Τους συνάντησα στον προσωρινό, πάντως όμορφο, επαγγελματικό τους χώρο στην Κάτω Κηφισιά - είναι εκπαιδευτές σκύλων αλλά με μια ξεχωριστή κιόλας, εξειδικευμένη δραστηριότητα: το dog therapy. Ασχολούνται επαγγελματικά - και επιστημονικά στην πράξη- με κάτι που, ενώ σε όσους έχουμε (ή είχαμε) σκυλιά φαίνεται αυτονόητο, στην Ελλάδα, ακόμα και σήμερα που η φιλοζωία «αυξάνεται» με αισιόδοξους ρυθμούς, πολλούς αιφνιδιάζει, ή ξενίζει αρνητικά.
Ο Κώστας Κοίλιας και η Κωνσταντίνα Θανάσουλα εκπαιδεύουν σκύλους που μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους όλων των ηλικιών στην ψυχοπνευματική και φυσική τους κατάσταση. Παιδιά με αυτισμό, ή σύνδρομο Asperger, εφήβους με κατάθλιψη και αντικοινωνικότητα, ενηλίκους με κρίσεις πανικού, ή μετατραυματικές διαταραχές (Post Traumatic Stress Disorder_ PTSD). Ο μεγαλόσωμος, αγαθιάρης Βαγγέλης, και οι μικρόσωμες, αεικίνητες Κρίστυ και Λίζα είναι οι πολύτιμοι συνεργάτες τους, οι αποτελεσματικοί διαμεσολαβητές στη σχέση τους με τους θεραπευόμενους. Το είδος τους, χιλιάδες χρόνια τώρα, κουβαλά αυτό το σπάνιο ταλέντο, να αγαπά τους ανθρώπους, περισσότερο από όσο οι άνθρωποι ο ένας τον άλλο, περισσότερο από όσο οι άνθρωποι αγαπούν τον ίδιο τον εαυτό τους, συχνά.
«Ξεκίνησα από φιλοζωία - μαζεύοντας αδέσποτα, συνεργάστηκα με το (φιλοζωικό σωματείο) Stray.gr και, ενώ είχα κάνει διάφορες δουλειές, από το 2001 ασχολούμαι επαγγελματικά με την εκπαίδευση σκύλων», λέει ο Κώστας Κοίλιας. «Οι παλιότερες μέθοδοι εκπαίδευσης με πνίχτη και βία στο σκύλο δε μου άρεσαν και προσπάθησα να εκπαιδευτώ ο ίδιος όσο καλύτερα μπορούσα. Έκανα σεμινάρια και γύρισα σχεδόν όλο τον κόσμο - Γερμανία, Αυστρία και Τσεχία δούλεψα με σκυλιά εργασίας, Αγγλία στη βασική υπακοή και εργάστηκα σε κυνοκομείο έξω απ’ το Λονδίνο όπου προσπαθούσαμε να σώσουμε (και) από την ευθανασία, κακοποιημένα σε κυνομαχίες pitbull.
Συμμετείχα σε ομάδα έρευνας και διάσωσης (search and rescue) στην Ιρλανδία και το 2008 πήγα στις ΗΠΑ για να πάρω το «χαρτί» - δεν υπάρχει πτυχίο στο επάγγελμά μας, παρά μόνο έμπειροι εκπαιδευτές που έχουν νομικά αναγνωρισμένες σχολές. Στην Ευρώπη περνάς σεμινάρια - πάντως για μένα το μεγαλύτερο μάθημα που παίρνω μέχρι και σήμερα είναι από τα αδέσποτα σκυλιά που μαζεύω από το δρόμο. Καμιά εκπαίδευση, από κανέναν άνθρωπο - δάσκαλο, δεν αντικαθιστά το «μάθημα» που σου προσφέρει η άμεση, απευθείας επαφή με το ίδιο το ζώο».
- Πως μπήκες στο ιδιαίτερο πεδίο των therapy dogs;
Στις ΗΠΑ εκπαιδεύαμε συνέχεια σκυλιά service, υπηρεσίας στα ελληνικά, και τα παραδίδαμε σε οικογένειες. Δεν κάναμε το therapy που κάνουμε στην Ελλάδα, νομίζω ότι αυτό είναι πολύ καινοτόμο - να έχουμε εμείς το σκύλο θεραπείας και να επισκεπτόμαστε κατ’ οίκον, κάνοντας στο χώρο της οικογένειας, ή του εργοθεραπευτή, συνεδρίες με τον σκύλο μας.
- Να διευκρινίσουμε τις κατηγορίες των σκύλων θεραπείας;
(Κώστας): 1. Therapy dogs: Κάνουν επισκέψεις σε σχολεία, νοσοκομεία, ιδρύματα. Προσφέρουν χαρά και επαφή, όμως σε ένα ειδικό σχολείο με 40 παιδιά, δεν περιμένεις την εκπλήρωση κάποιου θεραπευτικού στόχου με μια δίωρη επίσκεψη. Τα παιδιά παίρνουν χαρά, αλλά μέχρι εκεί. Σημαντικό κι αυτό βέβαια.
2. Service dog: Εκπαιδεύεται από εμάς σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου και της οικογένειάς του. Μαθαίνει να αναβοσβήνει τα φώτα, π.χ., να φέρνει πίσω αντικείμενα ή να κάνει αγκαλιά και πολλά άλλα - τον παραδίδουμε στην οικογένεια και γίνεται ο σκύλος τους, ζει μαζί τους. Στις ΗΠΑ προσθέταμε στην εκπαίδευση και την ιχνηλασία και διάσωση (search and rescue) για την περίπτωση που κάποιο παιδί εξαφανιστεί - έτσι η οικογένεια αισθανόταν πιο ασφαλής. (Στις ΗΠΑ χάνονται 16.000 παιδιά κάθε χρόνο και για αυτό υπάρχουν πάρα πολλές εθελοντικές ομάδες search and rescue - μόνο στην περιοχή της North Carolina όπου έζησα, περίπου στο μέγεθος της Νέας Ερυθραίας, υπήρχαν πέντε τέτοιες ομάδες. Ειδοποιούσε ο σερίφης και αμέσως είχε 60 σκυλιά στο δάσος για έρευνα).
3. Emotional dog: «Σκύλος συναισθηματικής υποστήριξης» στα ελληνικά - είναι ένα ζώο εκπαιδευμένο να βγάζει θετικά συναισθήματα, όπως ασφάλεια, ή κίνητρο εξωστρέφειας στην οικογένειά του. Το emotional ζωάκι μπορεί να είναι γάτα, κουνέλι, παπαγάλος...
- Εσύ Κωνσταντίνα (Θανάσουλα) πως μπήκες στο χώρο των therapy dogs;
Τελείωσα Γεωλογία στο Καποδιστριακό - αλλά μια μέρα είπα «θέλω να γίνω εκπαιδεύτρια σκύλων». Ο Κώστας είναι δάσκαλός μου - όταν κάποια στιγμή μου μίλησε για το (dog) therapy, επέλεξα να ασχοληθώ ειδικά με αυτό. Έκανα σεμινάρια ενός χρόνου στην ειδική αγωγή, στο φάσμα του αυτισμού, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όπως επίσης στο Animal Assisted Therapy στην Αγγλία και σε κέντρο ειδικής αγωγής στη Θεσσαλονίκη.
- Σου άρεσε που εμπλέκονταν παιδιά;
(Κωνσταντίνα): Ναι, εμείς ως επί το πλείστον δουλεύουμε με παιδιά, αν και το dog therapy απευθύνεται και σε ενήλικες και ηλικιωμένους. Εμείς «μπαίνουμε» στη συνεδρία ενός παιδιού με τον ειδικό θεραπευτή και προσεγγίζουμε το παιδί, μέσω του σκύλου, θεραπευτικά. Την πρώτη φορά δεν ήξερα αν θέλω να συνεχίσω- γιατί δεν ήξερα, δεν έβλεπα και δεν μπορούσα καν να φανταστώ το αποτέλεσμα, πόσο θετικό είναι.
- Οι ηλικίες των παιδιών;
(Κωνσταντίνα): Το μικρότερο παιδάκι που έχω δουλέψει μαζί του ήταν πέντε χρονών. Η εξέλιξή του είναι κυρίως κινητική, τον βοηθάει ο σκύλος στην εκγύμναση των μυών του και, τελικά, να περπατάει μόνο του. Υπάρχει βέβαια και συναισθηματική και αισθητηριακή βελτίωση.
- Να περιγράψουμε την θεραπευτική σας προσέγγιση;
(Κωνσταντίνα): Με δικό μας σκύλο, την Κρίστυ, συμμετέχουμε στα ραντεβού του παιδιού με τον εργοθεραπευτή, ίσως και τον ψυχολόγο του. Κάνουμε και ομαδικές συνεδρίες - έχουμε και ομάδα τεσσάρων παιδιών, μεγαλύτερων ηλικιών όμως. Ειδικά στις ομάδες φροντίζουμε να έχουν ομοιογένεια και τα παιδιά να μην αποκλίνουν πολύ ως χαρακτηριστικά. Τώρα, αναλόγως την ενημέρωση που θα έχουμε από τον ψυχολόγο κάθε παιδιού και πως θα μας κατευθύνουν οι άλλοι εμπλεκόμενοι θεραπευτές, κάνουμε κι εμείς το πλάνο μας, ώστε η δουλειά μας να «δέσει» με τη δική τους. Για να πετύχουμε τους θεραπευτικούς στόχους απαιτείται να λειτουργούμε ως ομάδα: οι εκπαιδευτές, τα σκυλιά θεραπείας ως διαμεσολαβητές, ο ψυχολόγος, ο λογοθεραπευτής, ο έργο- ή φυσιοθεραπευτής και η κοινωνική λειτουργός που έχουμε στο δικό μας team, ως επιστημονική συνεργάτιδα.
(Κώστας): Και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούμε, με κανέναν τρόπο, την δουλειά του ψυχολόγου. Λειτουργούμε συμπληρωματικά.
«Στο δεύτερο “μάθημα” βλέπεις το χαμόγελο του παιδιού όταν συναντιέται με τον σκύλο», λέει η Κωνσταντίνα.
«Τα αισθητηριακά των παιδιών είναι μειωμένα. Σιγά σιγά μαθαίνουν να μην κάνουν απότομες κινήσεις, να χαϊδεύουν απαλά, να ταΐζουν το ζώο», συμπληρώνει ο Κώστας. «Τέτοιες απλές κινήσεις, να πάρει το παιδί λίγη τροφή και να ταΐσει το σκύλο, δεν είναι δεδομένες, τα παιδιά τις μαθαίνουν μέσω της επαφής με τον σκύλο γιατί έχουν την επιθυμία, την αγάπη να φροντίσουν το ζώο και να αλληλεπιδράσουν μαζί του».
- Πως είναι λοιπόν μια συνεδρία των παιδιών με τον σκύλο;
(Κωνσταντίνα): Την πρώτη φορά... τα παιδιά βλέπουν ένα τετράποδο πλασματάκι, μαλλιαρό και χαρούμενο. Καταρχήν τους συστήνουμε, ώστε να θεωρήσουν τον σκύλο κομμάτι της ομάδας. Γι’ αυτό τον ονομάσαμε «Βαγγέλη» - θέλαμε ένα φιλικό όνομα που θα του δίνει και μια ανθρώπινη υπόσταση. Στα παιδιά αρέσει πολύ και τους κάνει εντύπωση όταν ακουμπάνε τον σκύλο. Βάζουν τα χεράκια τους μέσα στο απαλό τρίχωμα και νιώθουν όμορφα. Η επαφή επίσης των παιδιών με τη γλώσσα του σκύλου, όταν παίρνει φαγητό από τη χούφτα τους... πολλά παιδάκια γαργαλιούνται, γελάνε. Αλλά και στα σκυλιά αρέσει να τα χαϊδεύουν, να τα χτενίζουν, να τα βγάζουν βόλτα. Είναι αποτέλεσμα της δικής μας δουλειάς ο σκύλος να μη νιώθει άσχημα, να μη φοβάται, ίσα ίσα να χαίρεται. Πρέπει να νιώθει ευχάριστα και ο σκύλος και το παιδί, να είναι θετική εμπειρία και για τους δύο, για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
«Και μετά αρχίζουν τα συναισθήματα», συνεχίζει η ίδια. «Είναι μια έκρηξη συναισθημάτων. Βλέπεις χαρά, αγάπη μέσα από την αγκαλιά, πολλά χαμόγελα. Και πετυχαίνεις γρήγορα τη βλεμματική επαφή- είναι πιο εύκολο για το παιδί να κοιτάξει τον σκύλο, παρά έναν ενήλικα, στα μάτια».
«Ο σκύλος βοηθά τα παιδιά με αυτισμό ή σύνδρομο Asperger να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Μετά από κάποιες συνεδρίες δείχνουν, πλέον, πως νιώθουν με χρώματα: μπλε αν είναι χαρούμενα, κόκκινο αν είναι θυμωμένα...», λέει ο Κώστας.
- Άρα τα παιδιά δεν φοβούνται από φυσικού τους τα σκυλιά. Καθοδηγούνται σε φοβικές αντιδράσεις από γύρω τους συμπεριφορές.
(Κωνσταντίνα): Ναι, είναι επίκτητος ο φόβος αυτός. Δε γεννιέσαι έτσι. Όμως, δεν είναι όλα τα παιδιά εξαρχής φιλικά - δεν φοβούνται αλλά τους φαίνεται πρωτόγνωρο, ειδικά στα παιδιά που δεν έχουν σκύλο στο σπίτι τους. Για αυτό αρχίζουμε τις συνεδρίες με την Κρίστυ, που είναι μικρόσωμη, και συνεχίζουμε με τον Βαγγέλη που είναι μεγάλο ζώο.
- Τα στάδια των συνεδριών ποια είναι;
(Κωνσταντίνα): Στην αρχή το χέρι μου γίνεται ένα με το χέρι του παιδιού - εγώ καθοδηγώ το παιδί για να χαϊδέψει, να δώσει φαγητό, να χτενίσει το σκύλο. Όταν «λυθεί» το χέρι του παιδιού, εξοικειωθεί με τον σκύλο και οι κινήσεις του γίνουν πιο ομαλές - αυτό συμβαίνει στο 3ο ή 4ο μάθημα συνήθως - αφήνουμε παιδί και σκύλο περισσότερο μόνους, ώστε να νιώσει το παιδί πιο αυτόνομο. Φυσικά παραμένουμε στο χώρο, δίπλα τους. Κάθε 3-4 συνεδρίες επαναλαμβάνουμε μια αξιολόγηση ώστε να προσθέσουμε ασκήσεις, ή να αφαιρέσουμε κάποιες παραμέτρους. Το κάθε παιδί είναι μοναδικό, ιδιαίτερο - και εμείς ανάλογα προσαρμόζουμε την προσέγγισή μας.
(Κώστας): Αν έχει δυσκολίες στην κίνηση, εφαρμόζουμε ανάλογο ασκησιολόγιο, αν δυσκολεύεται λεκτικά, προσπαθούμε να «βγάλουμε» λέξεις. Ξεκινάμε με βόλτα, το παιδί να κάνει βόλτα με τον σκύλο. Δεν είναι εύκολο ένα παιδί στο τρίτο, τέταρτο μάθημα να έρχεται άνετο και (χωρίς να το λέει) να παίρνει την Κρίστυ για βόλτα. Πρέπει να πάρει το λουρί, να το βάλει στο περιλαίμιο και μαζί με τον σκύλο να περπατήσουν έναν κύκλο. Για να χτενίσει τον σκύλο θα πρέπει να πάρει τσατσάρα, να την κρατήσει σωστά και να κάνει κινήσεις. Μαθαίνει έτσι το παιδί να κινεί το χέρι του χωρίς να βάζει υπερβολική δύναμη, για να μην πονάει ο σκύλος. Στόχος δικός μας δεν είναι να χαϊδέψουμε, ούτε να χτενίσουμε το σκύλο, αλλά να υπάρξει βελτίωση στην καθημερινότητα του παιδιού και της οικογένειάς του - να δώσει το παιδί αυτό το χάδι στον μπαμπά, στη μαμά, στα αδέρφια του. Θέλουμε να δούμε βελτίωση στο άγγιγμα, στο χάδι, στο περπάτημα.
«Κάνουμε κι άλλα παιχνίδια στα οποία έχουμε εκπαιδεύσει τον σκύλο, όπως να πηδάνε εμπόδια τα παιδιά μαζί με τον σκύλο, ή να ακολουθούν μια συγκεκριμένη διαδρομή. Και να ακολουθούν εντολές - αυτό είναι πολύ σημαντικό. Να μάθουν να περιμένουν στη σειρά τους και να λειτουργούν σαν ομάδα», λέει η Κωνσταντίνα.
- Γιατί τα σκυλιά είναι κατάλληλα για therapy;
(Κώστας): Γιατί βγάζουν συναίσθημα και έχουν θέληση συνεργασίας με τον άνθρωπο. Στο emotional κομμάτι, όπου οι στόχοι είναι πιο περιορισμένοι, χρησιμοποιούνται και άλλα ζώα - οι Γάλλοι, π.χ., δουλεύουν πολύ με το άλογο και το γάιδαρο. Όταν, όμως, σκοπεύουμε σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, πρέπει να έχουμε αυξημένη επαφή με το ζώο, καταρχήν εμείς ως εκπαιδευτές- θεραπευτές.
- Μια οικογένεια που έχει ήδη σκύλο, μπορεί να τον φέρει σε εσάς και να τον εκπαιδεύσετε ως service dog;
(Κωνσταντίνα): Ιδανικά θα ήταν, αφού συζητούσαμε μαζί τους, να επιλέγαμε εμείς τον σκύλο. Αλλά, εφόσον μια οικογένεια έχει ήδη σκύλο, μπορούν να έρθουν σε εμάς, να αξιολογήσουμε το ζώο και να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένη εκπαίδευση, βάσει και των αναγκών της οικογένειας.
- Για να διαλέξετε κατάλληλη ράτσα;
(Κωνσταντίνα): Και τα ημίαιμα μπορούν να γίνουν καταπληκτικά σκυλιά θεραπείας. Η Λίζα μας είναι ημίαιμη - βρέθηκε βρώμικη, να ζει σε ένα βαρέλι.
(Κώστας): Πάντως στις περισσότερες περιπτώσεις, στη διαδικασία της αξιολόγησης, τα περισσότερα από αυτά τα ζώα αποδεικνύονται ακατάλληλα για therapy - service dogs. Φυσικά δεν αποκλείεται και ένα σκυλί σαν τη Λίζα, που τα πάει καλά με όλους τους ανθρώπους και δεν έχει καμιά επιθετικότητα, αν εκπαιδευτεί σωστά να γίνει ένας πολύ ικανός σκύλος συναισθηματικής υποστήριξης.
- Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που καθιστούν έναν σκύλο κατάλληλο για therapy και service;
(Κωνσταντίνα): Καταρχάς να μην έχει αρνητικές εμπειρίες, τις εικόνες του να τις δημιουργήσουμε εμείς. Να είναι λοιπόν νεαρό, αλλά όχι κουτάβι, να έχει κοινωνικοποιηθεί σωστά και να έχει πολύ καλή βασική υπακοή.
(Κώστας): Θα πρέπει να έχει κίνητρο να δουλέψει και να ευχαριστήσει τον χειριστή του. Ο Βαγγέλης για παράδειγμα είναι ένα ενεργητικό σκυλί αλλά παράλληλα και πάρα πολύ ήρεμος σαν χαρακτήρας, μια τέτοια ισορροπία θέλουμε. Σκυλιά κυριαρχικά ή που δείχνουν δόντια στο τάϊσμά τους, διαγράφονται κατευθείαν. Όπως και σκυλιά με φοβίες, ή με έντονο γάβγισμα.
- Πόσο διαρκεί η εκπαίδευση του σκύλου;
(Κώστας): Από 2 μηνών, που για μένα είναι η ιδανική ηλικία, μέχρι 15 μηνών, τουλάχιστον. Και μετά περνάει τα τεστ - ο Βαγγέλης έχει περάσει το πρώτο τεστ και σε λίγους μήνες περιμένουμε να περάσει το δεύτερο και τελικό.
- Τι περιλαμβάνει το τεστ;
(Κωνσταντίνα): Είναι 15 ασκήσεις στις οποίες ο σκύλος πρέπει να έχει τέλεια βασική υπακοή. Πρέπει να μπορεί να βρεθεί σε ένα κοινωνικό σύνολο χωρίς κανένα πρόβλημα, άνθρωποι να μιλάνε δυνατά, να κάνουν κινήσεις και αυτό να μην αγχωθεί. Να μπορεί να βαδίσει δίπλα σε αναπηρικό αμαξίδιο και να μην στρεσαριστεί αν πέσει ένα Π ή οι πατερίτσες. Και να μπορεί ο σκύλος να μείνει μόνος και να παραμείνει ήρεμος, χωρίς τον χειριστή του, μαζί με έναν άλλο ενήλικα, ή παιδί.
«Πόσο σημαντική είναι η καλή συνεργασία με την οικογένεια του κάθε παιδιού;», τους ρωτάω. «Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας η οικογένεια. Πρέπει να έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και να θέλει να συνεργαστεί για να το λύσει», μου λέει ο Κώστας. «Όσον αφορά το παιδί, η οικογένεια ενημερώνεται από τον ψυχολόγο - εμείς απαντάμε τις ερωτήσεις που μπορεί να έχουν σχετικά με τον σκύλο».
«Υπάρχουν οικογένειες που δε συνεργάζονται - τότε αποχωρούμε», συνεχίζει ο ίδιος. «Μπορεί ένα μέλος της οικογένειας, ακόμα και άθελά του, ίσως μόνο με τον τόνο της φωνής του, να στρεσάρει τον σκύλο. Για αυτό πρέπει να βρεις ποιος σκύλος ταιριάζει με κάθε οικογένεια».
- Σας εμπιστεύονται οι γονείς;
(Κωνσταντίνα): Εμπιστεύονται, ναι. Και συνήθως, όσο προχωράνε τα μαθήματα, όλο και περισσότερο. Γιατί βλέπουν τα θετικά αποτελέσματα στο παιδί τους. Έχουν περάσει πολλά όμως ως γονείς - κάποιοι που διστάζουν, ή είναι αρνητικοί, αντιδρούν έτσι, κυρίως γιατί έχουν κουραστεί πολύ...
(Κώστας): Είναι επιφυλακτικοί. Γιατί έχουν δοκιμάσει τα πάντα: πισίνες, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, ιπποθεραπεία... ήρθε και ο σκύλος τώρα... Στα δικά μας μάτια είναι πρωτοπόρο και αποτελεσματικό, για αυτούς, στην αρχή είναι μια ακόμα ώρα τη βδομάδα.
- Οι Έλληνες ψυχολόγοι;
(Κώστας): Πριν μερικά χρόνια, σε κάποιο σεμινάριο όπου συμμετείχαν παιδαγωγοί και νηπιαγωγοί, όταν τους μίλησα για το dog therapy ήταν αρνητικοί. Μια κοπέλα είχε πει ότι σκεφτόταν η διπλωματική της εργασία να είναι στο dog therapy και κόντεψε να την δείρει η καθηγήτρια... (γελάει). Ούτε καν το φανταζόντουσαν. Πλέον, οι ψυχολόγοι είναι πολύ πιο δεκτικοί. Ειδικά αυτοί που έχουν σκύλο, μπορούν να καταλάβουν καλύτερα, αμέσως. Παραμένει πάντως κάτι καινούργιο στην Ελλάδα και πρέπει να εξηγήσουν πολλά στους γονείς - τα σάλια, τις τρίχες, τις φοβίες. Προσωπικά, ίσως έχω υπάρξει τυχερός σε όσους συνάντησα - υπάρχει ψυχίατρος, διευθυντής σε ίδρυμα που μας έχει καλέσει επανειλημμένα.
- Σε σχολεία έχετε μπει με τον σκύλο;
(Κώστας): Είναι στόχος μας αυτός - να κάνουμε μαθήματα με τον σκύλο και το παιδί μέσα στο σχολείο του. Έτσι το παιδί μπαίνει με θετικό τρόπο στο επίκεντρο της προσοχής, γίνεται πιο συμπαθητικό στους συμμαθητές του και σταματάει το bullying. Δεν είναι εύκολο όμως να μπούμε στο σχολείο - ακόμα και όταν ο διευθυντής και οι καθηγητές είναι δεκτικοί, πρέπει το αίτημα να περάσει από τον Σύλλογο Γονέων. Όταν μας δίνουν την δυνατότητα, (οι γονείς) βλέπουν μια απίστευτη χαρά στα παιδιά τους. Υπάρχει σχολείο που μας είπανε «ακόμα και μια φορά το μήνα να έρχεστε, να το ξέρουν τα παιδιά και να σας περιμένουν, είναι πολύ σημαντικό για αυτά.
- Να μιλήσουμε, κλείνοντας, για την ιστορία των therapy και service dogs;
Στη βιβλιογραφία πρώτος σκύλος θεραπείας αναφέρεται η Smoky - την είχε βρει ένας Αμερικάνος στρατιώτης του Β΄ Π.Π. μέσα σε χαλάσματα και αφού την πήρε στο στρατόπεδο, κατάλαβε πως τον ηρεμούσε μετά τις μάχες. Αργότερα την είχανε και στο νοσοκομείο, για να αποφορτίζει τους τραυματίες. Και ο Φρόιντ είχε ένα τσόου-τσόου, συνήθως στα πόδια του όταν έγραφε. Τυχαία κάποτε έμεινε ο σκύλος μέσα σε μια συνεδρία - και άρχισε ο ασθενής να μιλάει στον σκύλο, παρακάμπτοντας τον Φρόιντ. Τότε κατάλαβε (ο Φρόιντ) την θεραπευτική συμβολή του σκύλου, μέχρι και το πως ηρέμησε και τον ίδιο. «Τα συναισθήματα του σκύλου, θυμίζουν τα συναισθήματα των ηρώων της αρχαιότητας», έγραψε ο ίδιος.
«Το 1984 μια νοσοκόμα στις ΗΠΑ άρχισε να φέρνει τον σκύλο της στο νοσοκομείο. Όταν είδε πόσο βελτιώθηκε η συμπεριφορά των ασθενών, δημιούργησε το Therapy International Community, οργάνωση που σήμερα έχει 24.000 εθελοντές», συνεχίζει η Κωνσταντίνα.
«Στις ΗΠΑ υπάρχουν αεροδρόμια που έχουνε σκύλο για να ρίχνει το στρες των επιβατών. Σε δίκες που αφορούν περιστατικά κακοποίησης παιδιών, για να ενθαρρύνουν το παιδί να μιλήσει, βάζουν δίπλα του έναν σκύλο, ώστε να έχει το αίσθημα ασφάλειας που πια οι άνθρωποι δεν μπορούν να του δημιουργήσουν.
Σε φυλακές, στο Τέξας και την Αλαμπάμα, βαρυποινίτες έχουν μπει σε πρόγραμμα σκύλου, ξεκινάνε μαζί του 9 το πρωί και τον παραδίδουν στις 6 το απόγευμα - έτσι η επιθετικότητά τους μειώνεται και κοινωνικοποιούνται», σχολιάζει ο Κώστας.
«Και στις ογκολογικές μονάδες, ο σκύλος κάθε παιδιού περιμένει έξω απ’ το δωμάτιο, μέχρι το παιδάκι να ξυπνήσει από την νάρκωση. Είχα δουλέψει με ένα τέτοιο παιδί, 15 χρονών και είχε υποβληθεί σε δεκάδες εγχειρήσεις. Είχε τον σκύλο πάνω στο κρεβάτι, με τον αναπνευστήρα και το οξυγόνο μαζί».