Η μάχη των φύλων πίσω από το εμβληματικό πιάτο της Σικελίας

Πώς ένα φαγητό που σκοπό έχει να ενώνει, διχάζει έναν λαό;
NoirChocolate via Getty Images

Είναι το φαγητό που προσφέρεται στους πεινασμένους επισκέπτες. Όμως εδώ και αιώνες έχει προκαλέσει τη μητέρα των μαχών στην Σικελία.

Το φημισμένο αραντσίνι, οι τηγανιτοί ρυζοκεφτέδες, τραγανοί στο εξωτερικό, μαλακοί στο εξωτερικό, έχει προκαλέσει μια τεράστια διαμάχη μεταξύ της δυτικής και της ανατολικής Σικελίας. Τελικά είναι αρσενικό ή θηλυκό;

Γενικά το αραντσίνι (Arancini) είναι το είδος του φαγητού που προσφέρεται στους πεινασμένους επισκέπτες και λαμβάνοντας υπόψη ότι εξελίχθηκε στη σημερινή του μορφή μετά την παρέμβαση πολλών διαφορετικών πολιτισμών που κατέκτησαν τη Σικελία καθ ’όλη τη διάρκεια των αιώνων, είναι επίσης σύμβολο της ενότητας μεταξύ των δύο πλευρών της θάλασσας, εξηγεί ο Ντανίλο Φέστα, στο BBC. Τον περασμένο Αύγουστο έγινε το σύμβολο των διαμαρτυριών ενάντια στις ιταλικές πολιτικές κατά των μεταναστών, όπου ακτιβιστές πρόσφεραν αραντσίνι στους αιτούντες άσυλο στην ανατολική Σικελία.

Πώς όμως ένα φαγητό που σκοπό έχει να ενώνει, κατέληξε να διχάζει έναν ολόκληρο λαό;

Εδώ και δεκαετίες οι Σικελοί δεν μπορούν να καταλήξουν για το φίλο του διάσημου street food. Ενώ όσοι ζουν στην ανατολική πλευρά του νησιού, χρησιμοποιούν το αρσενικό όνομα arancino (arancini στον πληθυντικό), οι κάτοικοι της δυτικής πλευράς χρησιμοποιούν τη θηλυκή βερσιόν του ονόματος, το arancina (arancine στον πληθυντικό).

siculodoc via Getty Images

«Η μάχη αυτή αντικατοπτρίζει τον ανταγωνισμό μεταξύ των δύο μεγάλων πόλεων της Σικελίας, της Κατάνια και του Παλέρμο, που επέλεξαν αυτή τη μαγειρική διαμάχη ως πεδίο μάχης για την πολιτιστική τους ηγεμονία πάνω στο νησί», εξηγεί ο ειδικός στην κουζίνα της Σικελίας Γκαετάνο Μπασίλ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το τηγανισμένο περίβλημα, χρυσό και στρογγυλό, το κάνει να μοιάζει με ξινό πορτοκάλι - ένα εσπεριδοειδές που εισήγαγαν από τους Άραβες μεταξύ του 9ου και του 11ου αιώνα - το οποίο στη διάλεκτο της Σικελίας έχει το όνομα arànciu (όπου τα αρσενικά ουσιαστικά τελειώνουν «u»), εξ ου και το όνομα arancinu (μικρό, ξινό πορτοκαλί). Το όνομα αργότερα «Ιταλοποιήθηκε» σε «arancino» μετά την κατάκτηση της Σικελίας από την Ιταλία.

«Όμως τότε, το 1486, Πορτογάλοι έμποροι έφθασαν στο λιμάνι του Παλέρμο φέρνοντας γλυκά πορτοκάλια, που ονομάζονταν laranja», λέει ο Μπασίλ. «Επειδή ήθελαν το arancinu να θυμίζει την ππιο ωραία γεύση αυτού του νέου είδους πορτοκαλιού, οι κάτοικοι του Παλέρμο και των γύρω περιοχών άλλαξαν το όνομα από arancinu στο θηλυκό arancina. Αυτή η αλλαγή όμως δεν συνέβη ποτέ στην ανατολική πλευρά του νησιού».

Αυτή η διαφορά αποτυπώθηκε και στην μορφή του αραντσίνι. Στο Παλέρμο διατήρησαν το αρχικό στρογγυλό σχήμα προσθέτοντας σαφράν στο ρύζι. Στην Κατάνια πήρε ένα κωνοειδές σχήμα για να συμβολίσουν την Αίτνα, το γνωστό ηφαίστειο.

eZeePics Studio via Getty Images

Οι Ισπανοί ηγέτες έφεραν τις ντομάτες στη Σικελία τον 15ο αιώνα, αλλά στα μέσα του 19ου αιώνα και οι δύο πλευρές του νησιού άρχισαν να προσθέτουν πουρέ ντομάτα στην αρχική συνταγή. Και όταν η Ιταλία έγινε έθνος-κράτος στο οποίο ενσωμάτωσε το νησί της Μεσογείου, το arancino και το arancina έγιναν το επίσημο φαγητό της νότιας ιταλικής κουζίνας, διατηρώντας όμως τα διαφορετικά άρθρα.

Αυτό δεν φαινόταν να ενοχλεί κανέναν την εποχή εκείνη. Ωστόσο, με τη γέννηση των social media και τη συζήτηση που άρχισε στην Ιταλία για τη θεωρία των φύλων και τη γλωσσική σαφήνεια στις διαφορές μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, το αραντσίνι και το γένος του έγινε «η μητέρα όλων των μαχών στην Σικελία». Χρειάστηκε μάλιστα η παρέμβαση της Accademia della Crusca, του ανώτατου θεσμικού οργάνου της Ιταλίας για τη ρύθμιση της γλώσσας. Τον Ιανουάριο του 2016, η ακαδημία δημοσίευσε μια ειδική έκθεση για το arancino vs arancina. Αποφάνθηκε ότι και οι δύο εκδοχές είναι σωστές, αλλά το θηλυκό είναι πιο σωστό επειδή τα φρούτα (όπως το πορτοκάλι που ήταν η έμπνευση του ονόματος) είναι γενικά θηλυκά στην ιταλική γλώσσα.

Η παρέμβαση της Accademia della Crusca, ωστόσο, δεν διευθέτησε το θέμα. Αντ ’αυτού, το πυροδότησε περισσότερο. «Η έρευνα προβλήθηκε πολύ από τα ΜΜΕ. Κάθε φορά που διάβαζα κάποια συνέντευξή μου στο Facebook, έβρισκα από κάτω πολλά σχόλια μίσους για μένα και την προσπάθεια επίλυσης της διαμάχης», λέει η Στεφανία Ιανιζότο, γλωσσολόγος και υπεύθυνη της έρευνας.

Και όσο η διαμάχη συνεχίζεται, ένα είναι σίγουρο: ότι το διάσημο σνάκ θα παραμείνει ένα πεντανόστιμο, ζεστό, φιλόξενο δώρο για τους πεινασμένους επισκέπτες.

Μπόνους βίντεο με τη συνταγή.