Η γενναιοδωρία του Τραμπ προς τον Νετανιάχου και οι ισραηλινές εκλογές

Οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η επόμενη κυβέρνηση, θα είναι οι πιο δύσκολες από της ιδρύσεως του κράτους του Ισραήλ.
ASSOCIATED PRESS

Η φιλο-ισραηλινή ιδεολογία του Ντόναλντ Τραμπ μετά την ανάληψη της ηγεσίας του Λευκού Οίκου ήταν εμφανής στις κινήσεις του στη Μέση Ανατολή. Η ανακοίνωση της μεταφοράς της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και η αναγνώρισή της ως νόμιμη πρωτεύουσα του Ισραήλ ήταν τα πρώτα βήματα για τη στήριξη της θέσης του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή. Όπως άλλωστε και το επόμενο βήμα προς την κατάργηση της πυρηνική συμφωνίας με το Ιράν και της επιβολής οικονομικών κυρώσεων στο ιρανικό καθεστώς, τον μεγαλύτερο εχθρό του Ισραήλ στην περιοχή και διεθνώς.

H υποστήριξη της σημερινής κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι απεριόριστη, παρά το γεγονός ότι προέρχεται από την παλιά αμερικανική πολιτική, αλλά η ταχύτητα των κινήσεων και τα δώρα και έπαθλα του Τραμπ στο Τελ Αβίβ είναι ένα μοναδικό φαινόμενο που προηγούμενό του δεν υπήρξε με οποιονδήποτε Αμερικανό ηγέτη. Αυτή η πολιτική Τραμπ δεν προήλθε από το γεγονός ότι το Τελ Αβίβ είναι ένας σημαντικός στρατηγικός σύμμαχος της Ουάσιγκτον στη Μέση Ανατολή, αλλά συνδέεται με προσωπικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά του Τραμπ. Είναι γνωστό ότι το ισραηλινό λόμπι στην Ουάσιγκτον είναι ένα από τα πιο ισχυρά και έχει σημαντική επίδραση στις εσωτερικές και διεθνείς αποφάσεις διαδοχικών αμερικανικών κυβερνήσεων. Η ιδιαιτερότητα της κατάστασης που υπάρχει στον Λευκό Οίκο με τον Τραμπ έθεσε την σε μέγιστο βαθμό ικανοποίηση του ισραηλινού λόμπυ στην κορυφή των προτεραιοτήτων του.

Η ένταση που επικρατεί στον Λευκό Οίκο φάνηκε από τις πρώτες ημέρες ανάληψης της εξουσίας από τον Τραμπ. Υπό την σκιά των συζητήσεων σχετικά με την άμεση ή έμμεση ρωσική υποστήριξη για τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2016, έπρεπε να βρει συμμάχους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για να στηρίξει την επιβίωσή του.

H έναρξη των ερευνών με επικεφαλής τον Mueller σχετικά με το ρόλο που έπαιξε η Ρωσία στην παρουσία του Τραμπ στο Λευκό Οίκο και για τις μεταξύ τους σχέσεις πριν και μετά τις εκλογές, αύξησε την ανάγκη του Τραμπ να ικανοποιήσει το ισχυρότερο λόμπι των ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, παρά το ότι είναι Ρεπουμπλικανός, η ακροδεξιά συντηρητική ιδεολογία του οδήγησε ακόμα και τα γεράκια του Ρεπουμπλικανικού κόμματος μπροστά σε μια δύσκολη επιλογή: η πλήρης υποστήριξη Τραμπ, εάν αποτύχει, θα είναι αποτυχία και για το κόμμα. Αυτή η εξίσωση έκανε τόσο τον Μακέιν και όσο και τον Γκράχαμ να ακολουθήσουν την μέση οδό; Αλλοτε να τον υποστηρίξουν και άλλοτε να στέκονται απέναντί του. Έτσι, όταν γνωστοποιήθηκε η δημιουργία της επιτροπής έρευνας υπό τον Mueller, ο Τραμπ επέλεξε την διεθνή γραμμή του ανακοινώνοντας την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και στέλνοντας σαφή θετικά προς το Ισραήλ μηνύματα σχετικά με την προετοιμασία της συμφωνίας του αιώνα για τη λήξη της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης. Αυτό είχε ως στόχο να κερδίσει την υποστήριξη του ισραηλινού λόμπι της Ουάσιγκτον στις επόμενες προεδρικές εκλογές, καθώς και σημαντική ιδεολογική κάλυψη. Όσο πλησίαζε, μάλιστα, η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας Mueller, στην οποία ο Τραμπ είχε κατ′ επανάληψη επιτεθεί και προσπαθήσει να την σταματήσει με κάθε τρόπο, ενίσχυσε την υποστήριξή του στο Τελ Αβίβ. Έτσι ξεκίνησαν τα τέσσερα δώρα του προς τον Νετανιάχου από την αρχή του 2019.

Σχεδιάζοντας την εξωτερική πολιτική του με την προοπτική των επόμενων προεδρικών εκλογών, η θέση του Τραμπ σχετικά με την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία ήταν σαφής και βασιζόταν στο στοιχείο ότι έπρεπε να περικοπούν οι υψηλές δαπάνες αυτής της παρουσίας με την πρώτη ευκαιρία. Ενώ πλησίαζε η ήττα του ISIS στη Συρία, ένα tweet του Τραμπ στο τέλος του περασμένου χρόνου ανακοίνωνε την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα. Η δήλωση ήταν ένα σοκ για το Τελ Αβίβ που απέρριψε εντελώς την αποχώρηση αυτή που θα άνοιγε το δρόμο για την Τεχεράνη και τους συμμάχους της στην περιοχή να εδραιώσουν την παρουσία τους στο Ιράκ, στη Συρία και στον Λίβανο. Οι ισραηλινοί φόβοι έσπρωξαν την κυβέρνηση Νετανιάχου να εντείνει τις επαφές της με την Ουάσιγκτον. Πράγματι, οι πληροφορίες που έρχονται από την Ουάσιγκτον επιβεβαιώνουν ότι ο Τραμπ υπαναχώρησε και αποφάσισε να παραμείνουν 400 Αμερικανοί στρατιώτες στη Συρία, ικανοποιώντας τους Ισραηλινούς συμμάχους. Ο Τραμπ έκανε το πρώτο δώρο στον Νετανιάχου προσφέροντας περιφερειακή προστασία της ασφάλειας στο κράτος του Ισραήλ.

NurPhoto via Getty Images

Με δεδομένη την παροχή από τη Μόσχα στο καθεστώς Άσαντ του αντιπυραυλικού συστήματος S-300 και την αυξανόμενη ένταση μεταξύ Τεχεράνης και Μόσχας για την επιρροή και τον έλεγχο της Συρίας, η ηγεσία των Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης κινούνταν σε διαφορετική γραμμή. Αύξησαν την ετοιμότητα και τα στρατεύματά τους στη Συρία, κίνηση που ενέτεινε διπλά τους φόβους του Τελ Αβίβ. Εξίσου ανησυχητική ήταν η κλιμάκωση της ρητορικής των ηγετών του Ιράν που προειδοποιούσαν ότι θα υπάρξει αντίδραση σε οποιοδήποτε χτύπημα εκ μέρους του Ισραήλ κατά της παρουσίας τους στη Συρία. Αυτή η κλιμάκωση ανάγκασε τον Τραμπ να δώσει εντολές στο Πεντάγωνο για την παροχή του πυραυλικού συστήματος Thaad στο Τελ Αβίβ, το δεύτερο δώρο του.

Η οικονομική ύφεση στο Ισραήλ, που έρχεται σε αντίθεση με τις υποσχέσεις του Νετανιάχου στην αρχή της θητείας του ως πρωθυπουργού, καθιστά την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Eastmed την μοναδική ευκαιρία του στον τομέα αυτό. Ως γνωστόν, παρά τις επανειλημμένες συναντήσεις μεταξύ Τελ Αβίβ και των ηγετών της Ελλάδας, Κύπρου και Ιταλίας για την υλοποίηση αυτού του έργου, η Κύπρος είχε άλλη γνώμη. Η πρόσφατη έρευνα στο οικόπεδο 10 νότια του νησιού επιβεβαιώνει την παρουσία μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου που ανάγουν την Κύπρο σε σημαντική πηγή του Ευρωπαϊκού νότου. Η είδηση που έφτασε στο Τελ Αβίβ σχετικά με την πιθανότητα υποχώρησης της Λευκωσίας από το ισραηλινό πρόγραμμα ήταν η αιτία της επίσκεψης Πομπέο με οδηγίες του Τραμπ να υποστηρίξει το Τελ Αβίβ. Η παρουσία του κατά την κοινή συνάντηση Νετανιάχου, Τσίπρα και Αναστασιάδη είχε στόχο να υποστηρίξει την ισραηλινή θέση. Όντως, οι πληροφορίες μου επιβεβαιώνουν ότι ασκήθηκε μεγάλη πίεση από τον Πομπέο προς τους ηγέτες της Ελλάδας και της Κύπρου να δεχθούν τον Eastmed με αντάλλαγμα την μεταφορά από τον αγωγό και των κυπριακών κοιτασμάτων. Αυτό ήταν το τρίτο πολύ σημαντικό οικονομικό δώρο του Τραμπ προς τον Νετανιάχου.

Καθώς οι ισραηλινές εκλογές πλησίαζαν και οι εσωτερικές δημοσκοπήσεις επιβεβαίωναν ότι ο Νετανιάχου υπολείπεται δύο και περισσότερων ποσοστιαίων μονάδων του εκπροσώπου του Mπλε και Λευκού Συνασπισμού Γκαντζ, πρώην αρχηγού των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, έπρεπε να σημειώσει σημαντική πρόοδο για να έχει τύχη. Και ενώ αναμενόταν η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας Mueller, μία ημέρα πριν από αυτήν ένα ακόμα σημαντικό δώρο ήρθε από τον Τραμπ: η αμερικανική αναγνώριση των υψιπέδων Γκολάν ως νόμιμο τμήμα του Ισραήλ. Αυτή η κίνηση ουσιαστικά δεν θα διαφοροποιήσει το νομικό καθεστώς του Γκολάν. Όμως η άποψη της Ουάσιγκτον έχει σημαντική επιρροή στην κοινή γνώμη. Αυτό το δώρο ήταν το πιο σημαντικό για τον Νετανιάχου που θα θεωρηθεί εθνικός ήρωας από πολλούς ψηφοφόρους της δεξιάς πτέρυγας.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κατά τους τελευταίοους τρεις μήνες σημειώθηκε σημαντική αλλαγή στις πιθανότητες νίκης του Νετανιάχου στις επικείμενες εκλογές. Μπορεί να ειπωθεί ρητά ότι ο Τραμπ και η συντηρητική κυβέρνησή του βρίσκονται πίσω από αυτή τη νίκη αν επιτευχθεί. Αλλά οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η επόμενη κυβέρνηση, ανεξάρτητα από τον νικητή, θα είναι οι πιο δύσκολες από της ιδρύσεως του κράτους του Ισραήλ. Η τεταμένη κατάσταση με τη Λωρίδα της Γάζας δεν μπορεί να παραμένει άλυτη. Η ιρανική παρουσία στη Συρία δεν μπορεί να τερματιστεί μέσω καμμίας πολιτικής λύσης ή συμφωνίας με τη Μόσχα. Η μόνη επιλογή στο τραπέζι είναι η στρατιωτική. Η παρουσία της Χεζμπολάχ στον Λίβανο αυξάνει μέρα με τη μέρα τον κίνδυνο. Επομένως, όποιος και αν κερδίσει τις εκλογές, το καλοκαίρι στη Μέση Ανατολή προμηνύεται ιδιαίτερα θερμό. Ας προετοιμαστούμε.

Δημοφιλή