Θετική είναι, σε γενικές γραμμές, η έκθεση της Κομισιόν για την υποψηφιότητα της Αλβανίας για ένταξη στην ΕΕ, η οποία δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, παρά τις πρόσφατες εντάσεις με την Ελλάδα για μια σειρά λόγων – μεταξύ των οποίων προκλητικές δηλώσεις του πρωθυπουργού, Έντι Ράμα, αναφορές σε «τσάμικο» και η απόφαση για κατεδαφίσεις σπιτιών της ελληνικής μειονότητας στη Χειμάρρα.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το αλβανικό κοινοβούλιο, ξεπερνώντας την πόλωση, έχει εγκρίνει αναθεωρήσεις του Συντάγματος για μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης και άλλα ζητήματα όσον αφορά σε δημόσια αξιώματα, εν όψει των εκλογών του 2017. Επίσης, σημειώνεται πως έχει υπάρξει μέτρια πρόοδος στον τομέα της μεταρρύθμισης του δημοσίου τομέα, ενώ έχουν υπάρξει προετοιμασίες στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης που ανοίγουν τον δρόμο για ουσιαστική μεταρρύθμιση. Σχετικά με τη μάχη κατά της διαφθοράς, εκτιμάται πως έχει σημειωθεί πρόοδος, όπως και στον τομέα του αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Όσον αφορά στο νομικό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναφέρεται πως συνάδει με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, αλλά γίνεται αναφορά στην ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των Αιγυπτίων και των Ρομά (δεν υπάρχει όμως αναφορά στην ελληνική μειονότητα).
Περί οικονομικών κριτηρίων, σημειώνεται πως έχουν γίνει μέτριες προετοιμασίες για την ανάπτυξη μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς, ωστόσο το δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, ο τραπεζικός τομέας έχει ακόμα το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων κ.α.- αν και ο χρηματοοικονομικός τομέας κρίνεται σε γενικές γραμμές σταθερός. Εκτιμάται επίσης πως πρέπει να βελτιωθεί η ποιότητα της παιδείας.
«Η Αλβανία συνέχισε να ευθυγραμμίζει τη νομοθεσία της με τις προδιαγραφές της ΕΕ σε έναν αριθμό από τομείς, βελτιώνοντας τη δυνατότητά της να αναλάβει τις υποχρεώσεις της συμμετοχής στην ΕΕ» αναφέρεται γενικότερα.
Στην έκθεση σημειώνεται πως η Αλβανία έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία, με την οποία έχει στρατηγική συνεργασία, και καλή συνεργασία σε θέματα ασφαλείας και αντιτρομοκρατίας. Οι σχέσεις με την Ελλάδα, όπως αναφέρεται, «παρέμειναν γενικά θετικές, με συχνές επισκέψεις σε υψηλό επίπεδο. Η συνεργασία πάνω σε θέματα διαχείρισης μετανάστευσης πρόσφατα εντάθηκε, περιλαμβανομένου του επιχειρησιακού τομέα, για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, με τριμερείς συναντήσεις μεταξύ της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Αλβανίας. Με την ευκαιρία της 25ης επετείου του Συμφώνου Φιλίας και την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Τίρανα, οι δύο χώρες συζήτησαν τη δημιουργία ενός κοινού μηχανισμού για την επίλυση εκκρεμών διμερών ζητημάτων» αναφέρεται σχετικά. Η συνεργασία με τις γειτονικές χώρες «συνεχίζει να είναι καλή, ειδικά σε τεχνικό επίπεδο» εκτιμάται γενικότερα.