Σοβαρά ερωτήματα τίθενται σχετικά με το πού οδεύουν οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, στον απόηχο των δηλώσεων του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την Παρασκευή, ο οποίος ξεκαθάρισε πως «εμείς θα είμαστε για πάντα στην Κύπρο», συμπληρώνοντας «μην περιμένετε να μην υπάρχουν εγγυήσεις της Τουρκίας- δεν τίθεται θέμα αποχώρησης του τουρκικού στρατού από την Κύπρο».
Επιπλέον, ο Τούρκος πρόεδρος πρότεινε να ενωθούν τα Κόκκινα με τη Μόρφου και να δοθούν στην τουρκοκυπριακή πλευρά, με αντάλλαγμα να δοθεί στην ελληνοκυπριακή πλευρά το Βαρώσι, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο να δοθεί η Καρπασία στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Ακόμη, ισχυρίστηκε πως οι Τουρκοκύπριοι «δουλεύουν εντατικά και φέρνουν ειλικρίνεια» στο τραπέζι των συνομιλιών», αλλά οι Ελληνοκύπριοι και η Αθήνα «έχουν άλλες προσδοκίες». Οι δηλώσεις του προκάλεσαν την αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, ο οποίος δήλωσε πως «αποτρέψαμε μία μεθοδευμένη αποτυχία της Διάσκεψης», προσθέτοντας πως «βρισκόμαστε σε μία συνεχή διαπραγμάτευση και μάχη για μία δίκαιη λύση του Κυπριακού», η οποία «σημαίνει πριν από όλα λύση και απάλειψη των αιτιών που το προκάλεσαν, δηλαδή την κατοχή και παρουσία κατοχικών στρατευμάτων και το σύστημα εγγυήσεων που παραβιάστηκε κατάφωρα». Ερωτηθείς σχετικά με δήλωση του Τούρκου προέδρου ότι η ελληνική πλευρά αποφεύγει τη λύση, ο κ. Κοτζιάς απάντησε: «Στα πόδια το έβαλαν αυτοί που έφυγαν. Εμείς είμαστε ακόμα εδώ. Σήμερα ήταν προγραμματισμένη πολιτική συζήτηση».
Από πλευράς του, ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, τόνισε και την Παρασκευή πως θέση της ελληνοκυπριακής- ελληνικής πλευράς είναι η κατάργηση εγγυήσεων και η ρύθμιση αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχει διάσταση απόψεων με την Ελλάδα και τονίζοντας πως η μόνη ολοκληρωμένη πρόταση που υπάρχει ενώπιον της διάσκεψης είναι η πρόταση που υποβλήθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Οι στόχοι, όπως υπογράμμισε, ήταν δύο: Να αποτραπεί το αδιέξοδο και να διαφανούν οι προθέσεις των Τούρκων σε εδαφικό, ασφάλεια και εγγυήσεις. Επίσης σημείωσε πως αναγνωρίζεται πλέον ότι η ασφάλεια του ενός δεν μπορεί να είναι απειλή για τον άλλο και τόνισε πως «όσο υπάρχουν δείγματα ότι ο διάλογος είναι ζωντανός και συνεχίζει, εγώ ελπίζω για τη λύση».
Θέση μας παραμένει η κατάργηση εγγυήσεων και η ρύθμιση αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων #Geneva#ConferenceOnCyprus
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) January 13, 2017
Ο Κύπριος πρόεδρος συμπλήρωσε πως τα αποτελέσματα της διάσκεψης δικαιώνουν την απόφαση για την πραγματοποίηση της διάσκεψης για την Κύπρο.
Ερωτηθείς για το αν υπάρχει ίχνος ελπίδας για το Κυπριακό, είπε, μεταξύ άλλων, πως, αν η Τουρκία δεν ήθελε να συνεργαστεί, δεν θα βρισκόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ τόνισε πως οποιοιδήποτε χάρτες δημοσιοποιούνται είναι ψευδείς, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δεν είναι οι χάρτες που έχει υπό τη φύλαξη του ο ΓΓ του ΟΗΕ».
Μαξίμου: «Σημαντική πρόοδος»
Στο μεταξύ, ελληνικές κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προστατεύσει και να αξιοποιήσει τη «σημαντική δυναμική που έχει δημιουργηθεί για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση».
Όπως υποστηρίζεται στις δικοινοτικές συνομιλίες συντελείται σημαντική πρόοδος παρά τις κρίσιμες διαφορές. «Στα θετικά της διάσκεψης η ανταλλαγή χαρτών για πρώτη φορά από το 1974. Επίσης σημαντική πρόοδο αποτελεί το γεγονός ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό εισέρχονται σε νέα φάση και πλέον μπαίνουν στο τραπέζι τα ζητήματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας».
Παράλληλα, οι εν λόγω πηγές αναφέρουν πως «σε σταθερό συντονισμό και συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσουμε να επεξεργαζόμαστε και να καταθέτουμε προτάσεις βασισμένες στις αρχές που έχουμε διακηρύξει ως προς τον τομέα των εγγυήσεων και της ασφάλειας στον οποίο και εμπλεκόμαστε», ενώ υπογραμμίζουν πως «φοβικές λογικές αλλά και επιθετικές δηλώσεις δεν έχουν θέση στην προσπάθεια για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού».
«Συνεχίζουμε να επιδιώκουμε σταθερά την εξεύρεση κοινού εδάφους στο πλαίσιο των συνομιλιών, προκειμένου να συνεχίσει τις εργασίες της η Διάσκεψη της Γενεύης με τη συμμετοχή και του πρωθυπουργού»
Άιντε: Yπάρχει ελπίδα για μία ενωμένη ομόσπονδη Κύπρο
Την άποψη πως υπάρχει ελπίδα εξέφρασε ο ειδικός σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, λέγοντας πως οι εναρκτήριες δηλώσεις, που έγιναν στη διάσκεψη της Γενεύης, «μετέφεραν ένα ισχυρό μήνυμα ελπίδας ότι αυτή η μακροχρόνια διένεξη μπορεί τώρα να λήξει και ότι θα μπορέσει να υπάρξει μία ενωμένη ομόσπονδη Κύπρος με μία διευθέτηση για την ασφάλεια που να είναι κοινά αποδεκτή από όλες τις πλευρές». Ερωτηθείς για τη δήλωση Ερντογάν είπε πως έγιναν κάποιες συζητήσεις την Πέμπτη, όχι επί της ουσίας, οι οποίες μπορεί να προκάλεσαν μία αντίδραση, προσθέτοντας πως δεν έχει οποιαδήποτε ένδειξη ότι υπάρχει οποιοδήποτε πρόβλημα με τη διαδικασία. «Αλλά το σημειώνουμε αυτό (τη δήλωση Ερντογάν)», ανέφερε.
Ακιντζί: Δεν υπάρχουν θέματα ταμπού
Από πλευράς του, ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί δήλωσε ότι τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται «ταμπού» στις συνομιλίες: «Αν λέμε ότι αυτά τα ζητήματα είναι ταμπού, ότι δεν μπορούμε ούτε καν να τα συζητήσουμε και ότι όλα θα έπρεπε να παραμείνουν ως έχουν, αυτό δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας» είπε ο Ακιντζί σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Γενεύη, λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις Ερντογάν.
Όπως πρόσθεσε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, οι προτάσεις δεν θα πρέπει να γίνονται αντιληπτές ως απειλή για την άλλη πλευρά και οι λύσεις θα πρέπει να είναι αποδεκτές και από τις δύο πλευρές, έτσι ώστε η τελική συμφωνία να βρίσκει σύμφωνους τόσο τους Ελληνοκύπριους όσο και τους Τουρκοκύπριους.
Υπενθυμίζεται ότι συζητήσεις σε επίπεδο τεχνοκρατών έχει προγραμματιστεί να αρχίσουν στις 18 Ιανουαρίου, επικεντρώνοντας στο θέμα της ασφαλείας.