Η απώλεια των γονιών, η αντιμετώπιση και η διέξοδος από τον πόνο

Το πένθος είναι ίδιο για όλους. Ο χειρισμός του αλλάζει και αυτό κάνει όλη την διαφορά
Κηδεία
Rawpixel via Getty Images
Κηδεία

Το πένθος είναι μια δύσκολη και περίπλοκη εμπειρία. Ειδικά, όταν πρόκειται για την απώλεια των γονιών, η οδύνη είναι μεγάλη. Πως, όμως, ένας νέος άνθρωπος αντιμετωπίζει το γεγονός;

Απώλεια: Μια οδυνηρή, αλλά διαφορετική εμπειρία για τον καθένα

Το πόσο βαρύ θα είναι το πόσο θα κρατήσει το πένθος εξαρτάται από την αιτία θανάτου και την σχέση μας με το άτομο που έφυγε. Επίσης, κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και έχει τον δικό του «μηχανισμό» αντιμετώπισης της απώλειας. Σύμφωνα, όμως, με τον Τζον Νιούμιν, ψυχοθεραπευτή στον Καναδά, κοινά χαρακτηριστικά πένθους σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους είναι η κατάθλιψη και το άγχος. «Οταν κάποιος χάνει ένα αγαπημένο πρόσωπο και - πόσο μάλλον τον γονιό - δεν ξέρει πως να διαχειριστεί πια την ζωή του. Αισθάνεται σα να χάνεται ένα κομμάτι από αυτή» συνεχίζει.

Συνηθισμένα συμπτώματα κατάθλιψης που δεν πρέπει να αμεληθούν είναι: έλλειψη ενδιαφέροντος για καθημερινές δραστηριότητες, κόπωση, προβλήματα στον ύπνο, άγχος και αλλαγή στην όρεξη για φαγητό.

Συνηθισμένα συμπτώματα αγχώδους διαταραχής είναι: ανησυχία χωρίς προφανή λόγο, εκνευρισμός, κόπωση, δυσκολία στην συγκέντρωση.

Το εκτεταμένο άγχος είναι τόσο συνηθισμένο «σύμπτωμα» του πένθους, που η Washington Post το κατατάσσει στα στάδια του πένθους. «Πρόκειται για αντίδραση του οργανισμού στο ξαφνικό σοκ της απώλειας. Μας κάνει να αναλογιστούμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και αυτό προκαλεί φόβο» λέει η Κλερ Μπίντγουελ Σμιθ, ψυχοθεραπεύτρια στο Λος Αντζελες.

Το εκτεταμένο άγχος είναι τόσο συνηθισμένο «σύμπτωμα» του πένθους.
Westend61 via Getty Images
Το εκτεταμένο άγχος είναι τόσο συνηθισμένο «σύμπτωμα» του πένθους.

Αν και αναμφίβολα η απώλεια ενός γονιού είναι για όλους τραυματική εμπειρία, είναι διαφορετικό το πένθος ανάμεσα σε έναν νέο και σε έναν μεσήλικα. Σε νεαρή ηλικία, σκεφτόμαστε αυτά που σκοπεύαμε να ζήσουμε μαζί του. Επίσης, ήταν το στήριγμα μας, καθώς αντιλαμβανόμαστε τον γονιό σαν «προστασία» ακόμη και μετά την εφηβεία. Στην μέση ηλικία, έχουμε γίνει πιο ανεξάρτητοι και αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τον «κύκλο» της ζωής.

Οι τρόποι αντιμετώπισης του πένθους

Συνηθισμένος τρόπος «άμυνας» απέναντι στο πένθος (μετά τις πρώτες μέρες βέβαια) είναι η απόσπαση της προσοχής μας με καθημερινές δραστηριότητες, όπως η δουλειά, οι έξοδοι, τα χόμπι κτλ. Αυτή η απόσπαση προσοχής, όμως, συχνά γίνετε με ανθυγιεινές (και επικίνδυνες) συνήθειες, όπως το πολύ κάπνισμα, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.

«Το πένθος ευνοεί τους εθισμούς» λέει Τζον Νιούμιν και προσθέτει ότι εκτός από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, τρόποι διαφυγής από την πραγματικότητα είναι η υπερβολική σεξουαλική δραστηριότητα και τα βιντεοπαιχνίδια.

Με τα παραπάνω, απλώς «παραμεράμε» τα συναισθήματά μας. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος, όμως, είναι να αποδεχτούμε τον πόνο. Στους νέους αυτό είναι δυσκολότερο, αλλά αναγκαίο.

«Ο πόνος πρέπει να είναι δίπλα μας, όχι μπροστά μας ώστε να μας εμποδίζει να δούμε το μέλλον. Τον αποδεχόμαστε, αλλά δεν κοιτάμε προς το μέρος του. Κοιτάμε μπροστά, γιατί η ζωή συνεχίζεται» εξηγεί η Τζες Ερμπ, ψυχοθεραπεύτρια.

Είναι σημαντικό να έχουμε ανθρώπους γύρω μας. Η μοναξιά δυσχεραίνει το πένθος.
fizkes via Getty Images
Είναι σημαντικό να έχουμε ανθρώπους γύρω μας. Η μοναξιά δυσχεραίνει το πένθος.

Το πένθος όταν η σχέση μας με τον θανόντα ήταν απόμακρη

Σε αυτή την περίπτωση, σκεφτόμαστε πως χάσαμε την ευκαιρία να διορθώσουμε αυτή την σχέση στο μέλλον.

Η 20χρονη Τζούλια, μιλάει στην Huffpost Canada για τον χαμό του πατέρα της (από αυτοκτονία), όταν ήταν 16. Ηταν χωρισμένοι με την μητέρα της, τον έβλεπε μια φορά τον μήνα και είχε φτάσει σε σημείο να λέει πως τον «μισεί». Μετά τον θάνατό του, αισθάνθηκε τύψεις που δεν επεδίωξε να διορθώσει την σχέση τους, με αποτέλεσμα ο πόνος να είναι διπλός.

«Προσπάθησα να μην απομονωθώ και να είμαι πάντα με παρέα. Ετσι, ξεπέρασα το πένθος. Οι ενοχές ότι δεν τον αποχαιρέτησα, όμως, μένουν ακόμα» λέει η Τζούλια.

Είναι σημαντικό να έχουμε ανθρώπους γύρω μας. Η μοναξιά δυσχεραίνει το πένθος.

Καλύτερη διέξοδος: Η συζήτηση

Είτε πρόκειται για οικείο πρόσωπο, είτε για επαγγελματία ψυχοθεραπευτή, η συζήτηση μας παρουσιάζει οπτικές που δεν είχαμε σκεφτεί και απαλύνει τον πόνο. Ισως ακούσουμε παρόμοιες ιστορίες που θα μας εμπνεύσουν να συνεχίσουμε δυναμικότερα την ζωή.

Το πένθος είναι ίδιο για όλους. Ο χειρισμός του αλλάζει και αυτό κάνει όλη την διαφορά. Θα μας ωριμάσει ή θα μας καταστρέψει; Η επιλογή είναι δική μας.