Πέντε δημοσιογράφοι που έκαναν καριέρα χάρη σε «φτιαχτά» ρεπορτάζ- μέχρι που αποκαλύφθηκαν

Πέντε δημοσιογράφοι που έκαναν καριέρα χάρη σε «φτιαχτά» ρεπορτάζ- μέχρι που αποκαλύφθηκαν
Journalists work in the Al Jazeera America newsroom in New York, August 20, 2013. Al Jazeera America, a new 24-hour news channel was launched in the United States on Tuesday. REUTERS/Brendan McDermid (UNITED STATES - Tags: MEDIA BUSINESS)
Journalists work in the Al Jazeera America newsroom in New York, August 20, 2013. Al Jazeera America, a new 24-hour news channel was launched in the United States on Tuesday. REUTERS/Brendan McDermid (UNITED STATES - Tags: MEDIA BUSINESS)
Brendan McDermid / Reuters

Στην εποχή που τα «fake news» έχουν γίνει όρος η χρήση του οποίου έχει καθιερωθεί διεθνώς ξεχνάμε καμιά φορά πως το φαινόμενο των δημοσιογράφων που δημιουργούν ψεύτικες ειδήσεις (ή κλέβουν δουλειά άλλων, τις «φτιάχνουν» και τις παρουσιάζουν ως δικές τους, χωρίς να αναφέρουν πηγές κλπ) δεν είναι ακριβώς κάτι καινούριο.

Σε δημοσίευμα του RT παρατίθεται μια λίστα από πέντε τέτοιες περιπτώσεις.

«Εντουάρντο Μάρτινς»: Η πιο πρόσφατη περίπτωση που έγινε γνωστή. Ο «Μάρτινς» έγινε γνωστός τα τελευταία τρία χρόνια ως φωτογράφος εμπόλεμων ζωνών, και εικόνες του εμφανίστηκαν σε ΜΜΕ διεθνούς εμβέλειας. Παρουσιαζόταν ως φωτογράφος του ΟΗΕ, με φωτογραφίες από Συρία, Ιράκ και Παλαιστίνη, και έναν λογαριασμό με πάνω από 120.000 followers στο Instagram. Εν τέλει αποκαλύφθηκε στα τέλη του Αυγούστου, από έρευνα του BBC Brasil: Επρόκειτο για μια φανταστική περσόνα (υποτίθεται πως ήταν 32χρονος σέρφερ από τη Βραζιλία, που είχε επιζήσει από τη λευχαιμία και την κακοποίηση κατά την παιδική του ηλικία και είχε βρει νόημα στη ζωή του ως φωτογράφος εμπόλεμων ζωνών). Αυτό που έκανε ήταν να αλλάζει λίγο τις φωτογραφίες που έκλεβε από επαγγελματίες φωτογράφους και να τις παρουσιάζει ως δικές του. Ο άνδρας που παρουσιαζόταν στις φωτογραφίες ήταν ο Μαξ Χέπγουορθ Πόβεϊ, ένας Βρετανός σέρφερ, η εικόνα του οποίου εισαγόταν σε φωτογραφίες από εμπόλεμες ζώνες. Ο «Μάρτινς» έγινε αρκετά γνωστός στο Ίντερνετ, τόσο για τις εικόνες όσο και για τη «συγκινητική ιστορία» του, μέχρι που ήρθε σε επαφή με τη Νατάσα Ριμπέιρο, του BBC Brasil, που δούλευε στη Μέση Ανατολή, η οποία υποψιάστηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, καθώς οι Βραζιλιάνοι δημοσιογράφοι που εργάζονται εκεί δεν είναι πολλοί- και δεν είχε συναντήσει κανέναν «Εντουάρντο Μάρτινς».

Τζάνετ Λέσλι Κουκ: Η πρώην δημοσιογράφος της Washington Post αναγκάστηκε να επιστρέψει βραβείο Πούλιτζερ που της είχε δοθεί για ένα ρεπορτάζ το 1980 περί ενός οκτάχρονου που υποτίθεται πως είχε εθιστεί στην κοκαΐνη. Αργότερα είπε πως της είχαν πει για ένα αγόρι σε μια κλινική- αλλά δεν το βρήκε, οπότε έφτιαξε ένα από το μυαλό της.

Στίβεν Γκλας: Εργαζόταν για το New Republic και το Rolling Stone. Το 1998 αποκαλύφθηκε ότι είχε χρησιμοποιήσει ουκ ολίγες φτιαχτές πηγές, δηλώσεις και γεγονότα στη δουλειά του. Το ρεπορτάζ που τον «έκαψε» ήταν το «Hack Heaven», για έναν υποτιθέμενο 15χρονο χάκερ που είχε μπει στο δίκτυο υπολογιστών μιας εταιρείας λογισμικού ονόματι «Jukt Micronics», η οποία (υποτίθεται) τον είχε προσλάβει ως σύμβουλο ασφαλείας. Όπως έγινε γνωστό αργότερα, «υποστήριζε» τα φτιαχτά του ρεπορτάζ με άλλο φτιαχτό υλικό (όπως πχ δημιουργώντας ψεύτικο site για την εταιρεία λογισμικού και βάζοντας τον αδελφό του να κάνει την «πηγή».

Μπράιαν Γουίλιαμς: Ο δημοσιογράφος του NBC ενεπλάκη σε σκάνδαλο όταν έγινε γνωστό πως είχε πει ψέματα για γεγονότα που κάλυπτε ενώ ήταν ανταποκριτής στον πόλεμο στο Ιράκ το 2003. Είχε πει πως ελικόπτερο στο οποίο βρισκόταν πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση ύστερα από χτύπημα αντιαρματικής ρουκέτας. Ωστόσο, σύμφωνα με έναν μηχανικό από ένα από τα ελικόπτερα που όντως δέχτηκαν επίθεση, καθώς και άλλα μέλη των πληρωμάτων, το Chinook του Γουίλιαμς έφτασε στο σημείο μισή ώρα μετά. Περαιτέρω έρευνες έδειξαν και άλλα «περίεργα», όπως τον ισχυρισμό του πως είδε μια αυτοκτονία στη Νέα Ορλεάνη μετά τον τυφώνα «Κατρίνα», ότι ρουκέτες είχαν περάσει ξυστά από ισραηλινό ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε το 2006, ότι ήταν στην Πύλη του Βραδεμβούργου όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, ότι είχε πετάξει στη Βαγδάτη μαζί με την επίλεκτη μονάδα Ειδικών Δυνάμεων του αμερικανικού ναυτικού SEAL Team Six κ.α.

Τζέισον Μπλερ: Πρώην δημοσιογράφος των New York Times ο οποίος παραιτήθηκε το 2003 μετά την αποκάλυψη ότι τα ρεπορτάζ του περιείχαν κομμάτια που είχαν κλαπεί από άλλες πηγές (χωρίς σχετικές αναφορές) και φτιαχτά στοιχεία. Το σκάνδαλο ξέσπασε όταν μια δημοσιογράφος της San Antonio Express-News ήρθε σε επαφή με τους NY Times λέγοντας ότι υπήρχαν πολλά κοινά στοιχεία ανάμεσα σε ρεπορτάζ του Μπλερ και σε ένα δικό της. Το «κουβάρι» άρχισε να ξετυλίγεται, και μεταξύ αυτών που ήρθαν στο φως ήταν ταξίδια που δεν έγιναν ποτέ και άλλα πολλά φτιαχτά στοιχεία.

Δημοφιλή