Το «Ελληνικό» σπιράλ της καθυστέρησης των επενδύσεων: Νέα εμπόδια, διευκρινίσεις και δεσμεύσεις

Το «Ελληνικό» σπιράλ της καθυστέρησης των επενδύσεων: Νέα εμπόδια, διευκρινίσεις και δεσμεύσεις
A digger and an earth moving truck are seen at work on the construction site for a wind farm by Terna Energy SA, on the Greek island of St George, off of the coast of Athens, Greece, on Monday, June 11, 2012. Greece faces the threat of rolling power blackouts as the economic crisis leaves utilities without cash to pay for natural gas imports and operate power stations. Photographer: Chris Ratcliffe/Bloomberg via Getty Images
A digger and an earth moving truck are seen at work on the construction site for a wind farm by Terna Energy SA, on the Greek island of St George, off of the coast of Athens, Greece, on Monday, June 11, 2012. Greece faces the threat of rolling power blackouts as the economic crisis leaves utilities without cash to pay for natural gas imports and operate power stations. Photographer: Chris Ratcliffe/Bloomberg via Getty Images
Bloomberg via Getty Images

«Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ελκυστικός τόπος για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων», δήλωσε το πρωί ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας. Ωστόσο, λίγες ώρες μετά και μία ημέρα μετά την απόφαση η Eldorado Gold να «παγώσει» τις Σκουριές, έρχεται η ανακοίνωση της Lamda Development για να καταγγείλλει εμπόδια στην επένδυση στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. Από την πλευρά του, το Μαξίμου παίρνει θέση και εξηγεί ότι «η Ελληνική Κυβέρνηση διαβεβαιώνει, ότι θα τηρηθούν από την Ελληνική Πολιτεία όλες οι συμβατικές δεσμεύσεις της ως προς την επένδυση του Ελληνικού» για να συμπληρώσει στη συνέχεια ότι «αυτονόητη προϋπόθεση είναι η τήρηση από τον επενδυτή των δικών του δεσμεύσεων».

Σε δημοσίευμά του το οικονομικό Bloomberg αναφέρει ότι δύο από τα μεγαλύτερα έργα συνολικής αξίας 11 δισ. ευρώ «φρενάρουν» σε γραφειοκρατικά και νομικά προβλήματα θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της χώρας για τις πολύτιμες για την ανάκμψη της οικονομίας της επενδύσεις.

Ειδικότερα, εξηγεί το Bloomberg, τα εμπόδια προκύπτουν ενώ η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να προσελκύσει επενδύσεις για να ξυπνήσει την ελληνική οικονομία η οποία - γράφει χαρακτηριστικά το ρεπορτάζ, έχει συρρικνωθεί περισσότερο από 25% από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην Ευρώπη τη στιγμή που η ανεργία αγγίζει το 20%.

Στο ίδιο δημοσίευμα, σημειώνεται επίσης ότι η μετοχή της Lamda υποχώρησε κατά 9,6% με τις μετοχές της Eldorado να χάνουν φέτος στον Καναδά εν μέρει εξαιτίας και των ελληνικών προβλημάτων περισσότερο από 60%.

Εν τω μεταξύ, πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της επενδυτικής και οικονομικής εικόνας της χώρα αναλαμβάνει η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών. έχοντας προγραμματίσει σειρά επαφών εντός και εκτός Ελλάδος, παράλληλα με συνδιοργανώσεις εκδηλώσεων σε συνεργασία με τον ΣΕΒ και τον ΣΕΤΕ με προσκεκλημένους ομιλητές. Επιπλέον στόχος η παρουσίαση των προϋποθέσεων ώστε να καταστεί η χώρα ελκυστικός επενδυτικός προορισμός.

Ο λαβύρινθος του Ελληνικού

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) τον περασμένο Οκτώβριο συνεδρίασε κι αποφάσισε ότι η κατασκευή στην έκταση του πρώην αεροδρομίου είναι εφικτή με οριοθέτηση μιας έκτασης 280 στρεμμάτων ως αρχαιολογικού χώρου. Ωστόσο, η Lamda Development σήμερα στην ανακοίνωσή της επισημαίνει «η Εταιρία βρίσκεται αντιμέτωπη με αιφνιδιαστική ανατροπή των συμφωνημένων, με σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υλοποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης». Όπως εξηγεί η εταιρεία «η ανατροπή αυτή επηρεάζει σημαντικό τμήμα του σχεδιασμού του έργου, αυξάνει σημαντικά και με τρόπο μη προβλέψιμο τους κινδύνους από τη γραφειοκρατία, ενώ δυσχεραίνει σημαντικά την προώθηση των επιμέρους επενδύσεων».

Από την πλευρά της η κυβέρνηση στην άτυπη ενημέρωση νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής διαβεβαιώνει ότι Η Ελληνική πολιτεία και η κυβέρνηση διαβεβαιώνουν ότι θα τηρηθούν όλες οι συμβατικές της υποχρεώσεις για την επένδυση στο Ελληνικό, τονίζουν κυβερνητικές πηγές και υπογραμμίζουν την αυτονόητη προϋπόθεση να τηρήσει και ο επενδυτής τις δικές του δεσμεύσεις.

Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν πως ο επενδυτής γνωρίζει απολύτως, ότι βρισκόμαστε στο στάδιο έγκρισης του ΣΟΑ και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Σε αυτό το στάδιο οι επιμέρους υπηρεσίες του κράτους εκφράζουν απόψεις και γνωμοδοτήσεις, οι οποίες θα συνεκτιμηθούν συνολικά στο προς έκδοση προεδρικό διάταγμα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον νόμο 4062/2012.

Καταλήγοντας οι κύκλοι του Μαξίμου σημειώνουν πως κατά την διαδικασία αυτή απαιτείται η συνεργασία των μερών, ώστε να εξειδικευτούν οι επιμέρους παράμετροι και να οδηγηθούμε σε μία σύννομη χωροθέτηση, η οποία θα τύχει και της έγκρισης του ΣτΕ. Καλούμε, λοιπόν, τον επενδυτή σε καλόπιστη συνεργασία, που όπως έχει αποδειχθεί είναι η μόνη μέθοδος για την επίλυση όλων των προβλημάτων.

Η Lamda για την προστασία αρχαιοτήτων στην επένδυση στο Ελληνικό και τις συνέπειες κήρυξης αρχαιολογικού χώρου

«Για την προστασία Αρχαιοτήτων»

Στο ακίνητο, βάσει ανασκαφών που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, υπάρχει κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος στον Άγιο Κοσμά, ήδη από το 1957. Ο χαρακτηρισμένος αυτός χώρος είχε συμπεριληφθεί στον διεθνή διαγωνισμό του 2011 και βεβαίως ελήφθη υπόψη στην κατάθεση των σχεδίων των συμμετεχόντων.

Όπως είναι γνωστό, ο χώρος λειτούργησε για πολλές δεκαετίες ως αεροδρόμιο, το οποίο μάλιστα επεκτεινόταν συνεχώς, ενώ στην πορεία κατασκευάστηκαν εγκαταστάσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες (γήπεδα, ο χώρος του Κανόε-Καγιάκ, κλπ) και πλήθος άλλων βαριών υποδομών, όπως το αμαξοστάσιο, η γραμμή του ΤΡΑΜ και το ΜΕΤΡΟ.

Όλο αυτό το διάστημα μέχρι και πρόσφατα, δηλαδή από την μετεγκατάσταση του αεροδρομίου και βεβαίως κατά τη διάρκεια κατασκευής των ολυμπιακών εγκαταστάσεων, δεν υπήρξε κανένα νέο εύρημα, πάρα μόνο η επανοριοθέτηση του εν λόγω χώρου του Αγίου Κοσμά, στις αρχές του 2015.

Συνοψίζοντας, μέχρι και την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, δεν είχε υπάρξει καμία επανοριοθέτηση αρχαιολογικής ζώνης γνωστής στους διαγωνιζόμενους, αλλά και έκτοτε μέχρι σήμερα δεν ανακαλύφθηκε κανένα νέο αρχαιολογικό εύρημα.

Όπως προβλέπεται στους αρχαιολογικούς νόμους, η αρχαιολογική υπηρεσία θα έχει πλήρη εποπτεία όλων των εργασιών που θα γίνουν στο ακίνητο. Επιπροσθέτως, τον Ιούνιο του 2017, υπεγράφη σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ και του υπουργείου Πολιτισμού, με το οποίο καθορίζεται ο τρόπος προστασίας και ανάδειξης τυχόν νέων ευρημάτων και οι προβλέψεις του οποίου φροντίζουν για τη διατήρηση και τη διαχρονική και συνεχή εποπτεία από την αρχαιολογική υπηρεσία, όπως γίνεται άλλωστε και σε όλα τα αντίστοιχα μεγάλα έργα.

Επίσης, το μνημόνιο, εξασφαλίζει τους πόρους και το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα της άμεσης ανταπόκρισής τους στις όποιες ανάγκες έρευνας ή ανασκαφικού έργου προκύπτουν στην πορεία εκτέλεσης του έργου.

Για τις συνέπειες κήρυξης αρχαιολογικού χώρου

Η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου έχει τις εξής συνέπειες για την έκταση που κηρύσσεται:

Οποιαδήποτε δραστηριότητα κατ΄ αρχάς απαγορεύεται και επιτρέπεται μόνο μετά από θετική εισήγηση της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας και απόφαση του υπουργού Πολιτισμού.

Η διαδικασία για τη χορήγηση οποιασδήποτε άδειας περιλαμβάνει την υποχρεωτική ενημέρωση της αρχαιολογικής υπηρεσίας πριν από την έναρξη κάθε εργασίας ή έργου, την υποβολή φακέλου, πιθανόν αυτοψία, γνωμοδότηση από το αρμόδιο αρχαιολογικό συμβούλιο, πιθανή τροποποίηση της εκάστοτε μελέτης ή επιβολή άλλων όρων, την παρακολούθηση των όποιων εργασιών από την αρχαιολογική υπηρεσία κα.

Τα ανωτέρω δύναται να προκαλέσουν σημαντικές καθυστερήσεις στη διαδικασία αδειοδότησης και είναι αυτονόητο ότι αποτελούν σημαντικά εμπόδια για την ολοκλήρωση του έργου.

Συνεπώς, η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στο ακίνητο επηρεάζει άμεσα τις προοπτικές του. Σε οποιαδήποτε μεταβίβαση, μίσθωση και γενικά σε οποιαδήποτε σύμβαση σχετίζεται με ακίνητο εντός αρχαιολογικού χώρου, η κήρυξη του τελευταίου έχει σοβαρές συνέπειες και επιπτώσεις, ακόμα και αν δεν βρεθούν τελικά αρχαία. Αυτό εμφανίζεται εντονότερα σε αδόμητα ακίνητα, όπως η έκταση του Ελληνικού.

Οι διαδικασίες εν γένει επιβαρύνονται, δεδομένου ότι κακοπροαίρετοι ή υστερόβουλοι τρίτοι, για ίδιο όφελος και χωρίς τεκμηρίωση ή αιτιολογία έχουν δικαίωμα προσφυγής ενάντια σε κάθε πράξη ή απόφαση που κατά την άποψη τους υποβαθμίζει ή βλάπτει άμεσα ή έμμεσα τον αρχαιολογικό χώρο. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι σοβαρές καθυστερήσεις για κάθε περίπτωση προσφυγής μέχρις ότου αυτή ολοκληρωθεί.

Όλα τα ανωτέρω μεταβάλουν «επί τα χείρω»την κατάσταση του ακινήτου σε σχέση με τα συμφωνηθέντα και τελικά αλλοιώνουν την αξία του ακινήτου, που έχει παραχωρηθεί από τον διεθνή διαγωνισμό, ενώ η έκταση βρίσκεται υπό τον απόλυτο έλεγχο υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού, όχι μόνο κατά τη φάση της πρώτης έναρξης λειτουργίας, αλλά και για όσο διάστημα υφίσταται ο χαρακτηρισμός αυτός.

Τα περισσότερα από τα ανωτέρω ισχύουν, όχι μόνο για όσα ακίνητα βρίσκονται εντός αρχαιολογικού χώρου, αλλά και για όσα βρίσκονται “πλησίον” αυτού. Ο όρος “πλησίον” ερμηνεύεται κατά περίπτωση, με βασικό κριτήριο τη γειτνίαση ή και την οπτική επαφή του υπό αδειοδότηση έργου ή δραστηριότητας με τον αρχαιολογικό χώρο. Συνεπώς, η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου επηρεάζει σημαντικά και όλες τις γειτνιάζουσες με το χώρο περιοχές.

Μερικά πρακτικά παραδείγματα που αναφέρονται στο ενημερωτικό σημείωμα:

Κατά την κανονική διαδικασία (όταν δηλαδή δεν υπάρχει χαρακτηρισμός αρχαιολογικού χώρου), η αρχαιολογική υπηρεσία επεμβαίνει, αν κατά τις εκσκαφές σε ένα οικόπεδο βρεθούν αρχαία.

Σε χαρακτηρισμένη ζώνη αρχαιολογικού χώρου:

- Ένας ιδιοκτήτης σπιτιού, ακόμα και εάν θελήσει, μετά από χρόνια, να κάνει μια εργασία στον κήπο του, θα πρέπει να παίρνει την έγκριση και της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

- Ένας επαγγελματικός χώρος, για να λειτουργήσει πχ ως κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόριο, καφέ, κ.α.), θα πρέπει να παίρνει την έγκριση και της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

- Μια πολυκατοικία ή μονοκατοικία ή εν γένει κτίσμα, για να κάνει εργασίες ανακαίνισης ή επιδιόρθωσης (πχ να βάψει τις προσόψεις της, δηλαδή τους εξωτερικούς της τοίχους) θα πρέπει να παίρνει την έγκριση και της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

- Σε κάθε περίπτωση πρωτότυπων αρχιτεκτονικών λύσεων (πχ σε υψηλά κτίρια, landmarks, κτίρια ειδικών προδιαγραφών) οποιοσδήποτε θεωρεί ότι “προσβάλλεται” η ζώνη του αρχαιολογικού χώρου για οποιοδήποτε λόγο (ύψος, όγκος, σχήμα, χρώμα κ.λπ.) θα έχει δικαίωμα προσφυγής και αναστολής εργασιών για απροσδιόριστο διάστημα με απολύτως “υποκειμενικούς” ισχυρισμούς, και με τις συνέπειες που προαναφέρθηκαν».

Δημοφιλή