Τι προέβλεπε η CIA για την Κύπρο μετά τον «Αττίλα»: «Δεν μπορούν να σταματήσουν τους Τούρκους, η Ελλάδα δεν θα βοηθήσει»

Τι προέβλεπε η CIA για την Κύπρο μετά τον «Αττίλα»: «Δεν μπορούν να σταματήσουν τους Τούρκους, η Ελλάδα δεν θα βοηθήσει»
Picture of Turkish paratroopers land in Cyprus, 20 July 1974, during Turkey's invasion of north Cyprus. Twenty-three yeares later, Greek-Cypriots are ceremoniously honouring, 20 July, those who died during the invasion while Turkish-Cypriots on the other side of the Green Line which divides the two communities are celebrating the anniversary of their break-away republic. (Photo credit should read STR/AFP/Getty Images)
Picture of Turkish paratroopers land in Cyprus, 20 July 1974, during Turkey's invasion of north Cyprus. Twenty-three yeares later, Greek-Cypriots are ceremoniously honouring, 20 July, those who died during the invasion while Turkish-Cypriots on the other side of the Green Line which divides the two communities are celebrating the anniversary of their break-away republic. (Photo credit should read STR/AFP/Getty Images)
STR via Getty Images

Νέο φως στα γεγονότα του «Αττίλα» στην Κύπρο και σε αυτά που ακολούθησαν ή θα μπορούσαν να ακολουθήσουν αργότερα ρίχνει έγγραφο της CIAπρος τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Χένρι Κίσινγκερ, το οποίο αποχαρακτηρίστηκε πρόσφατα.

Το έγγραφο έχει ημερομηνία 5 Σεπτεμβρίου 1974 (υπενθυμίζεται πως ο «Αττίλας 1» έλαβε χώρα στις 20-22 Ιουλίου 1974 και ο «Αττίλας 2» στις 14-16 Αυγούστου) και σε αυτό γίνεται ανάλυση των τουρκικών στρατιωτικών δυνατοτήτων, δεδομένων των αναφορών «πως η Τουρκία μπορεί να αρχίσει ξανά επιθετικές επιχειρήσεις στην Κύπρο, περιλαμβανομένης μιας “δεύτερης γραμμής του Αττίλα”, από τη Λευκωσία στη Λάρνακα».

Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, εάν οι Τούρκοι αποφάσιζαν να κάνουν κάτι τέτοιο, η επιχείρηση θα διαρκούσε δύο ημέρες ή παραπάνω, «αν και κάποιοι μικροί θύλακες ελληνικής αντίστασης μπορεί να αντέξουν περισσότερο».

«Επιχειρώντας να επεκταθούν στη Λάρνακα- κάτι που φαίνεται να αναφέρεται από τους Τούρκους ως εδραίωση μιας “δεύτερης γραμμής Αττίλα”- θα αντιμετωπίσουν μικρή αποτελεσματική αντίσταση. Η ελληνοκυπριακή Εθνική Φρουρά χτυπήθηκε άσχημα κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων και είναι σημαντικά πιο αδύναμη από ό,τι ήταν στην αρχή της κρίσης. Οι Τούρκοι, από την άλλη πλευρά, είχαν σχετικά ελαφρές απώλειες και έχουν φέρει επιπρόσθετες ενισχύσεις. Οι Ελληνοκύπριοι δεν είναι σε θέση να σταματήσουν μια τουρκική προέλαση».

Όσον αφορά στο αν οι Ελληνοκύπριοι θα λάμβαναν κάποια βοήθεια από κάποια πλευρά, η εκτίμηση είναι αρνητική. «Οι Ελληνοκύπριοι δεν θα λάβουν βοήθεια από άλλες δυνάμεις στο νησί. Οι δυνάμεις του ΟΗΕ δεν έχουν εντολή να αντισταθούν σε τουρκική προέλαση. Είναι επίσης εξαιρετικά απίθανο οι βρετανικές δυνάμεις να δράσουν, δεδομένου του ότι οι Τούρκοι συνεχίζουν να μένουν μακριά από τις περιοχές των βρετανικών βάσεων. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς πως η ελληνική κυβέρνηση θα είναι πιο πρόθυμη ή ικανή να παρέχει αποτελεσματική βοήθεια αυτή τη φορά από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια των προηγούμενων σταδίων της τουρκικής επίθεσης».

Όπως σημειώνεται στη συνέχεια, η δημιουργία μιας «δεύτερης γραμμής του Αττίλα» θα είχε στόχο να βελτιωθεί η θέση της Τουρκίας στις διαπραγματεύσεις και να αυξηθεί η πίεση προς την ελληνική πλευρά για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Μια τέτοια προέλαση θα έχει επίσης το αποτέλεσμα να περιέλθουν περισσότεροι Τουρκοκύπριοι στην ελεγχόμενη από την Τουρκία περιοχή, και να διασωθούν από την εκδίκηση των Ελλήνων».

Το έγγραφο καταλήγει πάντως πως «εξακολουθεί να μην υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς ότι η Τουρκία επιθυμεί να πάρει τον έλεγχο όλης της Κύπρου. Αν οι Τούρκοι επιχειρούσαν να το κάνουν, πιθανότατα θα τους έπαιρνε αρκετές εβδομάδες. Η επιχείρηση θα ήταν αιματηρή και πιθανότατα θα χρειάζονταν ενισχύσεις, ειδικά από τη στιγμή που θα απαιτούσε και την κατάληψη αστικών περιοχών όπως η Λευκωσία».

Δημοφιλή