«Είναι τεράστια τιμή και δώρο να βρίσκομαι εδώ μαζί σας, στην Ελλάδα. Όταν μου έγινε η πρόταση από τον Σταύρο Τσακίρη, το φοβήθηκα πολύ και μετά σκέφτηκα τους γονείς μου -οι οποίοι δεν βρίσκονται στη ζωή- που θα μου έλεγαν ‘αστειεύεσαι Κατερίνα; Σου έκαναν τέτοια πρόταση και θα πεις όχι;’ Ο Σταύρος έχει γνώση και αγάπη για το αρχαίο κείμενο, βρίσκομαι σε ασφαλή χέρια» είπε μεταξύ άλλων η βραβευμένη με Olivier ηθοποιός Κάθριν Χάντερ στη συνέντευξη Τύπου για την παράσταση του έργου «Προμηθέας Δεσμώτης», που σηματοδοτεί και την πρώτη κάθοδο της στην Επίδαυρο, στις 9 και 10 Αυγούστου.
Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας συμμετέχει στο Φεστιβάλ Επιδαύρου με τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, «ίσως το πιο φωτισμένο κείμενο όλων των εποχών», όπως σημειώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., Σταύρος Τσακίρης, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία. Ο Τσακίρης είδε στο πρόσωπο και την ερμηνευτική δεινότητα της Κάθριν Χάντερ τον ιδανικό Προμηθέα και η διεθνούς φήμης ελληνικής καταγωγής ηθοποιός, αποδέχτηκε με θέρμη την πρόσκλησή του να ενσαρκώσει τον ομώνυμο ρόλο.
Άλλωστε, όπως επισήμανε «δεν είναι εξωτισμός που η Κάθριν υποδύεται τον Προμηθέα. Το σκεπτικό είναι ότι ο Προμηθέας, ο θεός των ανθρώπων, δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται από ένα φύλο. Εκπροσωπεί το ανθρώπινο γένος».
Αναφερόμενη στη συνεργασία με Έλληνες ηθοποιούς, η Κάθριν Χάντερ είπε ότι «εκτός του ότι είναι απίθανη αυτή η ομάδα -και το λέω με πολύ αγάπη- οι ηθοποιοί είμαστε ιδιαίτερη φυλή και τα βρήκαμε αμέσως», ενώ έκανε ειδική μνεία στον βετεράνο Νικήτα Τσακίρογλου, ο οποίος στην παράσταση του Σταύρου Τσακίρη κρατά τον ρόλο του Αφηγητή. «Έκανα backstep όταν έμαθα ότι έχει παίξει τρεις φορές Προμηθέα...» είπε η κ. Χάντερ σηκώνοντας τα χέρια.
Η συνάντηση του Σταύρου Τσακίρη με τη Βρετανίδα ηθοποιό έγινε πέρυσι το καλοκαίρι, οπότε και συμφωνήθηκε να παρουσιαστεί η τραγωδία του Αισχύλου και μάλιστα στα ελληνικά. «Η Κάθριν κατάγεται από την Ελλάδα αλλά δεν είχε ερμηνεύσει έως τώρα κάποιον ρόλο στα ελληνικά. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου και έχει αναγνωρισθεί παντού ως μια από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της εποχής μας», είπε ο Σταύρος Τσακίρης.
Με καταγωγή από τις Οινούσσες, μεγαλωμένη στην Αγγλία, με σπουδές στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου και κορυφαίες συνεργασίες με σκηνοθέτες όπως ο Πίτερ Μπρουκ και θεατρικούς οργανισμούς όπως η Royal Shakespeare Company, το Globe Theater και η Complicite, η Κάθριν Χάντερ, επιλέγει συχνά να ερμηνεύσει ανδρικούς ρόλους. Έχει ερμηνεύσει τον Βασιλιά Ληρ, τον Ριχάρδο Γ, τον Πουκ στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», τον Συρανό ντε Μπερζεράκ και πρόσφατα τον Τίμωνα τον Αθηναίο.
Ο Νικήτας Τσακίρογλου -για τον οποίον ο Σταύρος Τσακίρης είπε ότι «από τους 360 ρόλους στο αρχαίο δράμα λίγους θα βρω που δεν έχει παίξει»- σημείωσε ότι «ο Προμηθέας δεν είναι ο επαναστάτης, είναι ο αμφισβητίας κάθε αρχής. Χαίρομαι που συμμετέχω σε αυτή την παράσταση όπου προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε αυτό το έργο από την αρχή και να μπούμε και εμείς σε αυτή την αμφισβήτηση. Η αρχαία τραγωδία δεν είναι για όλους τους ηθοποιούς. Θέλει σθένος, εύρος, φωνή, ψυχή, θέλει να σκύψεις ευλαβικά μέσα σε αυτά τα κείμενα και να προσπαθήσεις να εκφράσεις το περιεχόμενό τους».
Ήφαιστος είναι ο Δημήτρης Πιατάς, ο οποίος για πρώτη φορά ερμηνεύει τραγικό ρόλο, παρά την πλούσια παρουσία του στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, χαρακτηρίζοντας την αποδοχή της πρότασης ως «εξαιρετική πρόκληση στας δυσμάς μιας ηλικίας».
Η Πέγκυ Τρικαλιώτη υποδύεται την Ιώ.
Ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης ερμηνεύει τον ρόλο του «Κράτους» και ο Γεράσιμος Γενατάς κρατά τον ρόλο του Ωκεανού.
Τέλος, το ρόλο του Ερμή μοιράζονται τρεις ηθοποιοί της νεότερης γενιάς: η Ηλιάνα Μαυρομάτη, η Αντιγόνη Φρυδά και ο Κωσταντίνος Νικούλι.
Ο εννεαμελής χορός έχει ως Κορυφαίο το παλαιό στέλεχος του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας Περικλή Βασιλόπουλο.
Η μετάφραση, που έγινε ειδικά για τη παράσταση, είναι του Δημήτρη Δημητριάδη.
Τη σκηνική εγκατάσταση υπογράφει ο διεθνούς φήμης Έλληνας γλύπτης Κώστα Βαρώτσος, ο οποίος δήλωσε -για την τρίτη συνεργασία του με τον Σταύρο Τσακίρη- «είμαι γλύπτης, ένας άνθρωπος που ψάχνει τις ενέργειες του χώρου... Όταν η γλυπτική μπαίνει στο θέατρο είναι σαν να ζητάει συγγνώμη, σαν να λέει, αφήστε με κι εμένα να πω κάτι...».
Τα κοστούμια και οι μάσκες είναι του πολύπειρου Γιάννη Μετζικώφ, ο οποίος ευθύς εξαρχής δήλωσε «αυτή η παράσταση με έκανε εντελώς ευτυχισμένο», για να προσθέσει αναφερόμενος στην ενδυματολογική προσέγγιση: «Γυμνοί έπρεπε να είναι όλοι. Δεν έχουμε κανένα ρεαλισμό. Και επειδή το γυμνό είναι αδύνατο έτσι που βρώμισε το βλέμμα μας καταλήξαμε στη διαχρονία».
Την ευθύνη για την κίνηση έχει ο Ιταλός Marcello Magni, εκ των συνιδρυτών του διεθνώς γνωστού θιάσου Complicite.
Η παράσταση
Ο αφηγητής αφού εξιστορήσει τη μάχη των θεών για την εξουσία των ουρανών και την επικράτηση του Δία, παρακολουθεί την πτώση του ανθρώπου και του μόνου υποστηρικτή του, του Προμηθέα, στη γη.
Στην κορυφή του Καυκάσου, ο Ήφαιστος και οι συνοδοί του στήνουν ένα ψηλό στύλο όπου δένουν τον τιμωρημένο Προμηθέα. Αυτός, μόνος πια, θρηνεί για την άδικη έκπτωσή του και μέμφεται την αχαριστία του Δία.
Μόνοι του συμπαραστάτες οι άνθρωποι που νίκησαν τον φόβο τους. Κάποια στιγμή φτάνει και ο Ωκεανός. Πλάσμα της φαντασίας του Προμηθέα ή πραγματικός ευσπλαχνικός Θεός; Άγνωστο. Του προτείνει να συμβιβαστεί με τον Θεό και να ζητήσει συγνώμη. Ο Προμηθέας δεν τον εμπιστεύεται και τον διώχνει. Μόνος στα δεσμά του συνεχίζει.
Μετά φτάνει η Ιώ, που φέρνει την Άνοιξη στον έρημο τόπο. Ο Προμηθέας χαίρεται, αλλά γνωρίζει ότι σύντομα η Ιώ θα χαθεί μέσα στους μεγάλους δρόμους, όπως είναι η μοίρα που της έδωσε η κατάρα της Ήρας. Έτσι και θα συμβεί. Καταχνιά σκεπάζει τα πάντα και πάλι.
Ο Προμηθέας πιο απελπισμένος από ποτέ και μόνος. Τότε εμφανίζεται ο τρισυπόστατος και ερμαφρόδιτος Ερμής που του ανακοινώνει την τελική καταδίκη του. Ο Προμηθέας χάνεται στο σκοτάδι.
“Γιατί εμένα Θεέ μου;”, αναρωτιέται για πολλοστή φορά.
Μένει παντοτινά δέσμιος περιμένοντας τον λυτρωτή του που μπορεί να μην είναι άλλος παρά η επικράτηση του πνεύματος του.
Η Ιστορία εξελίσσεται σαν ένας παλιός λαϊκός μύθος με συνεχείς ανατροπές, όπου το πραγματικό και το υπερβατικό εναλλάσσονται διαρκώς. Οι μορφές των ονείρων μιλούν, άνθρωποι πουλιά τιμωρούν και ο Ουρανός με τ’ άστρα «κατεβαίνει» στη γη. Οι εποχές αλλάζουν και μόνο ο αλυσοδεμένος άνθρωπος (μέχρι και σήμερα) περιμένει τη σωτηρία του από κάθε σκλαβιά, κάθε προκατάληψη.
Ο σκηνικός χώρος
Ένα έρημο, παγωμένο τοπίο όπου δεσπόζει ένας κόκκινος στύλος πάνω στον οποίο είναι δεμένος ο Προμηθέας. Γύρω του ένας δεκαοχταμελής θίασος με προεξάρχοντα έναν αφηγητή, αναβιώνει τα πάθη του ήρωα με ελπίδα να κρατήσει ζωντανό το μύθο του.
Μουσικές λαϊκές από τον Καύκασο, την Ελλάδα, την Ανατολή, αλλά και σύγχρονες. Συντεθειμένες και αυτοσχεδιαστικές, σταχυολογημένες σαν μια κιβωτός, απόηχος ενός κόσμου που επιμένει να υμνεί τη ζωή.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία - Δραματουργική επεξεργασία: Σταύρος Σ. Τσακίρης
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνογράφος: Κώστας Βαρώτσος
Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Κίνηση: Μαρτσέλο Μάνι
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθοί σκηνοθέτη: Έφη Ρευματά, Μαρία Φλωράτου
Φωτογραφίες αφίσας: Μαριλένα Αναστασιάδου
Φωτογραφίες παράστασης: Μαριλένα Σταφυλίδου
Παραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου - ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας – Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
Παίζουν Kathryn Hunter, Νικήτας Τσακίρογλου, Δημήτρης Πιατάς, Πέγκυ Τρικαλιώτη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Γεράσιμος Γεννατάς, Περικλής Βασιλόπουλος, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Αντιγόνη Φρυδά, Κώστας Νικούλι, Έφη Κιτσαντά, Μπέτυ Αποστόλου, Δημήτρης Παγώνης, Περικλής Σκορδίλης, Νίκος Μπακάλης, Αντώνης Βλάσσης.
Τιμές εισιτηρίων
Επίδαυρος: VIP Ζώνη:80€, A’Ζώνη: 60€, B’ Ζώνη: 30€, Ανω Διάζωμα, φοιτητικά, μαθητικά: 15€, Ανέργων & ΑΜΕΑ: 8€
Περιοδεία: :20€ κανονικό και 15€ μειωμένο (άνεργοι, πολύτεκνοι, φοιτητικά, ΑΜΕΑ και παιδικό).