Ευρωβουλευτές από το...πάνω ράφι...

Ευρωβουλευτές από το...πάνω ράφι...
artJazz via Getty Images

Η ΝΔ συχνά, ειδικά στο παρελθόν, συγκροτούσε το ψηφοδέλτιο των ευρωεκλογών με το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό της. Η παράταξη που μπόλιασε την Ευρωπαϊκή Ιδέα στη χώρα, που έδωσε μάχες εντός και εκτός Ελλάδας για να πετύχει την ένταξη της χώρας στην Ευρώπη, δεν φροντίζει να επιλέξει για τα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρόσωπα που θα έχουν πρωτίστως τη δυνατότητα να… ψηθούν μέσα από τη διαδρομή τους στα πολιτικά όργανα των Βρυξελλών, ώστε εν συνεχεία να μεταφέρουν στην παράταξη και κατ’ επέκταση στη χώρα τις παραστάσεις και τις εμπειρίες που θα αποκτήσουν εκεί.

Η ιστορία έχει δείξει ότι συνηθίζει να αντιμετωπίζει τη στελέχωση αυτή κυρίως ως ένα εργαλείο εσωκομματικών διευθετήσεων και ισορροπιών, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε αρκετές φορές να δίνεται η εντύπωση πως τελικά το ευρωψηφοδέλτιο προσομοιάζει περισσότερο με λίστα προσώπων τιμητικής αποστρατείας. Σε πολλές περιπτώσεις οι επιλογές αφορούσαν σε πρόσωπα που είτε έχουν ολοκληρώσει την πολιτική τους διαδρομή στο εσωτερικό της χώρας, είτε η εκάστοτε ηγεσία τους τοποθέτησε εκεί για να απαλλαγεί από εσωτερικές έριδες, είτε για να αξιοποιήσει την ιδιότητα τους ως κράχτη ομάδων ψηφοφόρων (πανεπιστημιακοί, συνδικαλιστές, αγρότες, πολύτεκνοι, αθλητές, καλλιτέχνες, κλπ).

Υπήρξαν και περιπτώσεις που αξιοποιούνται οι ευρωεκλογές προκειμένου η παράταξη να εκπέμψει κάλεσμα – άνοιγμα σε άλλους πολιτικούς χώρους, με πιο χαρακτηριστική την τοποθέτηση στην πρώτη θέση του ευρωψηφοδελτίου του Γιάγκου Πεσμαζόγλου το 1989. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι λίγες οι φορές που μένει η εντύπωση ότι την ενδιαφέρει πρωτίστως το εσωτερικό περιβάλλον της χώρας και της ίδιας, η ανθρωπογεωγραφία εκείνη που θα της εξασφαλίσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα το βράδυ των εκλογών. Μέχρι εκεί. Για την επόμενη μέρα ουδέν. Μέχρι και αρχηγός της ΝΔ, ο Ε. Αβέρωφ, είχε τεθεί επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου το 1984, υπηρετώντας ακριβώς αυτή τη λογική. Όλοι φυσικά τότε γνώριζαν εκ των προτέρων ότι ήταν αδύνατον ο αρχηγός του κόμματος να καθίσει έστω και ένα λεπτό στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου, όπερ και εγένετο, αφού λίγες μέρες μετά την εκλογή του, παραιτήθηκε για να πάρει τη θέση του ο πρώτος επιλαχών.

Ανάλογη λίγο πολύ λογική ακολούθησε η ΝΔ αρκετές φορές και για τα πρόσωπα που επιλέγει, όταν έχει αυτή τη δυνατότητα, για Επιτρόπους στην Ε.Ε. Συχνότερα έχει επιλέξει πρόσωπα που είχαν ολοκληρώσει τον πολιτικό τους κύκλο στη χώρα, έφευγαν για πέντε χρόνια στην Ευρώπη, έληγε η θητεία τους και δεν επέστρεφαν τίποτα από όσα είχαν αποκομίσει από αυτή τη διαδρομή τους, ούτε στην παράταξη, ούτε στον τόπο.

Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να έχει εφαρμόσει την ακριβώς αντίθετη πρακτική. Μεγάλος αριθμός εκ των στελεχών του που κυβέρνησαν τον τόπο είχαν προηγουμένως θητεύσει, είτε στο ευρωκοινοβούλιο, είτε ως επίτροποι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κι αν για τη ΝΔ αυτό συνέβη σε ελάχιστες περιπτώσεις, στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ η λίστα είναι πολύ μεγάλη. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ένας πρώην ευρωβουλευτής ή πρώην επίτροπος θα είναι ένας καλός υπουργός ή ένα πετυχημένο κυβερνητικό στέλεχος. Είναι όμως απολύτως σίγουρο ότι θα φέρει πίσω μαζί του, κάτι που θα βοηθήσει τη χώρα. Κάποια ιδέα, μια μεθοδολογία, ένα βίωμα.

Η πορεία ενός πολιτικού στις Βρυξέλλες αποτελεί ή θα πρέπει να αποτελεί, ένα μεγάλο σχολείο. Τα ευρωπαϊκά πολιτικά όργανα θα πρέπει να είναι το ξεκίνημα για έναν πολιτικό και όχι η κατάληξη της πορείας του. Η γνώση της λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών, οι διαδικασίες για τη λήψη των αποφάσεων, ο σχεδιασμός των ευρωπαϊκών πολιτικών, η διαμόρφωση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. και όλα όσα συνθέτουν το πολιτικό περιβάλλον μέσα στην έδρα των αποφάσεων που μας αφορούν όλους, συνιστούν πολύ ισχυρά εφόδια για έναν πολιτικό, τη στιγμή που θα επιστρέψει και θα τα εφαρμόσει στην πατρίδα του. Τελικά όμως, όταν εφαρμόζεται η παραπάνω πρακτική, ο μόνος που κερδίζει είναι αυτός που θα χρισθεί ευρωβουλευτής. Ούτε καν η παράταξή του αποκομίζει κάποιο όφελος, πλην της διασφάλισης των εσωτερικών ισορροπιών και ίσως κάποιες λίγες μονάδες στο εκλογικό σκορ, ούτε φυσικά η χώρα, αφού όλα όσα έχει μάθει στους διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα παίρνει μαζί του μόλις απολέσει την ιδιότητα. Ακόμη και περιπτώσεις-εξαιρέσεις ευρωβουλευτών που έδειξαν ότι πραγματικά ήθελαν να επιστρέψουν στην παράταξη και τον τόπο όλα όσα αποκόμισαν στην Ευρώπη χάθηκαν, καθώς τους απορρόφησε η κινούμενη άμμος της υστεροβουλίας που χαρακτήρισε αυτή την πρακτική.

Ίσως δεν είναι τυχαία, ούτε η μεγάλη καθυστέρηση στην ενσωμάτωση της εθνικής μας νομοθεσίας των ευρωπαϊκών οδηγιών, ούτε η άγνοια των ευρωπαϊκών κανονισμών κατά την εφαρμογή τους, ούτε φυσικά και η διαχρονικά χαμηλή απορροφητικότητα των ευρωπαϊκών ενισχύσεων της χώρας.

Δημοφιλή