε λοιπόν ο Khatib και άλλοι ομοϊδεάτες του είχαν βασανιστεί με στόχο την απόσπαση πληροφοριών.
Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ο Khatib ομολόγησε ότι ήταν ο τσιλιαδόρος του πυρήνα που ήλεγχε ο Qawasmeh, παιδικός του φίλος από τη Χεβρώνα. Όμως τελικά αποδείχθηκε πως δεν είχε καμία εμπλοκή με την απαγωγή, αλλά και το δίκτυο της Χαμάς στο οποίο ανήκε δεν εμπλεκόταν στο περιστατικό. Ο πυρήνας του Marwan Qawasmeh δρούσε ανεξάρτητα.
Για τη συγκεκριμένη υπόθεση ακόμη ένα άτομο βασανίστηκε. Επρόκειτο για τον Shukri Hawaja, για τον οποίο η Haaretz είχε ασχοληθεί εκτενώς τον Οκτώβριο του 2015. Κατά τη διάρκεια της δίκης του στο στρατιωτικό δικαστήριο, ο Hawaja δήλωσε ότι ανακρίθηκε από τρεις έως 10 ανακριτές, συμπεριλαμβανομένου ενός ταγματάρχη και ενός συνταγματάρχη. Οι ανακριτές, όπως είπε, του πέρασαν χειροπέδες στα χέρια και τα πόδια, τον έβαλαν να καθίσει σε μια καρέκλα χωρίς πλάτη και τον ανάγκασαν να λυγίσει το σώμα του μέχρι να ακουμπήσει στο έδαφος. Ένας από τους ανακριτές με χαστούκισε και μου χτύπησε στο στήθος, ενώ ένας άλλος που μου κρατούσε τα χέρια με ανεβοκατέβαζε ανάλογα με το τι ήθελαν να μου κάνουν.
Ο Ν, δεν σχολίασε αυτή την υπόθεση, αναφέρει η Haaretz,όμως είπε πως είναι σημαντικό να γίνει ξεκάθαρο σε όσους ανακρίνονται πως ανάκριση δεν σημαίνει μόνο ερωτήσεις και απαντήσεις και πως ο ρόλος τους ήταν να αποσπάσουν πληροφορίες, οι ανακριτές δεν περιορίζονται μόνο στις λεκτικές μεθόδους και στην πειθώ.
Πηγή: Haaretz