Θετική είναι η αποτίμηση της κατ' αρχήν συμφωνίας που επετεύχθη μεταξύ του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και τους επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων, από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής αφού εκτιμάται πως είναι ένα θετικό πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τη μελλοντική έξοδο της χώρας στις αγορές.
Συγκεκριμένα, στην τριμηνιαία έκθεσή του Γραφείου, επισημαίνεται πως απαιτείται προσπάθεια σε δύο μέτωπα αφού αφενός η ελληνική πλευρά πλευρά πρέπει να «ενστερνισθεί» το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και η πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών θα πρέπει να αναθεωρήσει τη στάση της στο ζήτημα του χρέους και των πρωτογενών πλεονασμάτων. Η επίτευξη αυτής της διπλής προσπάθειας θα συνίσταται ενός έντιμου συμβιβασμού.
Διαβάστε την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής
Πάντως οι συντάκτες της έκθεσης χαρακτηρίζουν την εικόνα της οικονομίας κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017 ως απογοητευτική σε σχέση με τις προσδοκίες. Όπως τονίζεται η κατάσταση στις επενδύσεις είναι συγκεχυμένη αφού από τη μία αναγγέλλονται επενδυτικά σχέδια κυρίως στον κλάδο του τουρισμού, σε super-markets και σε υποδομές αλλά η εκτίμηση είναι πως η αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας, για την έκβαση των διαπραγματεύσεων και επομένως για την οικονομική πολιτική των επόμενων ετών καθιστά επιφυλακτικούς πολλούς επενδυτές, παρά το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα δεν λείπουν οι ευκαιρίες για επενδύσεις.
Οι δε εξαγωγές, εξαιτίας και των δομικών τους προβλημάτων αδυνατούν να παίξουν ρόλο το «ατμομηχανής», έστω βοηθητικής. Θετική ωστόσο είναι η εικόνα στον κλάδο των πετρελαιοειδών και της ναυτιλίας. παραμένουν στάσιμες σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρονται στον Ιανουάριο των ετών 2015, 2016 και 2017.
Επίσης, όπως αναφέρεαται διάφοροι οργανισμοί προβλέπουν πλέον ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί από 0,5% έως 2,2% το 2017. Τον Απρίλιο 2017 το ΔΝΤ τροποποίησε μεν προς τα κάτω τις προβλέψεις του για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2017 σε 2,2% από 2,8% αλλά προβλέπει επιτάχυνση στο 2,7 % για το 2018. Αυτό σημαίνει ότι αναμένεται απώλεια ΑΕΠ το 2017 περίπου 1 δισεκ ευρώ. Με δεδομένη την εξέλιξη, το τέταρτο τρίμηνο του 2016 και τη μεταφορά της στο νέο έτος, θα πρέπει η ελληνική οικονομία τα επόμενα τρίμηνα να κάνει άλματα, πράγμα βέβαια που εξαρτάται από τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης (και ειδικά την ταχύτητα και ποιότητα των μεταρρυθμίσεων) και των εταίρων (ως προς την ελάφρυνση του χρέους και μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων).
Ωστόσο, επισημαίνεται πως η οικονομία έχει πιαστεί στην «παγίδα λιτότητας», όπου οι συνεχείς αυξήσεις φορολογίας και μειώσεις δαπανών μειώνουν το ΑΕΠ και αυξάνουν το χρέος. Το πρόβλημα των θεσμών και της εξαγωγικής βάσης μπορεί να λυθεί μόνο με μεταρρυθμίσεις, οι οποίες όμως δεν αποδίδουν αμέσως ακόμα και όταν πραγματοποιούνται με συνεκτικό τρόπο.
Ακόμη εκφράζεται αμφιβολία εάν τα πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να διατηρηθούν επί μακρόν στο επίπεδο του 3,5% ΑΕΠ μετά το 2018, χωρίς ζημία για την οικονομία ενώ θα ήταν καλύτερα οι στόχοι για το 2018 και μετά να ήταν χαμηλότεροι, περίπου 2% ΑΕΠ όπως προ- τείνουν μεταξύ άλλων το ΔΝΤ και η Τράπεζα της Ελλάδος, αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Με δεδομένο πως η επίτευξη υψηλών δημοσιονομικών στόχων είναι σχεδόν ανέφικτη για μεγάλες χρονικές περιόδους όπως είναι ευρέως αποδεκτό η δημοσιονομική υπεραπόδοση του 2016, ειδικά αν αυτή συνεχιστεί και το 2017, υποσκάπτει τη δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα, παρά τις μνημονιακές δεσμεύσεις.
Με την υπεραπόδοση του 2016 ουσιαστικά χάθηκε ένα βασικό πλεονέκτημα του τρίτου μνημονίου, που ήταν οι χαμηλότεροι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Η ελληνική οικονομία, αν και δεν προβλεπόταν από τους στόχους του μνημονίου, πέτυχε σχεδόν το πλεόνασμα που είχε παλαιότερα συμφωνηθεί και μάλιστα υπό χειρότερες οικονομικές συνθήκες σε σχέση με αυτά που τότε προβλέπονταν.