Η Αποθέωση του Τζώρτζ Ουάσιγκτον και η Αποκολοκύνθωση του Ντόναλντ Τραμπ

Η ιστορία του Ελληνα «Μιχαήλ Αγγέλου του Καπιτωλίου». Ποιος ήταν ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης που ζωγράφισε το Καπιτώλιο.
Kent Nishimura via Getty Images

Σχεδιασμένο το 1793, το Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον οφείλει την ονομασία του στον κύριο λόφο της Αρχαίας Ρώμης. Αν κρίνει κανείς από τους οκτώ στύλους κορινθιακού ρυθμού και τον αρχικό (όχι τον μεταγενέστερο, σημερινό) θόλο του, το σχέδιο παραπέμπει στο Πάνθεον της Ρώμης, το οποίο, υπό τη σημερινή μορφή του, κτίστηκε επί του αυτοκράτορος Αδριανού (περί το 120 μ.Χ.).

Πάνθειον Ρώμη
Πάνθειον Ρώμη
IakovKalinin via Getty Images

Ο πομπώδης όγκος της αμερικανικής απομίμησης του αρχαίου ναού θυμίζει περισσότερο τη μεγαλομανία της ρωμαϊκής ηγεμονίας παρά την κλασική αττική απλότητα και δημοκρατία. O ’Ελληνας ιστορικός της Ρώμης Κάσσιος Δίων (περ. 155- 235 μ.Χ.), αναφερόμενος στο κτίσμα που προηγήθηκε εκείνου του Αδριανού, το μνημονεύει ως Πάνθειον (Ρωμαϊκή Ιστορία 53.27). «Κατά την άποψή μου», σημειώνει, «η ονομασία [του κτηρίου] οφείλεται στο γεγονός ότι όντας θολοειδές μοιάζει με τον ουρανό». Από τον ουρανό οι θεοί έβλεπαν τους ανθρώπους, και οι αυτοκράτορες, ιδιαίτερα μετά τον θάνατό τους, ήσαν θεοί. Ο Κάσσιος Δίων (Ρωμ. Ιστ. 61.35) επίσης μνημονεύει μια σάτιρα που συνέγραψε ο φιλόσοφος Σενέκας για την «αποκολοκύντωση» του αυτοκράτορα Κλαυδίου (ο οποίος πέθανε το 54 μ.Χ.). Αντί να γίνει θέος μεταθανάτια, ο Κλαύδιος μεταμορφώθηκε σε κολοκύθα.

Η εισβολή του μαινόμενου όχλου, ανήμερα των Φώτων, στους χώρους του Καπιτωλίου και το πλιάτσικο στους δύο ορόφους είναι κακός οιωνός για τη δημοκρατία όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και ανά τον κόσμο.

Θα χρειασθεί αρκετός χρόνος να απαμβλυνθεί η τραυματική μνήμη της κυνικής επίθεσης στην πτέρυγα της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Win McNamee via Getty Images

Η αποκορύφωση του αιματηρού τσίρκου συνέβη όταν ένας γυμνόστηθος νεαρός με μπογιά στο πρόσωπό του και φορώντας γούνινο κεφαλόδεσμο με κέρατα εισήλθε στην Αίθουσα Συνεδριάσεων της Γερουσίας και εξεστόμισε ιαχές, ενώ ένας άλλος κάθισε στη θέση του Προέδρου του σώματος.

Κάποιοι στασιαστές ούρησαν στο πάτωμα των διαδρόμων του κτηρίου. Άλλοι άλειψαν με σταγόνες αίματος τον ανδριάντα του 12ου Προέδρου των ΗΠΑ Ζάκαρυ Τέιλορ (1849-50).

O ανδριάντας του 12ου Προέδρου των ΗΠΑ Ζάκαρυ Τέιλορ τυλιγμένος με πλαστικό προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες αποκαστάστασής του καθώς οι στασιαστές που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο τον λέρωσαν με αίμα.
O ανδριάντας του 12ου Προέδρου των ΗΠΑ Ζάκαρυ Τέιλορ τυλιγμένος με πλαστικό προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες αποκαστάστασής του καθώς οι στασιαστές που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο τον λέρωσαν με αίμα.
Samuel Corum via Getty Images

Εκατοντάδες συνέρρευσαν στην εμβληματική Ροτόντα του Καπιτωλίου και απωθήθηκαν μόνο μετά από ώρες από τα δακρυγόνα της αστυνομίας. Από ψηλά, σε απαλόχρωμη νωπογραφία στην επιφάνεια του πομπώδους θόλου (εκτάσεως 1.500 τ.μ.), ο Τζωρτζ Ουάσιγκτον εν είδει Ολυμπίου Διός και αποθεωμένου ρωμαίου αυτοκράτορος, κοίταζε ατάραχος το έξαλλο πλήθος.

Το άγαλμα του Τζωρτ Ουάσιγκτον στην Ροτόντα του Καπιτωλίου.
Το άγαλμα του Τζωρτ Ουάσιγκτον στην Ροτόντα του Καπιτωλίου.
Alex Wong via Getty Images

Η οροφογραφία αυτή είναι έργο του Έλληνο-ιταλού ζωγράφου Κωνσταντίνου Μπρουμίδη (Constantino Brumidi), με καταγωγή από τα Φιλιατρά της Μεσσηνίας. Κατά τους ειδικούς, η νωπογραφία αυτή, η οποία φιλοτεχνήθηκε το 1865, ανάγεται αφενός σε οροφογραφία του Τιέπολο («Η Aποθέωση της Oικογενείας Πιζάνο», 1761-2) και παραστάσεις αποθέωσης ρωμαίων αυτοκρατόρων, και αφετέρου, σε απώτερη αναλύση, σε κατά φαντασίαν αποδόσεις του (χαμένου) γιγαντιαίου αγάλματος του Ολυμπίου Διός του Φειδία (περίπου 435 αι. π.Χ.), ενός εκ των επτά θαυμάτων του αρχαίου κόσμου.

Robert Alexander via Getty Images

Ο Μπρουμίδης γεννήθηκε στη Ρώμη το 1805. Ο πατέρας του, Σταύρος, είχε καφενείο στη Ρώμη, η δε μητέρα του ήταν Ιταλίδα. Απόφοιτος της Ακαντέμια ντι Σαν Λούκα της πρωτεύουσας, ήταν μαθητής των κορυφαίων νεοκλασικών γλυπτών Αντόνιο Κανόβα (Antonio Canova) και Μπέρτελ Τόρβαλτσεν (Bertel Thorwaldsen) και διακεκριμένων ζωγράφων. Στην Ιταλία ο Μπρουμίδης απολάμβανε τη φήμη ενός από τους μεγαλύτερους εικαστικούς τις δεκαετίες του 1830 και 1840.

Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης
Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης
Historical via Getty Images

Το 1851, στον απόηχο πολιτικών αναταραχών στη γενέτειρά του, μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη και αμέσως υπέβαλε αίτηση πολιτογραφήσεως. Αφού πραγματοποίησε τη διακόσμηση εκκλησιών στις ΗΠΑ, την Αβάνα και την Πόλη του Μεξικού, ανέλαβε το 1854 το εικονογραφικό πρόγραμμα του Καπιτωλίου, παραγγελία η οποία τον απασχόλησε, μαζί με τους βοηθούς του, επί εικοσιπέντε χρόνια, έως τον θάνατό του στην Ουάσιγκτον το 1880.

Η Αίθουσα Υποδοχής της Γερουσίας, δίπλα στην Αίθουσα Συνεδριάσεων, είναι η πιο πλούσια διακοσμημένη αίθουσα της Γερουσίας.

Οι θολωτοί διάδρομοι του Μπρουμίδη και η προτομή του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη
Οι θολωτοί διάδρομοι του Μπρουμίδη και η προτομή του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη
ASSOCIATED PRESS

Οι εξεγερμένοι της περασμένης εβδομάδας διέσχισαν σχεδόν όλη την έκταση των φημισμένων θολωτών Διαδρόμων του Μπρουμίδη (Brumidi Corridors), αγνοώντας βέβαια τις τοιχογραφίες και οροφογραφίες.

Τους διέφυγαν όλες οι λεπτομέρειες της ζωγραφικής: τα καθιερωμένα, τον 19ο αιώνα, αρχαιοελληνικά χρώματα, τα φυτικά μοτίβα, τα άνθη, τα πτηνά, οι μαίανδροι, οι αλληγορικές φιγούρες των Αρετών, τα ιλουσιονιστικά αποδοσμένα αρχιεκτονικά στοιχεία (quadratura), οι λυχνοστάτες και ερωτιδείς που ανακαλούν την Πομπηία και τη Ρώμη, η ελληνορωμαϊκή τεχνική της οφθαλμαπάτης (trompe l’oeil).

Reuters Photographer / Reuters

Ευτυχώς που λόγω της θέσης τους, οι τοιχογραφίες και οι άλλες παραστάσεις του «Μιχαήλ Αγγέλου του Καπιτωλίου», όπως τον αποκαλούν Αμερικανοί ιστορικοί της τέχνης, γλίτωσαν από την οργή των «διαδηλωτών». Αν κρίνουμε από τις ενδυμασίες και τον στολισμό πολλών εξ αυτών, η αισθητική τους εμπνέεται από βιντεοπαιχνίδια και τα κόμικς.

Ο Τόμας Τζέφερσον ο οποίος επέμεινε να ονομασθεί το κτήριο «Καπιτώλιο», το θεωρούσε ναό της δημοκρατίας: «τον πρώτο ναό ο οποίος αφιερώθηκε στη λαϊκή κυριαρχία και διακοσμεί, με βάση την αθηναϊκή αισθητική, τη διαδρομή ενός έθνους που κοιτάει πέρα από τον ορίζοντα της μοίρας της Αθήνας».

Joe Raedle via Getty Images

Δημοφιλή