Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων είμαι όπως όλα δείχνουν πιο κοντά από όσο νομίζουμε. Ήταν και το θέμα που συζητήθηκε, για πρώτη φορά επίσημα, σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής, δεύτερη ημέρα των συνομιλιών. Στην ατζέντα ήταν για το μέλλον της ΕΕ των «27», μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες -χωρίς τη συμμετοχή της Βρετανίδας πρωθυπουργού, Τερέζας Μέι- επικεντρώθηκαν στην προετοιμασία της Διακήρυξης της Ρώμης, η οποία αναμένεται να υπογραφεί στις 25 Μαρτίου στην ιταλική πρωτεύουσα, σε μια επετειακή Σύνοδο για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΟΚ.
«Μετά τη Σύνοδο της Μάλτας αλλά και τη δημοσίευση της Λευκής Βίβλου της Επιτροπής, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων θα είναι μέρος της συζήτησης ενόψει της επετείου της Ρώμης», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, κατά τη διάρκεια συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής. «Κάποιοι αναμένουν συστημικές αλλαγές, οι οποίες θα χαλαρώσουν τους δεσμούς στο εσωτερικό της Ευρωζώνης και θα ενδυναμώσουν τον ρόλο των κρατών-εθνών σε σχέση με την κοινότητα, ενώ άλλοι ζητούν νέες και πιο βαθιές δυνατότητες ενοποίησης, ακόμη και αν αυτό αφορά λιγότερα κράτη-μέλη», πρόσθεσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο προβλέπεται ήδη από τις συνθήκες της ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, ανέφερε, ενόψει Brexit, έγινε ξεκάθαρο σήμερα πως και οι «27» συμφωνούν ότι η «πολιτική ενότητα» της ΕΕ είναι το «πιο πολύτιμο προσόν» της.
Νέο «σιδηρούν παραπέτασμα» μεταξύ Ανατολής και Δύσης;
Από την πλευρά του, ο κ. Γιούνκερ τόνισε την ανάγκη να γίνει κατανοητό ότι η ιδέα να μπορούν «να κάνουν περισσότερα» όσοι θέλουν, δεν είναι μία «μέθοδος αποκλεισμού», διευκρινίζοντας, μάλιστα, ότι δεν σχετίζεται με τις ανησυχίες περί μείωσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για κάποιες χώρες. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ανατολικές χώρες εξέφρασαν την ανησυχία ότι πρόκειται για ένα νέο «σιδηρούν παραπέτασμα» μεταξύ Ανατολής και Δύσης. «Η αρχική ιδέα είναι ότι και οι 27 θα προχωρήσουμε μαζί», υπογράμμισε.
Να σημειωθεί ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, τάχθηκε τπέρ των «πολλαπλών επιλογών» και όχι υπέρ των «πολλών ταχυτήτων» για την ΕΕ. Ειδικότερα, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας της Συνόδου, ο κ. Τσίπρας επέμεινε ότι η Ελλάδα είναι χώρα του πυρήνα της ΕΕ και ότι στη συζήτηση που έχει ανοίξει για το μέλλον της Ευρώπης, η Αθήνα τάσσεται υπέρ των «πολλαπλών επιλογών» και όχι υπέρ των «πολλών ταχυτήτων». Όπως είπε, «δεν μιλάμε για αποκλεισμούς και για διαιρέσεις ή για αποκλεισμούς από υφιστάμενες δομές». Επανέλαβε επίσης την κριτική του για όσα κράτη - μέλη επιθυμούν μία «Ευρώπη a la carte», υπενθυμίζοντας όσα έγιναν τον περασμένο χρόνο με το προσφυγικό. Η ελληνική θέση κινείται στη γραμμή του Άρθρου 20 της Συνθήκης της Λισαβόνας που ομιλεί για ενισχυμένη διαρθρωμένη συνεργασία.
Νέο «όχι» από τη Βαρσοβία
Μεγαλύτερη ήταν η αντίδραση της Πολωνίας, η οποία και χθες συγκέντρωσε πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας με τις έντονες αντιρρήσεις της στην επανεκλογή του Τουρκ στη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αρνούμενη να συναινέσει στα συμπεράσματα της Συνόδου.
«Δεν θα αποδεχθούμε ποτέ να μιλήσουμε για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων», είπε η Πολωνή πρωθυπουργός Μπεάτα Σίντλο στη συνέντευξη τύπου μετά το τέλος της άτυπης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. «Η ΕΕ πρέπει να είναι ικανή να προχωρά σε μεταρρυθμίσεις. Εκτός της πολιτικής ενότητας, έχει ανάγκη από μια θεσμική ενότητα. Δεν θα αποδεχθούμε καμία ενέργεια που θα υπονόμευε την ακεραιότητα της κοινής αγοράς, του χώρου Σένγκεν και της ίδιας της ΕΕ» σημείωσε η ίδια.
Πάντως, όταν ρωτήθηκε ο Τουσκ σχετικά με τη χθεσινή αντιπαράθεση με την Πολωνία για το θέμα της επανεκλογής του, απάντησε πως «το κλίμα σήμερα ήταν πολύ πιο θετικό και αισιόδοξο απ' όλα τα κράτη-μέλη συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας». «Θα είμαι σε επαφή με την πολωνική κυβέρνηση. Σήμερα, πρότεινα να καθορίσουμε μία απευθείας γραμμή συνεργασίας με τις πολωνικές Αρχές και ελπίζω να γίνει δεκτή αυτή η πρόταση», σημείωσε ο κ. Τουσκ.
Brexit: Η ΕΕ μπορεί να αντιδράσει σε 48 ώρες από την αίτηση
Όσο για το Brexit, ο κ. Τουσκ είπε ότι η ΕΕ θα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί μέσα σε 48 ώρες στην ειδοποίηση της Βρετανίας ότι σχεδιάζει να φύγει από την Ένωση των 28 χωρών μελών.
Η Βρετανία έχει πει ότι θα υποβάλει την επίσημη ειδοποίηση ότι θα φύγει από την ΕΕ έως τα τέλη Μαρτίου μετά το δημοψήφισμα του περασμένου καλοκαιριού. Ορισμένοι διπλωμάτες αναμένουν ότι αυτή η ειδοποίηση μπορεί να έρθει ακόμη και την ερχόμενη εβδομάδα.
Η ειδοποίηση θα ενεργοποιήσει μια νομική διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει δύο χρόνια στη διάρκεια της οποίας το Λονδίνο θα διαπραγματευθεί τους όρους του διαζυγίου. Η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι ελπίζει πως αυτός ο χρόνος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να συζητηθούν οι μελλοντικές εμπορικές και άλλες σχέσεις.
«Είμαστε καλά προετοιμασμένοι για την όλη διαδικασία και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα είμαστε έτοιμοι μέσα σε 48 ώρες, νομίζω πως είναι ο κατάλληλος χρόνος για να αντιδράσουμε», δήλωσε ο Τουσκ σε συνέντευξη Τύπου.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είπε πως ανάλογα με το πότε ακριβώς θα έρθει η βρετανική ειδοποίηση, οι ηγέτες της ΕΕ θα διοργανώσουν μια ειδική σύνοδο κορυφής, στην οποία θα συμφωνήσουν το πλαίσιο των διαπραγματευτικών κατευθυντήριων οδηγιών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα διεξαγάγει τις συνομιλίες του διαζυγίου με το Λονδίνο.
«Αν η επιστολή έρθει την ερχόμενη εβδομάδα, η ειδική σύνοδος κορυφής θα διεξαχθεί στις 6 Απριλίου», δήλωσε η Μέρκελ σε συνέντευξη Τύπου.
«Αν έρθει αργότερα, τότε θα πρέπει να βρούμε μια ημερομηνία μετά την 6η Απριλίου», πρόσθεσε.