«Η ζωή μέσα σε ένα κλουβί»: Ένας Γερμανός δεσμοφύλακας εξομολογείται

«Η ζωή μέσα σε ένα κλουβί»: Ένας Γερμανός δεσμοφύλακας εξομολογείται
Commons wikimedia

Ο Π. προχωράει σκυφτός στον διάδρομο με τους ασθενικούς, λευκούς λαμπτήρες της φυλακής να τον χτυπάνε από πίσω δημιουργώντας σκιές επάνω στα πλακάκια. Η σιλουέτα του δεν είναι μόνη της. Δίπλα του, με τα χέρια μέσα σε χειροπέδες περπατάει αμίλητος ένας κρατούμενος. Οι δυο τους περνάνε τα κελιά στα αριστερά τους γρήγορα, τα πρόσωπα των κρατουμένων, μαζί και οι ζωές τους στα λίγα τετραγωνικά εναλλάσσονται στα μάτια τους κάθε λίγα μέτρα που διανύουν. Λίγο πιο κάτω ο Π. σταματάει, βγάζει μια αρμαθιά κλειδιά και αφού ξεκλειδώνει, αφήνει τον κρατούμενο με τα χέρια ελεύθερα να επιστρέψει στο κελί του πριν ξανακλειδώσει. Ετοιμάζεται να φύγει, όταν ακούει μια φωνή.

Κάνει ένα βήμα πίσω και κοιτάει ανάμεσα από τα κάγκελα. Ο κρατούμενος έχει καρφωμένο το βλέμμα επάνω του.

«Έ! Εσύ!»

«Είσαι ο γιός του Χίτλερ»

Όταν μου διηγήθηκε το περιστατικό, τον κοιτούσα με μισό μάτι, έτσι όπως έκλεινε τα μάτια για να ρουφήξει τον Ελλαδίτικο ήλιο σε μια παραλία του Πλαταμώνα, παρέα με το αγαπημένο του Bacardi cola. Δεν σου γέμιζε το μάτι, ξανθός, αδύνατος, πρόθυμος να σου ανοιχτεί δίχως ερωτήσεις. Καμία σχέση με το στερεότυπο του δεσμοφύλακα που είχα σχηματίσει από τις Αμερικάνικες αστυνομικές σειρές. Αργότερα θα μάθαινα την ειρωνεία πίσω από το περιστατικό. Το 1922 ο Χίτλερ ήταν κρατούμενος σε ένα από τα κελιά της φυλακής του Stadelheim, στην Ανατολική Βαυαρία όπου ο Π. εργάζεται ως δεσμοφύλακας.

«Κατά την διάρκεια του Τρίτου Ράιχ πάρα πολλές εκτελέσεις έλαβαν χώρα μέσα από τους τοίχους του Stadelheim, πρόκειται για την μεγαλύτερη φυλακή στην Βαυαρία με χώρο για 1379 μέχρι 2100 κρατούμενους. Εδώ υπάρχουν πολλών ειδών κρατούμενοι. Από μικρούς κλέφτες, μέχρι δολοφόνους, τρομοκράτες και βιαστές. Αυτό συμβαίνει γιατί η φυλακή είναι περισσότερο για ανθρώπους που δεν έχουν καταδικαστεί, αλλά είναι σε περίοδο εκδίκασης. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν κρατούμενοι που έχουν ήδη καταδικαστεί και εκτίουν τις ποινές τους.

CHRISTOF STACHE via Getty Images

Τις πρώτες ημέρες, όταν ξεκίνησα να δουλεύω στην φυλακή, ήταν μία περίεργη εμπειρία, λίγο καταπιεστικά, λόγω των συρματοπλεγμάτων που υπήρχαν παντού και κυρίως γιατί είναι κάτι τελείως διαφορετικό από ότι είχα φανταστεί μέχρι τότε. Ξέρουμε για τις φυλακές μόνο από την τηλεόραση ή από τις ταινίες, όμως στην πραγματικότητα είναι πιο ήσυχα και με λιγότερους καυγάδες από ότι νομίζουμε. Στην Γερμανία, κυκλοφορούμε με όπλα μόνο στους πύργους γύρω από την φυλακή. Και οι κρατούμενοι δεν είναι πάντα κακοί άνθρωποι, μπορείς να μιλήσεις μαζί τους και να συμπεριφερθείς φυσιολογικά, αλλά πάντα με απόσταση και με κάποια προστασία. Ναι, πρέπει να χρησιμοποιείς ένα κλειδί για κάθε πόρτα και να δουλέψεις με μερικούς κακούς τύπους όμως όπως προσπαθείς να κάνεις το μέρος φυσιολογικό για τους κρατούμενους, έτσι γίνεται κάπως φυσιολογικό και για σένα τον ίδιο.

Οι κρατούμενοι μου λένε ότι η φυλακή της Βαυαρίας είναι η πιο σκληρή σε όλη την Γερμανία. Για παράδειγμα στην Βαυαρία μπορείς μόνο να αγοράσεις ή να νοικιάσεις, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα ή βιβλία ή μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα τηλέφωνο. Σε άλλες πολιτείες, οι κρατούμενοι μπορούν να αγοράσουν playstation, ή xbox. Επιπλέον, ο νόμος στην Βαυαρία δεν επιτρέπει άλλα πράγματα που επιτρέπονται σε άλλα μέρη. Από τον ελεύθερο χρόνο των κρατούμενων μέχρι και αυστηρές τιμωρίες ή καταδίκες για τις επιθέσεις.

Οι συνθήκες στις οποίες ζουν οι κρατούμενοι είναι κατά την γνώμη μου πολύ καλές. Για παράδειγμα το φαγητό που τρώνε μαγειρεύεται αυστηρά με πρόγραμμα, έτσι ώστε να πάρουν τις απαραίτητες βιταμίνες κλπ. Μπορούν επίσης να κάνουν σχεδόν ότι τους αρέσει. Η φυλακή προσφέρει θρησκευτική βοήθεια για κάθε θρησκεία. Υπάρχουν επίσης σχολικά μαθήματα, δωρεάν βιβλία, μαθήματα εργασίας για να ανεβάσουν το επίπεδο εργασίας τους. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν τα κελιά. Στην Βαυαρία πρέπει να είναι μόνο εννιά τετραγωνικά, και συχνά είναι σε κακή κατάσταση, επειδή η πολιτεία δεν έχει χρήματα για να τα αναβαθμίσει, και οι περισσότεροι κρατούμενοι δεν τα μεταχειρίζονται ως σπίτια τους, όπως και θα έπρεπε να κάνουν. Για να γίνει καλύτερη η ζωή τους μπορούν να αγοράσουν από το μαγαζί που υπάρχει μέσα στην φυλακή, φαγητό, καπνό και ότι θέλουν να έχουν εκτός από αλκοόλ. Μπορούν επίσης να νοικιάσουν τηλεοράσεις και ραδιόφωνα ενώ επισκέπτονται ακόμη τον γιατρό όταν χρειάζεται.»

ullstein bild Dtl. via Getty Images

Όταν ξεκίνησα να τον ρωτάω για ποιο ευαίσθητα πράγματα, τους καυγάδες, τους βιασμούς, τις συναλλαγές μεταξύ των κρατουμένων, και τους θανάτους μέσα στην φυλακή είχε ήδη τελειώσει το δεύτερο Bacardi cola. «Όταν είμαι σε διακοπές δεν σκέφτομαι το τι θα κάνω, είμαι εδώ για να περάσω καλά», είπε γελώντας και αφού παρέγγειλε ένα ακόμα, άναψε ένα τσιγάρο κάνοντας μια μικρή παύση. Ήξερα πως ίσως τον είχα φέρει σε δύσκολη θέση.

«Όσον αφορά εμένα, θεωρώ πως είμαι τυχερός που δεν έχω βρει κάποιο πτώμα. Αλλά συχνά παρατηρώ καυγάδες και μερικές φορές οι κρατούμενοι θέλουν να παλέψουν με τους φύλακες, και συχνά με εμένα. Κατά την διάρκεια των ξαφνικών αυτών επιθέσεων, δεν σκέφτεσαι τον εαυτό σου, κάνεις μόνο ότι είναι απαραίτητο. Αργότερα, όταν η αδρεναλίνη έχει πέσει, είσαι χαρούμενος που δεν έχει συμβεί τίποτα χειρότερο. Μερικοί συνάδελφοι μου που έχουν βρει κρατούμενους οι οποίοι έχουν αυτοκτονήσει, μου έχουν πει ότι ο πρώτος θάνατος που βλέπεις σε αγγίζει. Αλλά μετά από μερικούς, το συνηθίζεις. Νομίζω είναι κάτι ανάλογο με αυτούς που δουλεύουν σε νοσοκομεία.

Οι αυτοκτονίες γίνονται συνήθως μια φορά τον μήνα. Οι λόγοι για τους οποίους διαπράττονται είναι διαφορετικοί. Οικογενειακά προβλήματα, θάνατος ενός μέλους της οικογένειας, η κοπέλα κάποιου αποφασίζει να τον χωρίσει, μεγάλη ποινή από το δικαστήριο ή μερικές φορές ψυχικές ασθένειες. Κάποιοι από τους φυλακισμένους προέρχονται από χώρες στις οποίες υπάρχουν εμφύλιοι πόλεμοι και που έχουν δει πολλά άσχημα πράγματα. Υπάρχουν λοιπόν πολλοί λόγοι για να αυτοκτονήσει ένας κρατούμενος. Συνήθως οι αυτοκτονίες συμβαίνουν το βράδυ, έτσι όταν ο φρουρός ανοίγει το κελί την επόμενη ημέρα τον βρίσκει νεκρό. Μερικές φορές πατάνε το κουμπί έκτακτης ανάγκης αμέσως μόλις χαρακωθούν. Έτσι πηγαίνουν στο νοσοκομείο και ο φρουρός πρέπει να τους επιτηρήσει.

Μέσα στην φυλακή γίνονται όλων των ειδών οι συναλλαγές που μπορείς να φανταστείς. Ξεκινώντας από μικρές συναλλαγές για καπνό, μέχρι την πώληση κινητών τηλεφώνων, καθώς και ναρκωτικών. Μπορείς να βρεις ότι θέλεις, αλλά είναι πιο ακριβά από τον έξω κόσμο. Εμείς σαν φρουροί ψάχνουμε για ναρκωτικά, κινητά τηλέφωνα, όπλα και αλκοόλ όλη την ώρα, όμως βρίσκουμε μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά.

Οι καυγάδες συνήθως γίνονται περίπου μία φορά την βδομάδα. Εγώ προσωπικά δεν είχα ποτέ μεγάλους τραυματισμούς ή πληγές από καυγάδες με κρατούμενους. Όταν ένας φυλακισμένος προσπαθεί να με χτυπήσει ή κάποιον άλλο φρουρό, έρχονται αμέσως συνάδελφοι για να βοηθήσουν. Οι κρατούμενοι μαλώνουν μεταξύ τους κυρίως για μικρά θέματα. Η Εθνικότητα δεν αποτελεί κάποια περίπτωση. Στην φυλακή του Μονάχου υπάρχουν περίπου 80 εθνικότητες, και για αυτό υπάρχουν καυγάδες προγραμματισμένοι από πριν.

Μερικές φορές υπάρχουν και βιασμοί. Οι κρατούμενοι που ανήκουν στην Ρωσική μαφία συνήθως το κάνουν ως τιμωρία. Οι φυλακισμένοι που βρίσκονται στην φυλακή για βιασμό, ειδικά αυτοί που βίαζαν παιδιά, βιάζονται πάρα πολύ συχνά. Συνήθως εμείς ως φρουροί δεν βλέπουμε πολλά από αυτά που γίνονται, απλά τα ακούμε από τους άλλους κρατούμενους την επόμενη ημέρα.»

Όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ των κρατούμενων και τις κλίκες που δημιουργούνται στην φυλακή ο ίδιος δήλωσε:

«Οι κρατούμενοι γίνονται συνήθως φίλοι με άλλους φυλακισμένους από την ίδια χώρα. Παλιότερα η ρωσική μαφία είχε μεγάλη επιρροή στην φυλακή, αλλά τώρα δεν είναι τόσο έντονη. Οι κρατούμενοι με Ισλαμικές πεποιθήσεις έρχονται συχνά κοντά. Προσπαθούν να δώσουν στους εαυτούς τους μία όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική ζωή. Βοηθάνε ο ένας τον άλλον και όταν έχουν προβλήματα μοιράζονται καπνό και φαγητό όταν κάποιος δεν έχει χρήματα να αγοράσει κάτι. Μερικοί κρατούμενοι μένουν μόνοι τους όλη την ώρα γιατί δεν θέλουν να γνωρίσουν τους υπόλοιπους. Οπότε δεν υπάρχει ζήτημα επιβίωσης αν θέλεις να μείνεις ανεξάρτητος.»

Όταν τέλος τον ρώτησα πως αισθάνεται που κάνει αυτή τη δουλειά, ο ήλιος είχε αρχίσει να πέφτει.

«Νομίζω ότι εξαρτάται από την προσωπικότητα που έχεις. Για εμένα είναι μια ωραία δουλειά γιατί εργάζομαι με ανθρώπους, βοηθάω ανθρώπους, και προσπαθώ να τους ετοιμάσω για μια ζωή χωρίς εγκλήματα στον έξω κόσμο. Σίγουρα βλέπω πολλές καταρρακωμένες προσωπικότητες και κατεστραμμένες ζωές. Αλλά όσο περισσότερο καιρό δουλεύεις μέσα στη φυλακή, μαθαίνεις πως να δεις την καλή επιρροή που έχεις στους κρατούμενους, και όχι τους κρατούμενους τους οποίους δεν μπορείς να βοηθήσεις γιατί δεν θέλουν βοήθεια. Αν όμως μπορείς να αντέξεις και να το διαχειριστείς, είναι μια καλή δουλειά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα έλεγα πως είναι η έλλειψη δεσμοφυλάκων που με κάνει να δουλεύω πολύ. Δουλεύω κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο και έχω περίπου 300 ώρες για να καλύψω. Αυτό σε κάνει να αρρωσταίνεις και η ευχαρίστηση στην δουλειά δεν είναι μεγάλη. Όμως είναι τουλάχιστον μια πρόκληση, και αυτό είναι αρκετό.»

Miguel Villagran via Getty Images

Δημοφιλή