Πόσοι άνθρωποι χάθηκαν στην αναζήτηση καλύτερης ζωής, μακριά από τον πόλεμο; Πόσοι πνίγηκαν; Πόσα παιδιά δεν πρόλαβαν να μεγαλώσουν;
Απαντήσεις στον φόρο αίματος του προσφυγικού επιχειρεί να δώσει η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), αν και τα υπάρχοντα στοιχεία δεν αποτυπώνουν όλη την τραγική πραγματικότητα.
Από την αρχή του 2014 έως και τον Ιούνιο του 2017, ο ΔΟΜ έχει καταγράψει συνολικά 22.500 θανάτους και εξαφανίσεις μεταναστών. Επιπλέον, από το 2000 οι θάνατοι παγκοσμίως ανέρχονται συνολικά σε 60.000.
Όμως ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών παραμένει άγνωστος, γιατί θεωρείται πλέον δεδομένο ότι πολλά περιστατικά δεν καταγράφονται ποτέ.
Μεσόγειος: Η «μαύρη» θάλασσα
Οι περισσότεροι θάνατοι παγκοσμίως συνεχίζουν να καταγράφονται στη Μεσόγειο θάλασσα, καθώς από το 2014 έως και τον Ιούνιο του 2017 έχουν καταγραφεί 14.500 θάνατοι. Οι εξαφανίσεις και οι θάνατοι για το 2016 ανέρχονται στις 5.143. Ο αριθμός αυτός είναι ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί ετησίως από το 2000 έως και σήμερα.
Χαρακτηριστικό της έλλειψης στοιχείων για τους θανάτους που καταγράφονται στο πλαίσιο των μεταναστευτικών ροών προς τη Μεσόγειο, είναι το γεγονός ότι για περισσότερους από 10.000 θανάτους το γένος και η ηλικία του θύματος παραμένουν άγνωστα. Κατά συνέπεια, από το σύνολο των θανάτων στη Μεσόγειο την τελευταία τριετία έχουν ταυτοποιηθεί μόλις 658 γυναίκες και 532 παιδιά.
Παιδική θνησιμότητα: Άγνωστη
Ιδιαίτερα δύσκολη είναι και η καταγραφή της παιδικής θνησιμότητας. Πολλά παιδιά κάτω των 18 ετών που ταξιδεύουν και φτάνουν είτε στην Ελλάδα, είτε στην Ιταλία, είτε στην Ισπανία ισχυρίζονται ότι είναι ενήλικες προκειμένου να συνεχίσουν το ταξίδι τους χωρίς ειδικό καθεστώς προστασίας. Συνολικά από το 2014 έως και τον Ιούνιο του 2017 έχουν καταγραφεί παγκοσμίως 665 θάνατοι παιδιών, με τον πραγματικό ωστόσο αριθμό των θυμάτων να υπολογίζεται τριπλάσιος.
Κατά συνέπεια, οι 4.207 ταυτοποιημένοι θάνατοι που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως από τον Ιανουάριο του 2014 έως τον Ιούνιο του 2017 με θύματα άντρες, γυναίκες και παιδιά, αντιστοιχούν μόλις στο 20% του συνόλου των θανάτων.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου 6μήνου του 2017, έχουν καταγραφεί συνολικά 3.781 θάνατοι και εξαφανίσεις, εκ των οποίων οι 2.200 στην περιοχή της κεντρικής Μεσογείου. Και μπορεί ο αριθμός αυτός να είναι συγκριτικά μικρότερος από τους 4.376 θανάτους που καταγράφηκαν το πρώτο 6μηνο του 2016, ωστόσο είναι αυξημένος σε σχέση με της αντίστοιχες περιόδους των ετών 2014 - 2015.
Σύμφωνα με το Missing Migrants Project, από τους 2.556 θανάτους στη Μεσόγειο οι 2.250 οφείλονται σε πνιγμό, οι 29 σε αφυδάτωση, οι 28 σε ασιτία, οι 25 σε υποθερμία ενώ 77 σε άγνωστη αιτία.
Το σύνολο των στοιχείων καταγράφονται στην 3η έκθεση του ΔΟΜ με τίτλο “Fatal Journeys” και αφορούν στην περίοδο Ιανουάριος 2014 – Ιούνιος 2017. Ταυτόχρονα ο ΔΟΜ μέσω της έκθεσης αυτής, επιχειρεί να αναδείξει τα κενά που υπάρχουν στην καταγραφή των θυμάτων αλλά και τις πρακτικές βελτίωσης που πρέπει να ακολουθηθούν.