Η στάση της Ρωσίας απέναντι στα ελληνοτουρκικά

Οι επιδιώξεις της Τουρκίας ωφελούν περισσότερο πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά την Ρωσία.
 (AP Photo/Lefteris Pitarakis)
(AP Photo/Lefteris Pitarakis)
ASSOCIATED PRESS

Τον τελευταίο καιρό οι εξελίξεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία είναι καταιγιστικές. Μετά την υποκίνηση επεισοδίων από τη μεριά των Τούρκων στον Έβρο με τη μεταφορά «προσφύγων» προς την Ελληνική επικράτεια ,το τουρκολιβυκό μνημόνιο με σκοπό τον αποπροσανατολισμό των «παιχνιδιών» στην Ανατολική Μεσόγειο -κυρίως να μπλοκάρει τη δημιουργία του αγωγού East Med- και την επιβουλή των δύο χωρών να δηλώσουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ εις βάρος της Ελλάδας,σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν η μετατροπή της Αγίας Σοφιας σε τζαμί και η NAVTEX που εξέδωσε η Άγκυρα για το «Oruç Reis» μαζί με δύο συνοδευτικά πλοία νότια της Ρόδου, της Καρπάθου και του Καστελλόριζου,ύδατα της Ελληνικής κυριαρχίας. Γιατί οι κινήσεις των Τούρκων συμφέρει τις βλέψεις του «ξανθού γένους»;

Αρχικά, η Αγια Σοφιά αποτελεί ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, ένα σύμβολο της Ορθοδοξίας. Η μετατροπή της Εκκλησίας σε Τζαμί αποτελεί ατίμωση για τον Ορθόδοξο κόσμο ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος προέβει σε αυτή γιατί έχει ανάγκη ολοένα και περισσότερο τους ακροδεξιούς εθνικιστές για να τον συσπειρώνουν. Η κατακραυγή ήταν μεγάλη. Ο Πάπας Φραγκίσκος, η UNESCO, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Λευκός Οίκος πήραν θέση για το ζήτημα αποτυπώνοντας τη δυσαρέσκεια τους.

Από την άλλη, αν και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έκανε λόγο πως η κίνηση αυτή θα έφερνε διαθρησκευτικές εντάσεις, το Κρεμλίνο δήλωσε πως πρόκειται για εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας στο οποίο κανείς δεν πρέπει να αναμειχθεί. Η αντίδραση της Ρωσίας δεν είναι παράδοξη και την αντίδραση αυτή πυροδότησε η αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Εκκλησίας από τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες-ανάμεσα σε αυτές και η Ελληνική. Το ζήτημα της Ουκρανικής Εκκλησίας δεν είναι αμιγώς θρησκευτικό αλλά περιλαμβάνει πολιτικά στοιχεία.Τα πολιτικά αυτά στοιχεία όπως τα υποστήριξε και ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, κ.Σεργκέι Λαβρόφ,έχουν να κάνουν με την υποβόσκουσα πίεση των Αμερικανών να αναγνωρίσουν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες την Ορθόδοξη Εκκλησία των Ουκρανών με σκοπό οι ίδιοι να καταδείξουν το Ουκρανικό ζήτημα. Εφόσον, λοιπόν, η Ρωσία βρήκε απέναντι της το ζήτημα αυτό και συνάμα αντιπάλους, «λογικό» και επόμενο ήταν να μην εναντιωθεί με σθένος σε επικείμενο ζήτημα που θα αφορούσε κάποια από τις Ορθόδοξες αυτές Εκκλησίες. Επίσης, ας μην λησμονούμε πως το όνειρο της Ρωσίας είναι ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης να γίνει Ρώσος με την αιτιολογία πως είναι η πολυπληθέστερη και πιο ισχυρή Ορθόδοξη χώρα.

Όσον αφορά τα τελευταία γεγονότα με την Τουρκία που προανήγγειλε τις έρευνες στα νότια και ανατολικά του Καστελλόριζου με το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Oruç Reis» καταπατώντας τις θαλάσσιες ζώνες της Ελλάδας στο Αιγαίο, η Ρωσία μάλλον διάκειται θετικά με το περιστατικό αυτό. Αλλά ποιός είναι ο λόγος για αυτή της τη στάση; Μα φυσικά έχει να κάνει με την οπλοποίηση της ενέργειας( weaponization of energy).

H Ρωσία εν αντιθέσει με τη λεκτική στήριξη προς τα ενεργειακά βήματα της Ελλάδας, η ίδια στην πραγματικότητα δε θέλει η Ελλάδα να προσχωρήσει σε ενεργειακές δραστηριότητες που όχι μόνο θα μειώσουν την εξάρτηση της ίδιας της χώρας από το εισαγόμενο ρωσικό αέριο.

Επίσης, σύμφωνα με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων τα αποθέματα νότια της Κρήτης υπερβαίνουν τα 5 τρις Μ3 φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα να μπορούν να καλύψουν το 50% των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ για 50 έτη. Αυτό από μόνο του φέρνει την Ελλάδα στο προσκήνιο και θα ελαττώσει ακόμη περισσότερη την ευρωπαϊκή ανάγκη για τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Μάλιστα, μόλις πριν λίγες μέρες νέα NAVTEX για εκτόξευση πυραύλων νοτιοανατολικά του Καστελλόριζου εξέδωσε ο υδρογραφικός σταθμός Αττάλειας της Τουρκίας. Στην κυριολεξία πρόκειται για anti-NAVTEX στην άσκηση του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο έλαβε άδεια από την Κύπρο, αφού η περιοχή εμπίπτει στο κυπριακό FIR. Η Ρωσία προέβει σε αυτή την άσκηση επιχειρώντας να φέρει την Κύπρο σε δύσκολη θέση μιας και ο Πρόεδρος της Κύπρου, κ.Νίκος Αναστασιάδης, βρέθηκε στο Παρίσι να συζητήσει με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, για την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και τις κυρώσεις που ανέφερε ο δεύτερος σε όσους παραβιάζουν θαλάσσιες ζώνες. Οι σχέσεις της Κύπρου με τη Γαλλία στηρίζονται στους τομείς της ενέργειας και της άμυνας, τόσο με την αδειοδότηση θαλασσοτεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ στην Total όσο με το αεροναυτικό συγκρότημα που σχηματίστηκε γύρω από το αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle του γαλλικού Ναυτικού.

Η Ρωσία, επίσης,συνδέεται με την Τουρκία ενεργειακά υπό τον TurkStream, ενός αγωγού που συμβολίζει την επανασύνδεση των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας με απώτερο στόχο να οδηγήσουν σε εκ νέου εξάρτηση την Ε.Ε. Ο αγωγός TurkStream αποτελεί την εναλλακτική δίοδο για τη μεταφορά φυσικού αεριού από μία χώρα σαν την Τουρκία η οποία είναι η μοναδική που δε βρίσκεται στην ΕΕ και δεν είναι εξαρτώμενη από την πολιτική αυτής αλλά αποτελεί κόμβος αυτής. Ο αγωγός Turk Stream παρακάμπτει εξίσου την Ουκρανία διερχόμενος από την Τουρκία και θα παρέχει αέριο στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Συμπερασματικά, οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας αυτή την χρονική στιγμή δεν επιτρέπουν ούτε στην Ελλάδα αλλά ούτε στην Κύπρο να περιμένουν σημαντική στήριξη από τη Μόσχα. Οι επιδιώξεις της Τουρκίας ωφελούν περισσότερο πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά την Ρωσία και βρίσκονται πάνω από θρησκείες. Επιπλέον,η Ρωσία τοποθετεί την ενέργεια στην υψηλή της στρατηγική.Επομένως, η Ρωσία είτε έμμεσα είτε άμεσα θα παρακάμψει πιθανά εμπόδια που θα σημάνουν τη μείωση της εξάρτησης της Ε.Ε. από τους ρωσικούς φυσικούς πόρους.

Η Ελλάδα, από την άλλη, πρέπει να επικεντρωθεί σε χώρες όπως η Αίγυπτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία μιας και περισσότερα οφέλη μπορεί να έχει από αυτές παρά με τους «ορθόδοξους αδερφούς».

Η Αίγυπτος είναι μία χώρα που έστω και η τμηματική οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Αιγύπτου-Ελλάδας θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Οι ΗΠΑ ως συντηρητική δύναμη του διεθνούς γίγνεσθαι δεν επιθυμεί την αύξηση ισχύος καμίας περιφερειακής δύναμης ανησυχώντας για τις ενέργειες της Τουρκίας εφόσον αναγνωρίζεται από τους ίδιους πως τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και δικαιώματα ΑΟΖ.

Η Γαλλία είναι μία Ευρωπαική χώρα που έμπρακτα εξέφρασε την αλληλεγγύη της προς τον Ελληνισμό τονίζοντας πως δεν πρέπει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της να δέχονται να παραβιάζεται και να απειλείται ο θαλάσσιος χώρος ενός κράτους μέλους χωρίς να επιβάλλονται κυρώσεις.

Ακόμη και η Γερμανία κινήθηκε επωφελώς προς την Ελλάδα με το τηλεφώνημα που έκανε ενώ μέχρι πρότινος έβαζε πλάτη προς τα Τουρκικά συμφέροντα.Ο λόγος κυρίως ήταν πως δεν επιθυμούν οι Γερμανοί το ξέσπασμα ενός πολέμου κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Γενικά, η Ελλάδα αναζητά συμμάχους ως κυρίαρχο κράτος με σκοπό τη διεκδίκηση συμφερόντων. Δεν έχει ανάγκη την εξασφάλιση συμμάχων για την παροχή προστασίας.

Δημοφιλή