Επί πολλές δεκαετίες, η Σουηδία υπήρξε πρότυπο στην οργάνωση και την εφαρμογή του κοινωνικού της κράτους, αποτελώντας μία από τις πρώτες επιλογές πολιτικών και οικονομικών μεταναστών, αλλά και προσφύγων. Αυτό το δεδομένο άλλαξε σταδιακά από το 1980 κι έπειτα, οπότε και παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση στα ποσοστά κοινωνικών ανισοτήτων.
«Πράγματι, σε θεωρητικό επίπεδο όλοι συμφωνούμε στο θέμα της ανισότητας: πολλοί λίγοι πολιτικοί θα έλεγαν ότι είναι ενάντια στην καταπολέμησή της, καθώς έχουμε μια μακρά παράδοση υπέρ της ισότητας εδώ. Ωστόσο, υπάρχει ένα κενό μεταξύ θεωρίας και πραγματικότητας», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο Per Molander, πρώην σύμβουλος του ΔΝΤ και συγγραφέας ενός πρόσφατου βιβλίου σχετικά με την κοινωνική ανισότητα στη χώρα.
Είναι απόλυτα ενδεικτικό πως σήμερα η Σουηδία έχει 178 δισεκατομμυριούχους (σε τοπικό νόμισμα), 22 περισσότεροι από τα στατιστικά του 2015 και όλοι αυτοί μαζί κατέχουν περισσότερο από το διπλάσιο του ετήσιου προϋπολογισμού του σουηδικού κράτους. Στον αντίποδα, την ίδια ώρα στο Μάλμε, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, η περιοχή Rosengård κατοικείται στην πλειοψηφία της από φτωχούς μετανάστες και συνιστά έδαφος αναπαραγωγής βίαιων συμμοριών και γκετοποίησης.
Επιπλέον, για το 2016, σε έκθεση της Unicef αναφέρεται ότι η Σουηδία βρίσκεται σε καθοδική τροχιά στο προσδόκιμο ζωής για τα φτωχότερα παιδιά της, ενώ ένας Σουηδός που έχει λάβει μόνο βασική εκπαίδευση αναμένεται ότι θα ζήσει πέντε χρόνια λιγότερο, σε σχέση με έναν συμπολίτη του που έχει ολοκληρώσει και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο Οργανισμός Δημόσιας Υγείας της χώρας.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει αρχίσει να αντιστρέφεται, σύμφωνα με το δημοσίευμα του βρετανικού Guardian. Η κυβέρνηση της Σουηδίας αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή προγράμματα σε μεγάλες πόλεις της χώρας, όπως το Γκέτενμποργκ, που στόχο έχουν την ενσωμάτωση όλων των κοινωνικών, φυλετικών και εθνοτικών ομάδων στην κοινωνία και ως εκ τούτου την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των πολιτών.
Στα πλαίσια αυτών των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας, από το 2014 κι έπειτα, με την εκλογή του κεντροαριστερού συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, άρχισαν αν δίνονται παροχές στους ανέργους, στους ασθενείς και στις οικογένειες με παιδιά, ενώ έγινε και προσπάθεια να αυξηθούν οι φόροι των τραπεζών και των περισσότερο προνομιούχων πολιτών. Επιπρόσθετα, δημιουργήθηκε η Επιτροπή για την Ισότητα στην Υγεία, με την κυβέρνηση να ξεκαθαρίζει ότι τα «ανεπίτρεπτα χάσματα στην πρόσβαση στην Υγεία, πρέπει να καλυφθούν άμεσα».
Το αξιοσημείωτο είναι πως οι όποιες κριτικές υπάρχουν στοχεύουν περισσότερο στο πώς θα γίνει εφικτή η κατάργηση των όποιων κοινωνικών ανισοτήτων παρά στο γιατί. «Εμείς και τα αριστερά κόμματα έχουμε τον ίδιο στόχο: το Γκέτενμποργκ να είναι μια συνεκτική πόλη. Απλώς έχουμε διαφορετικά μέσα για να επιτύχουμε αυτό το στόχο», δηλώνει σχετικά ο David Lega, ηγέτης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
Αν υπάρχει μία κατακλείδα που να ταιριάζει σε αυτή την προσπάθεια της Σουηδίας, είναι η φράση του προέδρου της Επιτροπής για την Ισότητα στην Υγεία, Olle Lundberg: «Υπάρχει μια αλλαγή στο πολιτικό σύστημα στη Σουηδία. Πλέον, όλα τα κόμματα μιλούν για την κοινωνική ανισότητα».