Οι γερμανικές αρχές επέστρεψαν την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου, τρία έργα τέχνης στους απογόνους Γαλλοεβραίου συλλέκτη στον οποίο ανήκαν μέχρι τον θάνατό του, το 1941, στην κατεχόμενη από τους Ναζί Γαλλία.
Οι δύο από τους πίνακες προέρχονταν από τον «θησαυρό» του Κορνέλιους Γκούρλιτ, ο οποίος ανακαλύφθηκε τυχαία το 2012 στο Μόναχο της Γερμανίας από ελεγκτές της εφορίας. Ο πατέρας του Γκούρλιτ, Χίλντεμπραντ, ήταν έμπορος τέχνης και πουλούσε έργα τα οποία οι Ναζί είχαν απορρίψει, χαρακτηρίζοντάς τα «εκφυλισμένη τέχνη».
Στην τελετή που έγινε στο Βερολίνο, η υπουργός Πολιτισμού Μόνικα Γκρέτερς είπε ότι η επιστροφή των πινάκων είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα. «Εμείς οι Γερμανοί ξέρουμε ότι κάναμε λάθος και γνωρίζουμε ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να επανορθώσουμε. Αλλά, τουλάχιστον, η επιστροφή αυτών των έργων τέχνης είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό και αναγκαίο βήμα για την απόδοση δικαιοσύνης σε έναν μικρό τομέα», τόνισε.
Η ανιψιά του Παριζιάνου δικηγόρου και συλλέκτη έργων τέχνης Αρμάν Ντορβίλ, που παρέλαβε τα έργα, δήλωσε πολύ συγκινημένη. «Αν οι εικόνες μπορούσαν να μιλήσουν, αν μπορούσαν να αφηγηθούν το ταξίδι τους, θα μας έλεγαν πολλά για τη ληστεία, την κλοπή, τις δόλιες πωλήσεις και όσα μπορούμε να μάθουμε απ’ όλα αυτά», είπε στην τελετή, ζητώντας να μην γίνει γνωστό το όνομά της. Ευχαρίστησε επίσης τη γερμανική κυβέρνηση για τις προσπάθειες που καταβάλλει ώστε να εντοπίσει την προέλευση των έργων και να τα επιστρέψει, εφόσον είναι δυνατόν, στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, 75 χρόνια μετά την απελευθέρωση του Άουσβιτς.
«Εκπληρώνετε τη δέσμευση να διατηρήσετε ζωντανή τη μνήμη και αυτό που γίνεται σήμερα, στην επέτειο των 75 ετών από την απελευθέρωση του Άουσβιτς, είναι (...) ένα σύμβολο», τόνισε.
Οι δύο πίνακες, μια υδατογραφία που τιτλοφορείται «Κυρία με βραδινό φόρεμα» και μια ελαιογραφία με τίτλο «Πορτρέτο κυρίας» είναι έργα του Ζαν-Λουί Φορέν και είχαν βρεθεί στα χέρια του Γκούρλιτ. Ο τρίτος, ένα σχέδιο του Κονσταντέν Γκυ, είχε καταλήξει σε μια ιδιωτική συλλογή. Και οι τρεις ανήκαν στον Ντορβίλ, ο οποίος είχε καταφύγει στο κτήμα του στη Ντορντόν της Γαλλίας τον Ιούνιο του 1940. Πέθανε έναν χρόνο αργότερα, ενώ άλλα μέλη της οικογένειάς του χάθηκαν στο Άουσβιτς.
Όταν επιβλήθηκαν στην κατεχόμενη Γαλλία οι αντισημιτικοί νόμοι, οι κληρονόμοι του Ντορβίλ αποφάσισαν να πουλήσουν τους πίνακες σε δημοπρασία στη Νίκαια, το 1942. Δεν είναι σαφές ποιος τους αγόρασε, όμως τα έσοδα από την πώληση δεν δόθηκαν ποτέ στην οικογένεια, αντιθέτως πήγαν στην κυβέρνηση του Βισύ.
Ο Γκούρλιτ κληρονόμησε τους πίνακες από τον πατέρα του και τους κράτησε επί δεκαετίες στο διαμέρισμά του στο Μόναχο και αργότερα, στη μονοκατοικία του στο Σάλτσμπουργκ. Το Μουσείο Τέχνης της Βέρνης, στην Ελβετία, πληροφορήθηκε το 2014, μία ημέρα μετά τον θάνατο του Γκούρλιτ, ότι κληροδότησε στο Μουσείο 1.500 πίνακες, συμπεριλαμβανομένων και έργων του Πικάσο και του Ανρί Ματίς. Κατά τη γερμανική κυβέρνηση, 13 έργα έχουν επιστραφεί μέχρι τώρα στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους.
Πηγή: Reuters