Η Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ιούνιος 2022) αποφάσισε την παραχώρηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, μια κίνηση με γεωπολιτικό κίνητρο καθώς και νέα οικονομική συνδρομή το 2022 στην Ουκρανία μέχρι €9 δισ. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι «η πορεία κάθε χώρας προς την ΕΕ θα εξαρτηθεί από τις δικές της επιδόσεις όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης». Διαφωνίες στη Σύνοδο προέκυψαν για τις ενταξιακές χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, που μετατέθηκαν για το … μέλλον.
Για την Αν. Μεσόγειο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρεται στις «πρόσφατες επανειλημμένες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας», η οποία «πρέπει να σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών-μελών της ΕΕ» και υπενθυμίζονται προηγούμενα Συμπεράσματα και η Δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, με την οποία η ΕΕ καλούσε «την Τουρκία να απέχει από νέες προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου» και επαναβεβαίωνε «την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση τέτοιας ενέργειας, τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών-μελών της και για να διαφυλάξει την περιφερειακή σταθερότητα.»
Η Δήλωση εύλογα θεωρήθηκε τότε επιτυχία, αλλά αμέσως μετά η Τουρκία ξεκίνησε πολλές «τέτοιες ενέργειες» π.χ. ωμής παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου με εποικισμό των Βαρωσίων, απόρριψης της συμφωνημένης βάσης των διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ στο Κυπριακό, πρωτοφανείς παραβιάσεις στο Αιγαίο, υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά κ.ά.
Τώρα, Ιούνιο 2022, η Σύνοδος καταγράφει ξανά (!) ότι «αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το Διεθνές Δίκαιο και να αποκλιμακώσει τις εντάσεις, προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.»
Θέμα κυρώσεων για την τουρκική παραβατικότητα βάσει της Δήλωσης της 25ης Μαρτίου 2021 δεν τέθηκε από Ελλάδα και Κύπρο, είτε επειδή προτιμούν χαμηλούς τόνους και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, είτε γιατί αξιολογούν πως το αίτημα θα απορριφθεί, κι έτσι προτιμούν την ομόφωνη πολιτική στήριξη της ΕΕ κατά των τουρκικών παραβιάσεων του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου. Αυτό δυνατόν να εξηγεί την ικανοποίηση των επικεφαλής των δύο Κυβερνήσεων.
Εμείς, συμβάλλοντας επικοδομητικά, επιμένουμε ότι θα μπορούσαν να ζητήσουν εφαρμογή της Δήλωσης, είτε να προσφύγει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εναντίον της Τουρκίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για παραβίαση της εμπορικής συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας εις βάρος της Κύπρου, όπως έκανε η Επιτροπή πρόσφατα εναντίον της Κίνας για τη Λιθουανία.
Καταληκτικά, σε συνθήκες ακήρυχτου πολέμου από την Τουρκία, προέχει ανάλογη πανεθνική προετοιμασία. Η βαναυσότητα του τυραννικού καθεστώτος στην Τουρκία ποδοπατεί τους λαούς εντός, οδηγώντας τους στα άκρα και στη φτώχεια. Η κρίση θα ξεσπάσει, είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά πρώτα και πρέπει να είμαστε ενωμένοι κι έτοιμοι.
Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) - Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο