Οι αξιακοί και ηθικοί μας κώδικες είναι λειψοί, όταν στην εφαρμογή τους αναφέρονται μόνο στους ανθρώπους και δεν συμπεριλαμβάνουν τα ζώα. Αυτή την παραδοχή περιέγραψαν με συμπυκνωμένη σοφία, τόσο ο Κούντερα: «η πραγματική ηθική δοκιμασία της ανθρωπότητας, είναι οι σχέσεις μας με αυτούς που είναι στο έλεος μας: τα ζώα», όσο και ο Γκάντι: «το μεγαλείο και η ηθική πρόοδος ενός έθνους μπορούν να κριθούν από τον τρόπο που φέρεται στα ζώα».
Το χτίσιμο αυτής της σχέσης στη χώρα μας είναι αργό. Η δικιά μου γενιά των 50 plus, αλλά και οι μεγαλύτερες, είναι αλήθεια πως αυτό το «παιχνίδι» μάλλον το έχουμε χάσει.
Δεν μπορούμε να υπερηφανευόμαστε ότι αντιμετωπίσαμε τα ζώα με ενσυναίσθηση. Η συμπεριφορά μας απέναντί τους δεν έχει αντλήσει στοιχεία από το ηθικό υπόβαθρο, που με σαφήνεια έθεσαν ο Κούντερα κι ο Γκάντι.
Ακόμη και οι περισσότεροι από αυτούς, που έφεραν τον τίτλο των φιλόζωων, είτε μεμονωμένα, είτε μέσω συλλόγων και οργανώσεων, έδιναν περισσότερο την εικόνα κάποιων υστερόβουλων προσωπικοτήτων, που εργαλειοποιούσαν το δόγμα τους, για να επιτύχουν ατομική προβολή και καταξίωση, παρά ανιδιοτελών κινημάτων αφύπνισης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.
Στις νεότερες γενιές η κατάσταση ευτυχώς έχει αντιστραφεί, ενώ στα παιδιά μας δείχνει να είναι αυτονόητη στάση η έγνοια και η αγάπη για τα ζώα. Δείχνουν να έχουν τέτοιο συναισθηματικό δέσιμο μαζί τους, λες και γεννήθηκαν για να τους προσφέρουν φροντίδα και αγάπη.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν δεχόμασταν ότι αυτή η δυναμική της αγάπης των παιδιών και των νεότερων γενιών, μέσα σε λίγα χρόνια, κατόρθωσε να επιβάλει ένα άλλο πρότυπο στην αντιμετώπιση του ζωικού πληθυσμού. Έθεσε το νέο πλαίσιο αξιών και ήθους ανθρώπινης συμπεριφοράς έναντι των ζώων, στις σύγχρονες κοινωνίες του κόσμου, της Ευρώπης, αλλά – έστω και με καθυστέρηση – και στη χώρα μας.
Το άλλο νέο στοιχείο αυτής της προόδου αφορά το γεγονός ότι αυτή η στάση δεν περιορίζεται μόνο στα ζώα συντροφιάς (σκύλος, γάτα, κά), αλλά συμπεριλαμβάνει και τα είδη εκείνα που εκτρέφονται για την παραγωγή τροφιμών για τον πληθυσμό(αγελάδες, πρόβατα, όρνιθες,κά).
Οι συνθήκες που επικρατούν στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις απασχολούν ολοένα και περισσότερα κομμάτια του πληθυσμού.
Η έννοια της ευζωίας των παραγωγικών ζώων απασχολεί πλέον σε μεγάλο βαθμό τους πολίτες – καταναλωτές, που θέλουν να είναι βέβαιοι ότι τα προϊόντα ζωικής παραγωγικής που φτάνουν στο πιάτο τους προέρχονται από εκτροφές, όπου οι παραγωγοί σέβονται και φροντίζουν τα ζώα, εξασφαλίζοντας συνθήκες που δεν προσομοιάζουν σε στυγνή βιομηχανοποιημένη εντατικοποίηση, αλλά που επιτρέπουν στα ζώα να εκφράζουν ελεύθερα τη συμπεριφορά που τους υπαγορεύει η φύση τους.
Ζητούν, ολοένα και περισσότερο, τα ζώα των εκτροφών να είναι απαλλαγμένα από ψυχική και σωματική ταλαιπωρία, από κακοποίηση και βασανισμούς, από πόνο, τραυματισμούς και ασθένειες. Να τους δίνεται αρκετός χώρος, κατάλληλες συνθήκες και συναναστροφή με ζώα του είδους τους, αλλά και αδιάλειπτη πρόσβαση σε ποιοτική τροφή και νερό.
Απόδειξη της επέλασης αυτής της νέας τάσης αποτελεί η προχθεσινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία δεσμεύεται για τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης κλουβιών και άλλων μορφών εγκλεισμού για ζώα που χρησιμοποιούνται στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, ως το τέλος του 2023, με στόχο η νέα νομοθεσία να τεθεί εν ισχύ το 2027.
Η απόφαση αυτή δεν λήφθηκε εν κενώ, αλλά προήλθε ως ανταπόκριση στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών με τίτλο «End the Cage», που συγκέντρωσε μέσα σε έναν χρόνο 1,4 εκατομμύριο υπογραφές σε 27 κράτη-μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μάλιστα η αρμόδια επίτροπος της Ε.Ε. χαρακτήρισε τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των εκτρεφόμενων ζώων ως «ηθική, υγειονομική και οικονομική επιταγή» της Ευρώπης, προσθέτοντας ότι η Ε.Ε. «πρέπει να δράσει για να βελτιώσει τη ζωή των εκτρεφόμενων ζώων»!
Από τα είδη εκείνα που για χρόνια έχουν υποστεί τις συνέπειες απάνθρωπων πρακτικών εκτροφής είναι οι αυγοπαραγωγές όρνιθες, που για λόγους εντατικοποίησης και οικονομικότητας της παραγωγής των αυγών εκτρέφονται, μέχρι και σήμερα, δυο - δυο, τρεις - τρεις, μέσα σε κλουβιά. Κότες που…ζουν για να παράγουν αυγά, σε συνολική επιφάνεια που δεν ξεπερνάει τη μια κόλλα Α4 για κάθε μία!
Μετά τις τελευταίες αποφάσεις της Ε.Ε. είναι βέβαιο ότι, σε λίγα χρόνια από σήμερα, αυτή η κατάσταση θα τερματιστεί και η αγορά θα κατακλειστεί με αυγά από κότες ελευθέρας βοσκής, βιολογικών εκτροφών και αχυρώνα, από εκτροφές δηλαδή που εξασφαλίζουν την ευζωία των ψυχών αυτών, που γεμίζουν το τραπέζι μας.
Ειδικά για τις αυγοπαραγωγές όρνιθες, το κίνημα Cagefree, ένα μεγάλο κίνημα για την κατάργηση των κλουβιών, ξεκίνησε εδώ και χρόνια από τις ΗΠΑ, όπου δεκάδες αλυσίδες εστιατορίων, σούπερ μάρκετ και εταιρείες εστίασης δεσμεύτηκαν να σταματήσουν να χρησιμοποιούν ή να πωλούν αυγά που προέρχονται από κλουβιά.
Το κίνημα κατέκτησε την Ευρώπη, οδηγώντας όλο και περισσότερες εταιρείες να αποκηρύξουν τα αυγά κλωβοστοιχιών, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ευδιάκριτη παρουσία και στη χώρα μας μέσω της δράσης Cagefreegreece, της οποίας η ιστοσελίδα https://www.cagefreegreece.org/ είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική, γι’ αυτό και θα ήταν χρήσιμο να της αφιερώσετε λίγο χρόνο.
Ίσως τελικά μια συμμετοχή μας σε δράσεις σαν κι αυτή, μας έδινε τη δυνατότητα να ξανακερδίσουμε το χαμένο «παιχνίδι» της γενιάς μας, στη σχέση μας με τα ζώα...
Ας το προσπαθήσουμε. Αξίζει!