Ο Φρέντρικ Ένεβαλ, είναι Σουηδός δημοσιογράφος. Την άνοιξη του 2014 γύριζε ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με τις αντιδράσεις των ευρωπαϊκών εθνικιστικών κομμάτων απέναντι στους πρόσφυγες. Και ήταν τότε που γνώρισε εδώ στην Ελλάδα τον 15χρονο Σύρο, Άμπεντ.
«Πάρε με μαζί σου!» ήταν η φράση του Άμπεντ προς τον δημοσιογράφο, on camera (μετά τα 53' στο ντοκιμαντέρ). Και άιφνης ο δημοσιογράφος βρέθηκε μπροστά σε ένα δίλημμα: να διακόψει την ανταπόκριση των για όσα συνέβαιναν και να προσπαθήσει αν σώσει τον 15χρονο ή να συνεχίσει τη δουλειά απορρίπτοντας το αίτημα του.
«Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως θα προσπαθήσω». Η απόφαση του σίγουρα επηρεάστηκε και από όσα είχε ακούσει λίγο νωρίτερα να λέει ο διακινητής στο τηλέφωνο, στην οικογένεια του Άμπεντ, πως πρέπει να κάνει κάποιος για να «βγει» από την Ελλάδα. Και όσα ειπώθηκαν, ακούγονταν όπως και ο δημοσιογράφος σχολίασε, πολύ επικίνδυνα
Έτσι ο Ένεβαλ, ο cameraman και διερμηνέας του πράγματι προσπάθησαν και τα κατάφεραν να μεταφέρουν τον 15χρονο στη Σουηδία και τώρα, αυτές τις μέρες βρίσκονται ενώπιον του δικαστηρίου κατηγορούμενοι για παράνομη διακίνηση μετανάστη. «Εκ προμελέτης, βοήθησαν έναν αλλοδαπό (να περάσει) στη Σουηδία μέσω του Μάλμε μολονότι το πρόσωπο αυτό δεν είχε διαβατήριο, ούτε κάποια άδεια για να μπει στη χώρα» αναφέρεται στο κατηγορητήριο.
Ο δημοσιογράφος εξ αρχής δήλωσε αθώος. «Ως ανθρώπινα όντα, αισθανθήκαμε ότι έπρεπε να το κάνουμε για ένα αγόρι που βρισκόταν σε κατάσταση ανάγκης», είπε σε δηλώσεις του στην τηλεόραση ενώ τονίζει πως δεν μπορεί να θεωρείται διακινητής αφού ούτε ο ίδιος ούτε οι συνεργάτες πήραν χρήματα.
Η μετάδοση του ντοκιμαντέρ, τον Ιανουάριο του 2015, προκάλεσε ένα κύμα συμπάθειας για τους πρόσφυγες ενώ η χώρα δέχθηκε εκείνη χρονιά 165.000 αιτούντες ασύλου. Την ίδια περίοδο όμως κατατέθηκε μήνυση σε βάρος του Ένεβαλ ενώ σήμερα το κλίμα στη Σουηδία έχει αλλάξει σημαντικά και η χώρα έκλεισε τα σύνορα της την ίδια περίοδο με τη Δανία.
«Είναι λίγο δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε γίνει σύμβολα για κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που βιώσαμε. Αλλά βοηθάει πολύ που δεν νοιώθουμε ντροπή ή αμηχανία. Οι περισσότεροι τηλεθεατές καταλαβαίνουν τι ήταν αυτό που κάναμε, μπαίνουν στη θέση μας- ακόμα κι αν διαφωνούν μαζί μας» λέει σήμερα ο δημοσιογράφος.
Σε ό,τι αφορά τη δικαστική περιπέτεια του σχολιάζει πως αυτό που έχει γίνει σαφές από εισαγγελικής πλευράς είναι ότι στην συγκεκριμένη υπόθεση φαίνεται να υπάρχει μια νομική ασάφεια και συμπληρώνει: «Δεν έχω την αίσθηση ότι διώκομαι για λόγους παραδειγματισμού». Όπως τονίζει το ερώτημα στην συγκεκριμένη υπόθεση είναι εάν είναι ή όχι ποινικό αδίκημα να βοηθήσεις κάποιον που βρίσκεται σε δυσχερή θέση.
Όταν πάντως τον ρωτούν εάν θα το έκανε ξανά, απαντά: «Είναι δύσκολη ερώτηση...ήξερα το τίμημα για τη βοήθεια που το πρόσφερα. Αν το μετανιώνω; Ούτε λεπτό»...
Πηγή: Guardian